№ | Русский | Чувашский | Якутский | Тувинский | Чулымский | Хакасский | Шорский | Алтайский | Киргизский | Татарский | Сибирско-татарский | Башкирский | Балкарский | Карачаевский | Кумыкский | Ногайский | Каракалпакский | Казахский | Узбекский | Уйгурский | Туркменский | Азербайджанский | Турецкий | Крымскотатарский | Караханидский | Орхоно-енисейский |
---|
1 | я | эпĕ | мин | мен | мӓн | мин | мен | мен | мен | мин | мин | мин | мен | мен | мен | мен | men | мен | men | măn | men | mən | ben | men | مَنْ (men) | 𐰢𐰤 (men), 𐰋𐰤 (ben) |
2 | ты | эсĕ | эн | сен | сӓн | син | сен | сен | сен | син | син | һин | сен | сен | сен | сен | sen | сен | sen | săn | sen | sən | sen | sen | سَنْ (sen) | 𐰾𐰤 (sen) |
3 | он, оно, она | вăл, у | кини | ол | ол | ол | ол | ол | ал | ул | ул | ул | ол | ол | ол | ол | ol | ол | u | u | ol | o | o | o | اُلْ (ol) | 𐰆𐰞 (ol) |
4 | мы | эпир | биһиги | бис | пис | піс | пис | бис | биз | без | пес | беҙ | биз | биз | биз | биз | biz | бiз | biz | biz | biz | biz | biz | biz | بِزْ (biz) | 𐰋𐰃𐰕 (biz) |
5 | вы | эсир | эһиги | силер | силӓр | сірер | силер | слер | силер | сез | сес | һеҙ | сиз | сиз | сиз | сиз | siz | сендер, сiз | siz, sizlar, senlar | siz, silăr, sizlăr, sănlăr | siz | siz | siz | siz | سِزْ (siz) | 𐰾𐰃𐰕 (siz) |
6 | они | вĕсем | кинилэр | олар | олар | олар | ылар | олор | алар | алар | алар | улар | ала | ала | олар | олар | olar | олар | ular | ular | olar | onlar | onlar | olar | اُلارْ (olar) | [[]] |
7 | этот | ку | бу | бо | пу | пу | по | бу | бу, бул | бу | пы | был | бу | бу | бу | бу, бул | bul | бұл | bu | bu, mavu | bu | bu | bu | bu | بُو (bū) | 𐰉𐰆 (bu) |
8 | тот | вăл, лешĕ | ол | ол | ол | ол | ол, тиги, анзы | ол | тиги, ошол | теге, шул | ул | теге | йинендагъы, ол | ол | шо, ол | ол, сол, анав | ol, sol, ana | ол, сол, анау | shu, o’sha | u, avu, shu | şu, şol | o | şu, о | şu, о | اُلْ (ol) | 𐰆𐰞 (ol) |
9 | здесь | кунта | манна | мында | мында | мында | мында | мында | мында, бул жерде | монда, биредә | мынта, пы йертә, пы арата | бында | мында, блайда | мында, былайда | мунда, шунда | мунда | bunda, bul jerde | мұнда | bu yerda, bu yoqda, bu yonda | bunda, bu yărdă, mayărdă, mana | şu taýda, onda, bäri | burada | burada, bura, burası | mında | مُنْدا (mundā) | 𐰉𐰆𐰦𐰀 (bunta) |
10 | там | унта, çавăнта, лере | онно | ында | анда, тӓғдӓ | анда | анда | ондо, анда | анда, тиги жакта, тиги жерде | анда, тегендә | анта, шанта, шал йертә | тегендә | анда | анда, алайда | онда | онда | onda, sonda, ol jerde, sol jerde | онда, анда | u yerda, u yoqda, u yonda | unda, u yărdă | ol ýerde, o taýda | orada | orada, ora, orası | anda | اَنْدا (andā) | 𐰦𐰀 (anta) |
11 | кто | кам | ким | кым | ким | кем | кем | кем | ким | кем | кем | кем | ким | ким | ким | ким | kim | кім | kim | kim | kim | kim | kim | kim | كِمْ (kim) | 𐰚𐰢 (kеm) |
12 | что | мĕн | туох | чүү | нöмӓ | ниме | ноо | не, неме | эмне | нәрсә, ни | нимә, ней | нимә | не | не | не, не зат | не, не зат | ne | не | nima, na | nemă | näme | nə | ne | ne | نا (nē), ناما (nemē), ناكُو (negǖ), قَيُو (qayū) | 𐰤𐰀 (ne) |
13 | где | ăçта | ханна | кайда | қайда | хайда | қайда | кайда | кайда, кана | кайда | ҡайта, ней йертә | ҡайҙа | къайда | къайда | къайда | кайда | qayda | қайда, қані | qayerda, qayda | nădă, qăyărdă, qăyăr | nirede | harada | nerede, hani | qayda, qayerde | قَنْدا (qandā), قَيُودا (qayūdā), قَنٖى (qanï̄) | 𐰴𐰣𐰃 (qanı) |
14 | когда | хăçан | хаһан | кажан | қажан | хаӌан | қачан | качан | качан | кайчан | ҡацан | ҡасан | къачан | къачан | къачан | кашан | qashan | қашан | qachon | qachan | haçan | haçan | ne zaman | qaçan, ne vaqıt | قَجانْ (qačan) | 𐰴𐰲𐰣 (qaçan) |
15 | как | мĕнле | хайдах | канчап, кандыг | қайнар | хайди | қайде | кандый, канай | кандай, нечик | ничек | ницек, ҡалай | нисек | къалай | къалай | нечик | калай | qalay | қалай | qalay, qanday, nechik | qandaq | nähili, niçik, häýsy | necə, nətər | nasıl | nasıl | نَتَكْ (neteg) | 𐰤𐰀𐱅𐰏 (neteg), 𐰤𐰲𐰝 (neçük) |
16 | не | мар, çук | суох | эвес, чок | ӓмес | нимес, чох | эбес | эмес | эмес | түгел | түгел | түгел | тюйюлдю | тюл, тюйюл | тюгюл | тувыл | emes | емес | emas, yo’q | ămăs, yoq | däl | deyil | değil | degil | يُوقْ (yōq), اَرْماسْ (ermēs) | yoq |
17 | всё | пĕтĕм, пур, пурте | бары, бүтүн | хамык, шупту, бүгү | парча | тооза, прай, тикci | тооза | бастыра, ӱзе | баары, бардык, бүткүл | бөтен, бары | пары | бөтә | битеу | бары, бютеу | бары, бютюн | баьри, савлай | ba’ri, barlıq, barsha, pu’tkil, pu’tin | бәрі, барлық, барша, бүкіл | barcha, hamma, butun, bari, borliq | hămmă, barchă, pütün, barliq | bary, hemme, ähli, her | bütün, hamısı | tüm, bütün, hep | bütün, ep, episi | قَمُغْ (qamuɣ), بَرْجا (barčā) | 𐰴𐰢𐰍 (qamuğ) |
18 | много | нумай | үгүс, элбэх | хөй | кöпь | кöп | кöп | кöп | көп | күп | кән, порам | күп | кёп | кёб | кёп | коьп | ko’p | көп | koʻp | köp | köp | çox | çok | çoq | كُبْ (köp), اُكُوشْ (üküš) | 𐰈𐰚𐰾 (üküs), 𐰈𐰚𐱁 (üküş) |
19 | несколько | темиçе | хас да, ханнык эрэ, аҕыйах | каш, бир каш, шала, кашкыйна | кöпӓлӓ | кöп нимес, нинӌе-де, сала | кöп эбес | бир канча | бир нече | берничә | перницә | бер нисә | бир талай, бир ненча | бир ненча | бир нече | бир неше | bir neshe | бірнеше | bir necha, bir qancha, ba’zi, ayrim | bir qanchă, azraq, băzi | birnäçe, berentak | bəzi, bir neçə | bazı, kimi, birkaç, biraz | bir qaç | | bir qaç |
20 | мало | сахал | аҕыйах | ас, эвээш, бичии | [[]] | ас | ас | ас | аз | аз | ас | әҙ | аз, биркесек, бираз | аз | аз | аз | az | аз | oz, kam, picha | az | az | az | az | az | اازْ (āz) | 𐰕 (az) |
21 | другой | урăх | атын | башка, өске | пасқы | пасха | пашқа | башка, öскö | башка | башка, бүтән | пашҡа | башҡа | башхасы, бирси | башха | башгъа, оьзге | баска, оьзге | basqa, o’zge | басқа, өзге | boshqa, o’zga | bashqa, özgă, artuq | başga | başqa, digər, ayrı, özgə | başka, öbür, diğer | başqa, diger | اَذِنْ (aδïn), اَذْرُقْ (aδruq), اُنْكٖى (öŋī) | 𐰑𐰣 (adın) |
22 | один | пĕрре | биир | бир | пир | пір | пир | бир | бир | бер | пер | бер | бир | бир | бир | бир | bir | бiр | bir | bir | bir | bir | bir | bir | بٖيرْ (bīr) | 𐰋𐰃𐰼 (bir) |
23 | два | иккĕ | икки | ийи | иғи | ікі | ийги | эки | эки | ике | ике | ике | эки | эки | эки | эки | eki | екі | ikki | ikki | ikki | iki | iki | eki | اِكّٖى (ikkī) | 𐰚𐰃 (eki) |
24 | три | виççĕ | үс | үш | ӱщ | ӱс | ӱш | ӱч | үч | өч | өц | өс | юч | юч | уьч | уьш | u’sh | үш | uch | üch | üç | üç | üç | üç | اُجْ (üč) | 𐰈𐰲 (üç) |
25 | четыре | тăваттă | түөрт | дөрт | тӧрт | тӧрт | тӧрт | тӧрт | төрт | дүрт | түрт | дүрт | терт | тёрт | дёрт | доьрт | to’rt | төрт | toʻrt | tört | dört | dörd | dört | dört | تُورْتْ (tȫrt) | 𐱅𐰈𐰼𐱅 (tört) |
26 | пять | пиллӗк | биэс | беш | пӓс | пис | пеш | беш | беш | биш | пиш | биш | беш | беш | беш | бес | bes | бес | besh | băsh | bäş | beş | beş | beş | بٖيشْ (bḗš) | 𐰋𐰾 (bes), 𐰋𐰃𐰾 (bis), 𐰋𐰃𐱁 (biş) |
27 | большой | пысăк, мăн | улахан | улуг | улуғ | улуг | улуғ, поғда | јаан | чоң | зур | оло, сур | оло, ҙур, бөйөк, эре, дәү, өлкән | уллу, деменгили | уллу, тамада | уллу | уллы, уьйкен | ullı, uʻlken | ұлы, үлкен | katta, buyuk, ulkan | chong, yoghan, büyük, zor | uly, çişik | böyük | büyük, ulu | büyük | بَدُكْ (bedük), اُلُغْ (uluɣ) | 𐰆𐰞𐰍 (uluğ) |
28 | длинный | вăрăм | уһун | узун | узун | узун | узун | узун | узун | озын | оссон | оҙон | узун, узакъ | узун | узун | узын | uzın | ұзын | uzun | uzun | uzyn | uzun | uzun | uzun | اُزُنْ (uzun) | 𐰆𐰕𐰣 (uzun) |
29 | широкий | сарлака, анлă | киэҥ, кэтит | калбак, алгыг, делгем | щалвақ | чалбах, аллығ | кең, энниг, чалбақ | jалбак, элбек | кең | киң | киң | киң | кенг | кенг | генг, энли | кенъ, энли, ялпак | ken’, enli, jalpaq | кең, енді, жалпақ | keng | kăng | giňiş, giň | geniş, enli | geniş, enli | keñ, keniş | كِنْكْ (keŋ), يَسٖى (yasï̄) | keñ |
30 | толстый | хулăн | халыҥ, суон | кылын, чоон | қалын, щон | халын | қалын, чоон | калыҥ, jooн | калың, жooн | калын, юан | ҡалын | ҡалын | къалын | къалын | къалын | калын, юван | qalın’, juwan | қалың, жуан | qalin, yo’g’on | qelin | galyň | qalın | kalın, yoğun | qalın | قَلِنْ (qalïn) | 𐰴𐰞𐰣 (qalın), 𐰘𐰆𐰍𐰣 (yoğan) |
31 | тяжелый | йывăр | ыарахан | аар | аар, ар | аар | аар | уур | оор | авыр | ауыр | ауыр | ауур | ауур | авур | авыр | awır | ауыр | ogʻir | eghir | agyr | ağır | ağır | ağır | اَغِرْ (aɣïr) | 𐰍𐰺 (ağır) |
32 | маленький | пĕчĕк | кыра, кыччыгый | бичии, биче | кичещ | кiчиӌек | кичиг | кичинек | кичине, кичинекей | кечкенә, бәләкәй | кецкенә | кесе, бәләкәй | гитче | гитче | гиччи | кишкей, кишкене, кишкенекей | kishkene, kishkentay | кіші, кішкене, кішкентай | kichik, kichkina | kichik | kiçi, kiçijik | kiçik, balaca | küçük | kiçik, küçük | كِجِكْ (kičig), اُشَقْ (ušaq) | 𐰚𐰃𐰲𐰏 (kičig) |
33 | короткий | кĕске | кылгас | кыска, чолдак | қысқаҗақ | хысха | қысқа | кыска, чолтык | кыска, чолок | кыска | ҡысҡа | ҡыҫҡа, сулаҡ | къысха | къысха | къысгъа, чолакъ | кыска, шолак | qısqa, sholaq | қысқа, шолақ | qisqa | qisqa | gysga | qısa | kısa | qısqa | قِسْغا (qïsɣā), قِرْتْ (qïrt) | 𐰶𐰃𐰽𐰍𐰀 (qısğa) |
34 | узкий | тăвăр, ансăр | кыараҕас | тар, кызаа | тар | тaр | тaр | тар, кызык | тар | тар | тар | тар | тар | тар | тар | тар | tar | тар | tor | tar | dar | dar | dar | tar | تارْ (tār) | 𐱃𐰺 (tar) |
35 | тонкий | çинçе, çӳхе | синньигэс, чараас | чиңге, чуга | чишкӓҗек, щуғаҗақ | нiске, чуға, чуғаӌах | чишке, чуға | чичке, jука | ичке, жука | юка, нечкә | йецкә, йоға | нәҙек | ингчге, жукъа | ингичге | инче, юкъкъа | йинъишке, юка | jin’ishke, juqa | жіңішке, жұқа | ingichka, yupqa | inchikă, yupqa | inçe | incə, nazik | ince, yufka | ince | يِنْجْكا (yinčgē), يُڤْقا (yuvqā) | 𐰘𐰨𐰏𐰀 (yinčge), 𐰖𐰆𐰖𐰴𐰀 (yuyqa) |
36 | женщина | хĕрарăм | дьахтар | херээжен, кадай, херээжен кижи, эшпи (устар.) | ӓпьщӱ, қат | ипчi кiзi | тижи кижи | ӱй кижи | аял | хатын | ҡатын | ҡатын | тиширыу | тиширыу | къатын гиши | хатын | qatın, hayal | қатын, әйел | ayol, xotin, qiz | ayal | heleý, aýal | qadın | kadın | qadın | اُراغُوتْ (urāɣūt), اِشٖلارْ (išīlēr) | urağut, uzun tonlığ |
37 | мужчина | арçын | эр киһи | эр (кижи) | ӓрьғизи | ир кiзi | эр кижи | эр кижи, эр | эркек | ир | ир кеше | ир | эр киши, эркегирыу | эркиши, эркегирыу | эркек, эр гиши | эркек, эр | erkek, er | еркек, ер | erkak | ăr, ărkăk | erkek (adam) | kişi | erkek, er, adam | erkek, aqay | اَرْ (er) | 𐰼 (er) |
38 | человек | çын, этем | киһи | кижи | кизи | кiзi | кижи | кижи | киши, адам | кеше | кеше | кеше, әҙәм | киши, адам | адам | гиши, адам | киси, аьдем | kisi, adam | кісі, адам | kishi, odam, inson | insan, kishi | ynsan, adam, kişi | insan, adam | insan, kişi | adam, insan, kişi | كِشٖى (kišī) | 𐰚𐰃𐰾𐰃 (kisi), 𐰚𐰃𐱁𐰃 (kişi) |
39 | ребёнок | ача | оҕо | уруг, төл, үре (диал.) | оғлан, кӓщ, оғащ | пала, олған | пала | бала | бала | бала | пала | бала, caбый, бәпес | бала, сабий | бала, сабий | бала | бала | bala | бала | bola, chaqa | bala | çaga | bala, uşaq, çağa | çocuk | bala | كَنْجْ (kenč) | 𐰆𐰍𐰞 (oğul) |
40 | жена | арăм | ойох | кадай, амдыы кижи | ӓпьщӱ, қат | ипчiзi | эпчи, эмдеги, қат | ӱйи, эжи | аял, катын | хатын | ҡатын | ҡатын | къатын, юй бийче | къатын | къатын | хатын, пише | qatın, hayal | қатын, әйел | xotin, ayol, rafiqa | khotun, ayal, yoldash | aýal | arvad, əyal | karı, avrat, kadın | apay | كِسْ (kis) | 𐰋𐰱 (ebçi) |
41 | муж | упăшка | эр, кэргэн | эр, ашак | ӓрь | ирi | эр | öбöгöн | күйөө | ир | ир | ир | эр | эр | эр | эр, киев, бай | er, ku’yew, bay | ер, күйеу, бай | er, kuyov | yoldash, ăr | är, adam | ər | koca, er | aqay | باكْ (bēg) | 𐰼 (er) |
42 | мать | анне | ийэ | ие, ава | ӓнӓ, иҗӓ | ине, іӌе | эне, иче | эне | эне | ана | инә | әсә, инә | ана, ання | ана | ана | ана | ana, ene | ана | ona, aya, oyi | ana | eje | ana | anne, ana | ana | اَنا (anā), اَبا (ebē) | 𐰈𐰏 (ög) |
43 | отец | атте | аҕа | ада, ача | ада | ада, аба | ада, аба | ада | ата | ата | ата | ата | ата, аття | ата | ата | ата | ata, a’ke | ата, әке | ota, ada | dada, ata | kaka | ata | baba, ata | baba | اَتا (atā) | 𐰴𐰭 (qañ) |
44 | животное | чĕр чун, выльăх | кыыл, харамай | аң, аң-мең | мал | аң | аң-қуш, мал-қуш | аҥ, тынду | аң, жаныбар, айбан | хайван, җәнлек | ҡайуан, йәннек | йәнлек, хайван, мал | хайыуан, жаныуар | хайыуан, джаныуар | гьайван | анъ, янувар, айван | an’, janıwar, haywan | аң, жануар, хайуан | hayvon, jonivor | haywan, janliq | haýwan | heyvan | hayvan | ayvan | [[]] | 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚 (kiyik), 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰃 (yılqı) |
45 | рыба | пулă | балык | балык | палық | палых | палық | балык | балык | балык | палыҡ | балыҡ | чабакъ | чабакъ | балыкъ | балык | balıq | балық | baliq | beliq | balyk | balıq | balık | balıq | بَلِقْ (balïq) | 𐰉𐰞𐰴 (balıq) |
46 | птица | кайăк | чыычаах, көтөр | куш | қучақ | хус | қуш | куш | чымчык, куш | кош | ҡош | ҡош | чыпчыкъ | чыпчыкъ | къуш | кус | qus | құс | qush | qush | guş | quş | kuş | quş | قُشْ (quš) | 𐰴𐰆𐰽 (qus) |
47 | собака | йытă | ыт | ыт | адай | іт, адай | адай, эгер | ийт | ит | эт | эт | эт | ит | ит | ит | ийт | iyt | ит | it, kuchuk, ko’ppak | it | it, köpek, güýük | it, köpək | köpek, it | köpek, it | اِتْ (ït) | 𐰃𐱃 (ıt) |
48 | вошь | пыйтă | быт | быт | пит | пiт | пит | бийт | бит | бет | пет | бет | би | бит | бит | бийт | biyt | бит | bit | pit | bit | bit | bit | bit | بِتْ (bit) | bit |
49 | змея | çĕлен | моҕой, эриэн үөн | чылан | узун қурт | чылан | чылан | јылан | жылан | елан | йылан | йылан | жилян | джылан | йылан | йылан | jılan | жылан | ilon | yilan | ýylan | ilan | yılan | yılan | يِلانْ (yïlān) | 𐰖𐰃𐰞𐰣 (yılan) |
50 | червь | хурт, ăман | үөн | курт, шыйлашкын | қурт, сӧскӓй | хурт | қурт | курт, чойлошкон | курт | корт, суалчан | ҡорт | ҡорт, селәүсен | къурт | къурт | хурт | курт | qurt | құрт, шылаушын | qurt | qurut | gurt, gurçuk | qurd | kurt, solucan | qurt | قُرْتْ (qurt) | qurt |
51 | дерево | йывăç | мас | ыяш | ащ | ағас | ағаш | агаш | жыгач, дарак | агач | ағац | ағас | терек | терек | терек | терек | agʻash | ағаш | yogʻoch, daraxt | yaghach, dărăkh | agaç, bag | ağac | ağaç | terek (растение); ağaç (материал) | يِغَجْ (yïɣač) | 𐰃𐰍𐰲 (ığaç) |
52 | лес | вăрман | тыа, ойуур | арга, арыг, эзим | аҗарозу, аащтар, тайғы | ағас | ағаш, чыш | агаш аразы | токой | урман | урман, ағацлыҡ | урман | агъач | агъач, чегет | орман, агъачлыкъ | орман, тогай, агашлык | orman, togʻay | орман, тоғай | oʻrmon, toʻqay | orman, ormanliq | tokaý | orman, meşə | orman | orman | | 𐰘𐰃𐱁 (yış), 𐰖𐰃𐰽 (yıs) |
53 | палка | туя, патак | тайах, мас | даянгыыш, будук, сып | аащ, ағащ, щтӓк | таях | тайақ | тайак | таяк | таяк | таяҡ | сыбыҡ, ботаҡ | таякъ | таякъ | таякъ | таяк | tayaq | таяқ, шыбық, бұтақ | yogʻoch, tayoq | choqmaq, tayaq, soyla | çöp, taýak | çubuq | değnek, çubuk, dayak | çubuq | جِبِقْ (čïbïq) | 𐱃𐰖𐰴 (tayaq) |
54 | плод | çимĕç | фрукт | чимис, чемиш | [[]] | нимис, фрукт | фрукт | јиилек | жемиш | җимеш | йемеш | емеш | жемиш, кёгет | кёгет | емиш | емис | jemis | жеміс | meva | mevă | miwe | meyvə | yemiş, meyve | yemiş, meyva | يَمِشْ (yémiš) | yemiş |
55 | семя | вăрлăх, вăрă | туораах, бурдук | үре, үрезин | семӓ | ӱрен | ӱрен | ӱрен | үрөн, урук | орлык | орлоҡ | орлоҡ | урлукъ, бюртюк | урлукъ | урлукъ | урлык, тукым | urıq, tuqım | ұрық, тұқым | urugʻ, tuxum | uruq | tohum | toxum | tohum, ur | urluq, tuhum | اُرُغْ (uruɣ) | uruğ |
56 | лист | çулçă | сэбирдэх | бүрү | пӱр | пӱр | пӱр | јалбырак | жалбырак | яфрак | япраҡ | япраҡ | чапракъ | чапракъ | япыракъ | япырак | japıraq | жапырақ | yaproq, barg | yopurmaq | ýaprak | yarpaq | yaprak | yapraq | يَبُرْغاقْ (yapurɣāq) | yapurğaq, yalbırğaq |
57 | корень | тымар | силис | дазыл, дөс | чылтыс | тазыл, чилеге | тазыл, тӧс, чылтыс | тазыл | тамыр | тамыр | тамыр | тамыр | тамыр | тамыр | тамур | тамыр | tamır | тамыр, түп | ildiz, tomir | yiltiz | kök, düýp | kök, tüp | kök, damar | tamır | كُكْ (kök), تُوبْ (tǖp), يِلْدِزْ (yïldïz) | yıldız, tüp, kök |
58 | кора | хупă, хуйăр | хатырык | каърт, чөвүрээ | тӓрӓк | хабых, хахпас | қақпаш | чöбрö | кабык | кабык, кайры | ҡабыҡ | ҡабыҡ, ҡайыр | къабукъ | къабукъ | къабукъ | кабык | qabıq | қабық | qobiq, qobuq | qovzaq | gabyk | qabıq | kabuk | qabuq | قاسْ (qās) | qadız |
59 | цветок | чечек, çеçке | чэчик, сибэкки | чечек | қос от | чахаях, порчо | чақкийек | чечек | гүл | чәчәк, гөл | цицәк, көл | сәскә | гюл, гокка | гюл, гокка | чечек | шешекей, гуьл | gu’l | гүл, шешек | gul, chechak | gül, chechăk | gül | çiçək, gül | çiçek | çeçek~çiçek | جَجَكْ (čeček) | çeçäk, çiçäk |
60 | трава | курăк | от | оът, сиген | от | от | от, öлең | öлöн | от, чөп | үлән | үлән | үлән | ханс, кырдык, отлау | ханс | от | от, оьлен | от, sho’p | от, шөп, өлең | oʻt, oʻlan | ot, ot-chöp, chöp | ot | ot | ot | ot | اُتْ (ot) | 𐱇 (ot) |
61 | верёвка | пăяв, çип, вĕрен | быа | баг, аргамчы, хендир, чеп | пағ | пағ, арғамӌы | пағ | буу | жип, аркан | бау, аркан | пау | бау | аркъан, жип, бау | джиб, джыджым | йип, аркъан | йип, аркан, бав | jip | жіп, арқан | arqon, ip, bog’ | arqan | tanap, ýüp, urgan | ip | ip, urgan | arqan, yip, sıcım | يِبْ (yïp), اُرُقْ (uruq) | yıp |
62 | кожа | тир | тирии | кеш, алгы | щамағ | теер | тере | тере | тери | тире | тире | тире | тери | тери | тери | тери | teri | тері | teri | teră | deri, ham | dəri | deri | teri | تَرٖى (terī) | 𐱅𐰼𐰃 (teri) |
63 | мясо | аш, какай | эт | эът | ӓт | ит | эт | эт | эт | ит | ит | ит | эт | эт | эт | эт | et, go’sh | ет | goʻsht, et | gösh, ăt | et | ət | et | et | اَتْ (et) | 𐱅 (et) |
64 | кровь | юн | хаан | хан | қан | хан | қан | кан | кан | кан | ҡан | ҡан | къан | къан | къан | кан | qan | қан | qon | qan | gan | qan | kan | qan | قانْ (qān) | 𐰴𐰣 (qan) |
65 | кость | шăмă | уҥуох | сөөк | сööк | сööк | сööк | сööк | сөөк | сөяк | сөйәк | һөйәк | сюйек | сюек | сюек | суьек | su’yek | сүйек | suyak | söngăk | süňk | sümük | kemik | kemik, süyek | سُنْكُكْ (süŋük) | 𐰾𐰈𐰭𐰰 (süñük) |
66 | жир | çу | сыа | чаг, үс | щағ | чағ, ӱс | чағ | јуу, ӱс | май | май | май | май | жау | джау | яв, май | май | may | май | yogʻ, moy | yagh, may | yağ | yağ | yağ | yağ, may | ياغْ (yāɣ), اُزْ (ǖz), جِرْ (čïr) | 𐰖𐰍 (yağ) |
67 | яйцо | çăмарта | сымыыт | чуурга | щумуртқа | нымырха | ныбыртқа | јымыртка | жумуртка | йомырка | йомортҡа | йомортҡа, күкәй | гаккы, жумуртха | гаккы | йымырткъа | юмыртка | jumırtqa, maʻyek | жұмыртқа | tuxum, yumurtqa | tukhum | ýumurtga | yumurta | yumurta | yımırta | يُمُرْتْغا (yumurtɣā) | yumurtğa |
68 | рог | мăйрака | муос | мыйыс | мӱс | мӱус | мӱус | мӱӱс | мүйүз | мөгез | мөйөс | мөгөҙ | мюйюз | мюйюз | мююз | муьйиз | mu’yiz | мүйіз | muguz, shox | münggüz | şah | buynuz | boynuz | müyüz, boynuz | مُنْكُزْ (müŋüz) | müñüz |
69 | хвост | хӳре | кутурук | кудурук | [[]] | хузурух | қузуруқ | куйрук | куйрук | койрык | ҡойроҡ | ҡойроҡ | къуйрукъ | къуйрукъ | къуйрукъ | куйрык | quyrıq | құйрық | dum, (quyruq) | quyruq | guýruk | quyruq | kuyruk | quyruq | قُذْرُقْ (quδruq) | 𐰴𐰆𐰑𐰺𐰆𐰸 (qudruq) |
70 | перо | тĕк | түү, куорсун | чүг | тӱк | чӱг | чӱг | jуҥ | жүн | каурый | ҡауырсын, ҡыйаҡ | ҡаурый | къанат тюк | тюк | тюк | кушын | qawırsın, pa’r | қауырсын | jun, tuk, pat | păy | ýelek | tük | tüy, yün | tük | يُوكْ (yǖg), تُو (tǖ|t=hair) | tü |
71 | волос | çӳç | ас, баттах, кыл, түү | чаш, хыл, дүк | щащ | сас, хыл | шаш | чач, кыл, тӱк | чач | чәч, кыл | цац | сәс | чач | чач, тюк | чач, къыл, тюк | шаш, кыл, туьк | shash, qıl, tu’k | шаш, қыл, түк | soch, qil, yol | chach, qil, tük | saç, gyl, tüý | saç, qıl | saç, kıl | saç, qıl | سَجْ (sač), قِلْ (qïl), تُو (tǖ) | 𐰽𐰲 (saç) |
72 | голова | пуç | бас, төбө | баш | пас | пас | паш | баш | баш | баш | паш | баш | баш | баш | баш | бас | bas | бас | bosh | bash | baş, kelle | baş | baş | baş | بَشْ (baš) | 𐰉𐱁 (baş) |
73 | ухо | хăлха | кулгаах | кулак | [[]] | хулах | қулақ | кулак | кулак | колак | ҡолаҡ | ҡолаҡ | къулакъ | къулакъ | къулакъ | кулак | qulaq | құлақ | quloq | qulaq | gulak | qulaq | kulak | qulaq | قُلَقْ (qulaq), قُلْقاقْ (qulqaq) | 𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴 (qulqaq) |
74 | глаз | куç | харах | карак | қарақ | харах | қарақ | кöс | көз | күз | күс | күҙ | кёз | кёз | гёз | коьз | ko’z | көз | koʻz | köz | көз | göz | göz | köz | كُوزْ (kȫz) | 𐰚𐰈𐰕 (köz) |
75 | нос | сăмса | мурун, мунну | думчук | пурун | пурун, тумзух, тунӌух | пурун | тумчук | мурун | борын | порон | танау | бурун | бурун | бурун | бурын, тумсык | murın | мұрын, тұмсық, танау | burun | burun | burun | burun | burun | burun | بُرُنْ (burun) | burun |
76 | рот | çăвар | айах | аас | ағыс | аас | аас, ақсы | оос | ооз | авыз | ауыс | ауыҙ | ауз | аууз | авуз | авыз | awız | ауыз | ogʻiz | aghiz | agyz | ağız | ağız | ağız | اَغِزْ (aɣïz) | 𐰍𐰕 (ağız) |
77 | зуб | шăл | тиис | диш | тис | тiс | тиш | тиш | тиш | теш | теш | теш | тиш | тиш | тиш | тис | tis | тіс | tish | chish | diş | diş | diş | tiş | تٖىشْ (tï̄š) | tiş |
78 | язык | чĕлхе | тыл | дыл | тил | тiл | тил | тил | тил | тел | тел | тел | тил | тил | тил | тил | til | тіл | til | til | dil | dil | dil | til | تِلْ (tïl) | til |
79 | ноготь | чĕрне | тыҥырах | дыргак | тырғақ | тырғах | тырбақ | тырмак | тырмак | тырнак | тырнаҡ | тырнаҡ | тырнакъ | тырнакъ | тырнакъ | тырнак | tırnaq | тырнақ | tirnoq | tirnaq | dyrnak | dırnaq | tırnak | tırnaq | تِرْنْغَقْ (tïrŋaq) | 𐱃𐰺𐰭𐰴 (tırñaq) |
80 | стопа | ура | тилэх | таваңгай | таващ | табан | табан | таман | аяк | табан | айаҡ йөслөк | табан | табан | аякъ | аякъ | табан | taban | табан | oyoq | ayaq | aýak | ayaq | ayak, taban | ayaq, taban | اَذَقْ (aδaq) | taban |
81 | нога | пĕçĕ | атах | бут | азақ | азах | азақ | бут | бут | аяк | айаҡ | аяҡ | аякъ | бут | аякъ, бут | аяк | ayaq | аяқ, бұт | oyoq, put | put | aýak | qıç | bacak, but | bacaq, ayaq | بُوتْ (būt) | 𐰑𐰴 (adaq) |
82 | колено | чĕр куççи | тобук | дискек | тысвас | тiзек | тизе | тизе | тизе | тез | тубыҡ | тубыҡ | тобукъ | тобукъ | тобукъ, тиз | тиз | dize | тізе | tizza | tiz | dyz | diz | diz, dirsek, topuk | tiz | تٖيزْ (tīz) | 𐱅𐰃𐰕 (tiz) |
83 | рука | алă | илии | хол | қол | хол | қол | кол | кол | кул | ҡул | ҡул | къол | къол | къол | кол | qol | қол | qoʻl | qol | el | əl | el, kol | qol, el | اَلِكْ (elig) | elig, el |
84 | крыло | çунат | кынат | чалгын | қанат | ханат | қанат | канат | канат | канат | ҡанат | ҡанат | къанат | къанат | къанат | канат | qanat | қанат | qanot | qanat | ganat | qanad | kanat | qanat | قَنَتْ (qanat) | 𐰴𐰣𐱃 (qanat) |
85 | живот | хырăм | харын, ис | хырын, ижин | қарын | харын, icтi | қарын, қурсақ | карын, ич | карын, ич, курсак | карын, эч, корсак | ҡорсаҡ, эц | ҡорһаҡ | къарын | къарын | къарын, къурсакъ | карын, иш, курсак | qarın, ish, qursaq | қарын, іш, құрсақ | qorin | qorsaq | garyn | qarın | karın, kursak | qarın, qursaq | قَرِنْ (qarïn) | 𐰴𐰺𐰣 (qarın), 𐰴𐰆𐰺𐰆𐰍𐰽𐰴 (quruğsaq) |
86 | кишки | пыршă | оһоҕос | шөйүндү | иҗи | iчеге | ичеге | ичеге | ичеги | эчәк | эцәк | эсәк | чегиле | ичеги, чеги | ичек | ишек | ishek | ішек | ichak | üchăy | içege | bağırsaq, içalat | bağırsak | içek | بَغِرْسُقْ (baɣïrsuq) | bağarsuq, bağırsuq, içägü |
87 | шея | мăй | моонньу, моой | моюн | пойун | мойын | мойун | мойын | моюн | муен | пуйын | муйын | боюн | боюн | боюн | мойын | moyın | мойын | boʻyin | boyun | boýun | boyun | boyun | boyun | بُيِنْ (boyïn) | 𐰉𐰆𐰖𐰣 (boyın) |
88 | спина | çурăм | кэлин, арҕа | оорга | щарын | арға, пiл, уча | кöксӱ | арка, бел | арка | арка | сырт, йелткә, йерткә | арҡа | аркъа | сырт | аркъа | арка | arqa | арқа | orqa | arqa | arka, yagyrny | arxa, kürək | arka, sırt, bel | arqa, sırt | اَرْقا (arqā), اُجا (učā) | arqa |
89 | грудь | кăкăр | түөс | хөрек | [[]] | кöгіс | тöш | кöгӱс, тöш | көкүрөк | күкрәк | күкрәк, түш | күкрәк | кёкюрек, ёшюн | кёкюрек, ёшюн | кёкюрек, тёш | коькирек, тоьс, кевде | ko’kirek, to’s, gewde | көкірек, төс, кеуде | emchak | ămchăk | emjek | döş | göğüs, meme | köküs, kökrek | كُكُزْ (kögüz), اَمِكْ (emig) | köküz, köküs |
90 | сердце | чĕре | сүрэх | чүрек | щӱрӓк | чӱрек | чӱрек | јӱрек | жүрөк | йөрәк | йөрәк | йөрәк | жюрек | джюрек | юрек | юрек | juʻrek | жүрек | yurak | yürăk | ýürek | ürək | yürek | yürek | يُرَكْ (yürek), كُنْكُلْ (köŋül) | 𐰘𐰈𐰼𐰚 (yürek) |
91 | печень | пĕвер | быар | баар | бӱӱр | паар | паар | буур | боор | бавыр | пауыр | бауыр | бауур | бауур | бавур | бавыр | bawır | бауыр | jigar | jigăr, beghir | bagyr | ciyər | karaciğer, bağır | qara ciger | بَغِرْ (baɣïr) | 𐰉𐰍𐰺 (bağır) |
92 | пить | ĕçме | ис | ижер | ижӓрьғе | iзерге | иш | ичер | ичүү | эчәргә | эцкәле | эсеү | ичерге | ичерге | ичмек | ишуьв | ishiw | ішу | ichmoq | ichmăk (iching!) | içmek | içmək | içmek | içmek | اِجْماكْ (ičmēk) | iç |
93 | есть | çиме | аһаа, сиэ | чиир | щиғе, щииғе | чирге | чии | jиир | же | ашарга | ашанҡалы | ашау | ауузланыргъа, ашаргъа | ашаргъа | ашамакъ | ев, ашав | jew, asaw | жеу, асау | yemoq | yimăk ~ yemăk (yăng!) | iýmek | yemək | yemek | aşamaq | يَيماكْ (yḗmēk) | 𐰘𐰃 (yi) |
94 | кусать | çыртма | ытырар | ызырар, туткулаар | қаварға | ызырарға, тударға | ызыр | тиштеер | тиште | тешләргә | цәйнәгәле | тешләү | къабаргъа | къабаргъа | хапмакъ | тислев | tislew | тістеу, қабу | tishlamoq | chishlimăk (chishlăng!) | dişlemek | dişləmək | ısırmak, dişlemek | tişlemek | اِسِرْماقْ (ïsïrmāq), تِشْلاماكْ (tišlēmēk) | ısır |
95 | сосать | ĕмме | эмэр | сорар, эмер | сорайға, ӓмӓрғе | сорарға, эмерғе | сор | соорор, эмер | эмүү, соруу | имәргә, суырырга | имкәле | имеү | эмерге | эмерге | эммек, сормакъ | эмуьв, сорув | emiw, sorıw | ему, сору | emmoq, soʻrmoq | ămmăk (eming!) | emmek | əmmək | emmek, somurmak | emmek | اَمّاكْ (emmēk), سُورْماقْ (sōrmāq) | em, sor |
96 | плевать | сурма | силлиир | дүкпүрер | тӱкӱрӓйғе | тӱкӱрерге | тӱккӱр | тӱкӱрер | түкүрүү | төкерергә | төкөркәле | төкөрөү | тюкюрюрге | тюкюрюрге | тюкюрмек | туькируьв | tu’kiriw | түкіру | tuplamoq | tükürmăk (tükürüng!) | tüýkürmek | tüpürmək | tükürmek | tükürmek | سُذْماقْ (soδmāq) | sut |
97 | блевать | хăсма | хотуолуур | кузар | қузарға | хузарға | қус | кустыртар | кусуу | косарга | ҡосҡалы | ҡоҫоу | къусаргъа | къусаргъа | къусмакъ | кусув | qusıw, qayt etiw | құсу | qusmoq | qusmak (qusung!) | gusmak | qusmaq | kusmak | qusmaq | قُسْماقْ (qusmāq), يَنْماقْ (yanmāq) | qus |
98 | дуть | вĕрме | үр | үрер, хадыыр | ӱрӓйғе | ӱрерғе, ӱбӱрерғе | ӱбӱр, салғына | ӱрер, согор | үйлөө, согуу, уруу | өрергә, исәргә | өргәле | өрөү | уфгюрюрге | урургъа | уьфюрмек, эшмек | уьруьв, эсуьв | u’riw, esiw u’rlew, u’plew | үру, есу, үрлеу | esmoq | chiqmaq | üflemek, öwüsmek | üfürmək | esmek, üfürmek | esmek (о ветре); üfürmek (о человеке) | اَسْماكْ (esmēk) | es, tüpir |
99 | дышать | сывлама | тыынар | тынар | тынавсарға | тынарға | тын | тынар | дем алуу | суларга, тын алырга | тын алғалы | тын алыу | солургъа | солургъа | тыныш алмакъ | тыныс алув | dem alıw | дем алу, тыныс алу | nafas olmoq, dam chiqalmoq | năpăs almaq (năpăs eling!) | dem almak | nəfəs almaq | solumak, dinlenmek | nefes almak | تِنْماقْ (tïnmāq) | tın |
100 | смеяться | кулма | күл | каттырар | кӱлӓрғе | хатхырарга, кӱлерге | қатқыр | каткырар | каткыруу, күлүү | көлергә | көлгәле, ҡатҡырғалы | көлөү | кюлюрге | кюлюрге | кюлемек | куьлуьв | ku’liw | күлу | kulmoq | külmăk (külüng!) | gülmek | gülmək | gülmek | külmek | تِنْماقْ (külmēk), قَتْغُرْماقْ (qatɣurmāq) | kül, qatğur |
101 | видеть | курма | көр | көөр | кöрӓйғе | кöрерге | кöр | кöрöр | көрүү | күрергә | күргәле | күреү | кёрюрге | кёрюрге | гёрмек | коьруьв | ko’riw | көру | koʻrmoq | körmăk (körüng!) | görmek | görmək | görmek | körmek | كُرْماكْ (körmēk) | 𐰝𐰈𐰼 ,𐰚𐰈𐰼 (kör) |
102 | слышать | илтме | истэр | дыңнаар | ӓстӓрғе | истерге | уқ | угар | угуу, эшитүү | ишетергә | эшеткәле | ишетеү | эшитирге | эшитирге | эшитмек | эситуьв | esitiw | есту | eshitmoq | anglimaq (anglang!) | eşitmek | eşitmək | işitmek, duymak | eşitmek | اَشِتْماكْ (ešitmēk) | 𐰾𐰃𐰓 (esid) |
103 | знать | пĕлме | билэр | билир | пилӓрғе | пiлерге | пил | билер | билүү | белергә | пелгәле | белеү | билирге | билирге | билмек | билуьв | biliw | білу | bilmoq | bilmăk (biling!) | bilmek | bilmək | bilmek | bilmek | بِلْماكْ (bilmēk) | 𐰋𐰃𐰠 (bil) |
104 | думать | шухăшлама, шутлама | санаа | санаар, саналдаар, бодаар, боданыр | пöғӓрғе, сақтарға | сағынарға | пöгӱн, толан | сананар | ойлоо | уйларга | уйлағалы | уйлау | сагъышланыргъа, оюмларгъа | сагъыш этерге | ойламакъ | ойлав | oylaw | ойлау | oʻylamoq | oylimaq (oylang!), pikir qilmaq (pikir qiling!) | pikir etmek, saýmak, üýtmek | düşünmək | düşünmek, sanmak | tüşünmek, oylamaq | اُوماكْ (ȫmēk), سَقِنْماقْ (saqïnmāq) | 𐰽𐰴𐰣 (saqın) |
105 | нюхать | шăршлама | сыттаа | чыттаар | чыстиға | чыстанарға | чыста | јытаар | жыттоо | иснәргә | йыслағалы | еҫкәү | ийискерге | ийискерге | ийислемек | ийискилев | iyiskew | иіскеу | isqamoq | purimaq (purang!) (sniff) | ysgamak (sniff) | iyləmək, qoxlamaq, qoxumaq | kokmak (give off smell), koklamak (to sniff, sense) | qoqlamaq | يِذْلاماقْ (yïδlāmāq) | 𐰉𐰃𐰑𐰞𐰀 (yıdla) |
106 | бояться | хăрама | куттан | коргар | қортарға | хорығарға | қоруқ | коркыыр | коркуу | куркырга | ҡурыҡҡалы | ҡурҡыу | къоркъургъа | къоркъаргъа | къоркъмакъ | коркув | qorqıw | қорқу | qoʻrqmoq | qorqmaq (qorqung!) | gorkmak, eýmenmek | qorxmaq | korkmak | qorqmaq | قُرْقْماقْ (qorqmāq) | 𐰴𐰆𐰺𐰴 (qorq) |
107 | спать | çывăрма | утуй | удуур | узиға | узирға | узу | уйуктаар | уктоо | йокларга | йоҡлағалы | йоҡлау | жукъларгъа | джукъларгъа | юхламакъ | уйклав | uyqılaw | ұйықтау | uxlamoq | ukhlimaq (ukhlang!) | uklamak | yatmaq | uyumak | yuqlamaq | اُذٖيماقْ (uδï̄māq), يَتْماقْ (yatmāq) | 𐰆𐰑 (udı) |
108 | жить | пурăнма | сырыт, олор | чурттаар | щуртииға | чуртирға | чурта, чат | јажар, jӱрер | жашоо | яшәргә | йәшәгәле | йәшәү | жашаргъа | джашаргъа | яшамакъ | яшав, оьмир суьруьв | jasaw, o’mir su’riw | жасау, өмір сүру | yashamoq | yashimaq (yashang!) | ýaşamak | yaşamaq | yaşamak | yaşamaq | يَشاماقْ (yašāmāq) | 𐰖𐱁 (yaşa) |
109 | умирать | вилме | өлөр | өлүр | öллӓрғе | öлерге | öл | öлöр | өлүү | үләргә | үлгәле | үлеү | ёлюрге, ауушургъа | ёлюрге | оьлмек | оьлуьв | o’liw | өлу | oʻlmoq | ölmăk (ölüng!) | ölmek | ölmək | ölmek | ölmek | يَشاماقْ (ölmēk), كَجْماكْ (kečmēk) | 𐰈𐰠 (öl) |
110 | убивать | вĕлерме | өлөрөр | өлүрер | öлӱрӓйғе | öдiрерге | öдӱр | öлтӱрер | өлтүрүү | үтерергә | үлтергәле | үлтереү | ёлтюрюрге, жояргъа | ёлтюрюрге | оьлтюрмек | оьлтируьв | o’ltiriw | өлтіру | oʻldirmoq | öltürmăk (öltürüng!) | öldürmek | öldürmək | öldürmek | öldürmek | اُلْدُرْماكْ (öldürmēk) | 𐰈𐰠𐰼 (ölür) |
111 | бороться | çапăçма | охсус, туһун, кыргыс, сэриилэс | демисежир, тутчур, чаалажыр, дайылдажыр, хүрежир | кӱрӓзӓрғе | кӱрезерге, харбазарға, чаалазарға | чаалаш, кӱреш, тудуш | jуулажар | согушуу, урушуу | көрәшергә | суғышҡалы | һуғышыу | тутушургъа, кюреширге | уруш этерге, джагъалашыргъа | ябушмакъ, эришмек | согысув, кавга этуьв | urısıw, sawash etiw | соғысу, күресу | urushmoq, qurashmoq | soqushmaq (soqushung!), urushmaq (urushung!) | uruşmak, söweşmek, göreşmek | vuruşmaq, savaşmaq, döyüşmək | dövüşmek, savaşmak, güreşmek | küreşmek | سَڤَشْماق (savašmāq), جَلِشْماقْ (čalïšmāq), سُنْكُشْماكْ (süŋüšmēk), اُرُشماقْ (urušmāq) | 𐰾𐰈𐰭𐱁 (süŋüš), 𐰾𐰈𐰭𐰾 (süŋüs) |
112 | охотиться | тытма çӳре | бултаа | аңнаар, аңныыр | аңзынарға | аңнирға | аңна | аҥдар | аң уулоо | ауларга | аулағалы | аулау, ауға, һунарға | уучуланыргъа | ууларгъа | ав этмек | анъшылав | awlaw | аңшылау, аулау | ovlamoq | ovlimaq (ovlang!) | awlamak | ovlamaq | avlamak | avlamaq | اَڤْلاماقْ (avlāmāq) | 𐰉𐰞𐰀 (abla) |
113 | ударить | çапма, шаккама | оҕус | согар, кагар, шанчар | соғарға | cабарға, теерге, урунарға | шап, соқ | согар | уруу, согуу | сугарга, бәрергә | суҡҡалы | һуғыу | урургъа, согъаргъа | урургъа | урмакъ | урув, согув | urıw, sog’ıw, sabaw | ұру, соғу, сабау | urmoq | urmaq (urung!) | patlamak, urmak | vurmaq | vurmak, çarpmak, sokmak | urmaq | اُرْماقْ (urmāq), قَقْماقْ (qaqmāq) | 𐰆𐰺 (ur) |
114 | резать | касма | кыс, быс | кезер | кӓзӓрғе | кизерге | кес | кезер | кесүү, бычуу | кисәргә | кискәле | киҫеү | кесерге, жырыргъа | кесерге | гесмек | кесуьв, пишуьв, тилуьв | kesiw, pishiw, tiliw | кесу, пішу, тілу | kesmoq | kăsmăk (kesing!) | kesmek | kəsmək | kesmek, biçmek | kesmek | كَسْماكْ (kesmēk), بِجْماقْ (bïčmāq), قِيْماقْ (qïymāq), اُورْماقْ (ormāq) | 𐰚𐰾 (kes), 𐰉𐰃𐰲 (bıç) |
115 | разделить | пайлама, уйăрма | аҥардаа, араар | чарар, оондактаар | щарайға, ӱлиғе | чарарға, оодарға | чаар, кезе шап, ӱле | чабар | бөлүү, ажыратуу | бүләргә | пүлгәле | ярыу | юлеширге, бёлюрге | джарыргъа | бёлмек | боьлуьв | bo’liw | бөлу, жару | yormoq | yarmaq (yering!) | ýarylmak | yarmaq | bölmek, yarmak | bölmek | يَرْماقْ (yarmāq), يَرْماكْ (yermēk), اَذِرْماقْ (aδïrmāq), سُكْماكْ (sökmēk) | böl |
116 | колоть | чикме, тирме | хайытар | шанчар, бижектээр, шиштээр | чанҗарға | сазарға | қаза, тоор | сайар, кадар | саюу, матыруу | чәнчергә, кадарга | цәнцкәле | сәнсеү, ҡаҙау | чанчыргъа | чанчыргъа, сугъаргъа | чанчмакъ, кадамакъ | шаншув, кадав | shanshıw, qadaw | шаншу, қадау, сұғу, тығу | sanchmoq, tiqmoq | tiqmaq (tiqing!), sanjimaq (sanjang!), pichaqlimaq (pichaqlang!) | pyçaklamak, naýzalamak | sancmaq, batırmaq, soxmaq | bıçaklamak, batırmak, sancı | soqmaq | سَنْجْماقْ (sančmāq), سُقْماق (suqmāq) | 𐰽𐰨 (sanç) |
117 | царапать | чăрмалама, черме, шăйăрма | тарбаа, тыҥырахтаа | дырбактаар | тырвиға | тырбахтирға | тырбақта | тырмаар, сыйрыыр | тырмоо | тырнарга | тырнағалы | тырнау | тырнаргъа | тырнаргъа | тырнамакъ | тырнав | tırnaw | тырнау | tirnamoq | tirnaqlimaq (tirnaqlang!) | dyrnaçaklamak | cızmaq, dırnaqlamaq | tırmalamak, çizmek | tırnamaq | قَشٖيماقْ (qašï̄māq), اَزْماكْ (ezmēk) | tırma |
118 | копать | алтма, чавма, чакалама, чавалама, чавса кăларма | хас | казар | қазарға | хазарға | қас | казар | казуу | казырга | ҡасҡалы | ҡаҙыу | къазаргъа | къазаргъа | къазмакъ | казув | qazıw | қазу | qazimoq | kolimaq (kolang!), qazmaq (qezing!) | gazmak | qazmaq | kazmak | qazmaq | قَزْماقْ (qazmāq), قَزٖيماقْ (qazï̄māq), اُشَماكْ (üšēmēk), اُنْكْماكْ (üŋmēk) | qaz |
119 | плавать | ишме | уһун, харбаа | эштир | щӱзӓрғе | чӱзерге | чӱc, ық чöр | jӱзер, эжинер | сүзүү | йөзәргә | йөскәле | йөҙөү | жюзерге | джюзерге | юзмек | юзуьв, ялдав | ju’ziw | жүзу | suzmoq | (su) üzmăk (üzüng!) | ýüzmek | üzmək | yüzmek, süzülmek | yaldamaq | يُزْماكْ (yüzmēk), جَبْماقْ (čapmāq) | yüz |
120 | летать | вĕçме | көт | ужар | уҗарға | учугарға | учуқ | учар | учуу | очарга | оцҡалы | осоу | учаргъа | учаргъа | учмакъ | ушув | ushıw | ұшу | uchmoq | uchmaq (uchung!) | uçmak | uçmaq | uçmak | uçmaq | اُجْماقْ (učmāq), تَنْكْماكْ (teŋmēk) | 𐰆𐰲 (uç) |
121 | ходить | утма, çӳреме | бар, хаамп | баар, чоруур, кылаштаар | парайға | парарға, чöрерге | чöр | базар, јӱрер | баcуу, жүрүү, баруу | йөрергә | йөрөгәле | атлау | жюрюрге, барыргъа | джюрюрге, барыргъа | юрюмек | юруьв | ju’riw | жүру, бару | yurmoq, bormoq, kezmoq | barmaq (bering!), yürmăk (yürüng!) | ýöremek, barmak | gəzmək, yerimək | yürümek, varmak, basmak | yürmek | يُرٖيماقْ (yorï̄māq) | 𐰖𐰆𐰺𐰃 (yorı) |
122 | приходить | килме, пыма | кэлэр | келир | кӓлӓрғе | килерге | кел | келер | келүү | килергә | килгәле | килеү | келирге | келирге | гелмек | келуьв | keliw | келу | kelmoq | kălmăk (keling!) | gelmek | gəlmək | gelmek | kelmek | كَلماكْ (kelmēk) | 𐰚𐰠 (kel) |
123 | лежать | выртма | сытар | чыдар | щадарға | чадарға | чат | jaдар | жатуу | ятарга | йатҡалы | ятыу | жатаргъа | джатаргъа | ятмакъ | ятув | jatıw | жату | yotmoq | yatmaq (yeting!) | ýatmak, uzanmak | uzanmaq, yatmaq | yatmak, uzanmak | yatmaq | يَتْماقْ (yatmāq) | 𐰖𐱃 (yat) |
124 | сидеть | ларма | олорор | олурар | олурайға | одырарға | одур | отурар | отуруу | утырырга | утырғалы | ултырыу | олтурургъа | олтурургъа | олтурмакъ | олтырув | otırıw | отыру | oʻtirmoq | olturmaq (olturung!) | oturmak | oturmaq | oturmak | oturmaq | اُلْتُرْماقْ (olturmāq) | 𐰆𐰞𐰺 (olur) |
125 | стоять | тăма | турар | турар | турайға | турарға | тур | турар | туруу | торырга | торғалы | тороу | сюелирге, сирелирге | сюелирге, сирелирге | турмакъ | турув | turıw | тұру | turmoq | turmaq (turung!) | durmak | durmaq | durmak | turmaq | تُرْماقْ (turmāq) | 𐱃𐰆𐰺 (tur) |
126 | повернуть | пăрма, çавăрма | эргитэр, эрийэр | ээр, эргилдирер | евирӓйғе | айлан(дыр)арға, айландыры бызарға | пур, пурул | бурар, бурылар | буруу, бурулуу | борырга | поролғалы | боролоу | бурургъа | бурургъа | бурмакъ, бурулмакъ | бурув, бурылув | burıw, burılıw | бұру, бұрылу | burmoq | burimaq (burang!) | dönmek | dönmək | dönmek, burmak | burulmaq | اَڤُرْماكْ (evürmēk), جَڤُرْماكْ (čevürmēk), تَڤُرْماكْ (tevürmēk) | ebir, qadır |
127 | падать | тӳнме, такăнма, ӳкме | түс | дүжер, аңдарлыр | аңнапарайға | тӱзерге | тӱш, чығыл, уш | тӱжер, jыгылар | түшүү, жыгылуу | егылырга | йығылғалы | төшөү | тюшерге, жыгъылыргъа | тюшерге | йыгъылмакъ | йыгылув | jıg’ılıw, qulaw | жығылу, құлау, түсу | tushmoq, yiqilmoq | chüshmăk (chüshüng!) | ýykylmak | düşmək | düşmek, yıkılmak | tüşmek | تُشْماكْ (tüšmēk), اُجْماقْ (učmāq) | 𐱅𐰈𐰾 (tüs) |
128 | давать | пама | биэрэр | бээр | пӓрӓйғе | пирерге | пер | берер | берүү | бирергә | пиргәле | биреү | берирге | берирге | бермек | беруьв | beriw | беру | bermoq | bărmăk (bering!) | bermek | vermək | vermek | bermek | بِيرْماكْ (bḗrmēk) | 𐰋𐰼 (bir) |
129 | держать | тытма | тутар | тудар | тударға | тударға | тут | тудар | кармоо, тутуу | тотарга | ошлағалы | тотоу | тутаргъа | тутаргъа | тутмакъ | ыслав, тутув | ustaw, tutıw | ұстау, тұту | tutmoq, ushlamoq | tutmaq (tutung!) | tutmak | tutmaq | tutmak | tutmaq | تُتْماقْ (tutmāq) | 𐱃𐰆𐱃 (tut) |
130 | сжимать | хĕсме, чăмăртама, хĕстерме, пăчăртама | ыгар | кызар | қыстырайға | хызарға | қыза тут | сыгар, кыза тудар | сыгуу | кысарга | ҡысҡалы, сыҡҡалы | ҡыҫыу | къысаргъа | къысаргъа | къысмакъ | кысув, сыгув | qısıw | қысу, сығу | siqmoq, qismoq | qismaq (qising!), siqmaq (siqing!) | sykmak | sıxmaq | sıkmak, kısmak | sıqmaq | سِقْماقْ (sïkmāq) | 𐰶𐰾 (qıs) |
131 | тереть | сăтăрма, сĕрме | сот, аал | дүрбүүр, өгээр | чызарға, щызарға | чызарға | чос | jыжар | сүртүү, сүйкөө, ушалоо | ышкырга, уарга | ыуғалы | ышҡыу | ышыргъа | ышыргъа | ишымакъ | ыскылав | ısqılaw, ısıw | ысқылау, ысу | ishqalamoq, surtmoq | sürkimăk (sürkăng!) | oýkamak, sürtenmek | sürtmək | ovmak, sürtmek | sürtmek | سُرْتْماكْ (sürtmēk), تُرْتْماكْ (türtmēk), يَقْماقْ (yaqmāq) | sürt |
132 | мыть | çума | сууй | чуур | щунарға | чуурға | чун | jунар | жуу | юарга | йыуғалы | йыуыу | жууаргъа | джууаргъа | жувмакъ | ювув | juwıw | жуу | yuvmoq | yuymaq (yuyung!) | ýuwmak | yumaq | yıkamak, yumak | yuvmaq | [[]] | yu |
133 | вытирать | шăлма | сот | чодар, аштаар | щозарға, щоссаларға | чызарға | чос | арлаар, арчып турар, сӱртӱ | аарчуу, сүртүү | сөртергә | сөрткәле | һөртөү | сыйпаргъа, къургъакъсытыргъа | сюртерге | сибирмек | суьртуьв | su’rtiw | сүрту | artmoq | sürtmăk (sürtüng!), eritmaq (eriting!) | süpürmek | silmək | silmek, süpürmek, sürtmek | silmek | [[]] | türt |
134 | тянуть | туртма, сĕтĕрме | тарт | тыртар, сөөртүр | тартарға | тартарға, сöртирге | тарт | тартар | тартуу, чоюу | тартырга | тартҡалы | тартыу | тартыргъа | тартыргъа | тартмакъ | тартув | tartıw | тарту | choʻzmoq, tortmoq | tartmaq (tarting!) | dartmak, çekmek | çəkmək | çekmek, tartmak | çekmek, tartmaq | [[]] | tart |
135 | толкать | тĕртме, тĕкме | үт, ас | идер | идӓрғе | iдерге, сазарға | ит | ийдер, тӱртер | түртүү | этәргә | этеп йебәргәле | этеү | тюртерге | тюртерге, теберирге | тюртмек, тебермек | ийтев | iyteriw | итеру | itarmoq, turtmoq | ittărmăk (ittiring!) | itmek | itələmək | itmek, tepmek | itemek | [[]] | it, iter |
136 | бросать | пăрахма, ывăтма, утма | бырах, кэбис, тамнаа | дажаар, октаар, шывыдаар | адарға, тастиға | тастирға, силерге | ташта, шел | чачар | ыргытуу, таштоо | ташларга | ташлағалы, ырғытҡалы | ташлау | атаргъа | атаргъа | ташламакъ, атмакъ | таслав, былактырув, ыргытув | taslaw, ılaqtırıw | тастау, лақтыру, ату | otmoq, tashlamoq | tashlimaq (tashlang!), atmaq (eting!) | atmak | atmaq | atmak, bırakmak | atmaq | [[]] | at |
137 | вязать | кăкарма, çыхма, сыпма | баай | баглаар | пағлиға | палғирға | пағла | буулаар | байлоо | бәйләргә | пәйләгәле | бәйләү | байларгъа, эшерге | байларгъа | байламакъ | байлав, бавлав | baylaw, bawlaw | байлау | bogʻlamoq | baghlimaq (baghlang!) | baglamak | bağlamaq | bağlamak | bağlamaq | [[]] | 𐰉𐰀 (ba) |
138 | шить | çĕлеме, тĕрлеме | тик | даараар | тиғӓрғе | тiгерге | тик | кöктööр | тигүү | тегәргә | теккәле | тегеү | тигерге | тигерге | тикмек | тигуьв | tigiw | тігу | tikmoq | tikmăk (tiking!) | tikmek | tikmək | dikmek | tikmek | [[]] | tik |
139 | считать | шутлама | аах | санаар | санииға | санирға | тоола, сана | тоолоор, чоттоор | саноо | санарга | исәпләгәле | һанау | санаргъа | санаргъа | санамакъ | санав | sanaw | санау | sanamoq | sanimaq (sanang!) | sanamak | saymaq | saymak | saymaq | [[]] | 𐰽𐰣𐰀 (sana) |
140 | сказать | теме, калама | эт, диэ | чугаалар, сөглээр, эдер | айдарға | чоохтирға, чохтанарға | айт | айдар | айтуу, деш | әйтергә | әйткәле, тигәле | әйтеү | айтыргъа | айтыргъа, дерге | айтмакъ, демек | айтув, дев | aytıw, dew | айту, деу | aytmoq, demoq | demăk (dăng!), eytmaq (eyting!) | diýmek | demək | demek, söylemek | demek, aytmaq, söylemek | [[]] | 𐱅𐰃 (ti), 𐰖 (ay) |
141 | петь | юрлама | ыллаа | ырлаар | ырлиға | ырлирға, сарнирға | ырла, сарна | кожоҥдоор | ырдоо | җырларга | йырлағалы | йырлау | жырларгъа | джырларгъа | йырламакъ | йырлав | qosıq aytıw | жырлау, ән айту | ashula aytmoq, kuylamoq | nakhsha eytmaq (nakhsha eyting!), sayrimaq (sayrang!) | saýramak | oxumaq | söylemek, ötmek | yırlamaq (о людях); ötmek, sayramaq (о птицах) | [[]] | yırla |
142 | играть | выльама | оонньоо | ойнаар | ойниға | ойнирға | ойна | ойноор | ойноо | уйнарга | уйнағалы | уйнау | ойнаргъа | ойнаргъа | ойнамакъ | ойнав | oynaw | ойнау | oʻynamoq | oynimaq (oynang!) | oýnamak | oynamaq | oynamak | oynamaq | [[]] | oyna |
143 | плыть | ишме | уһун | эштир, салдаар | щӱзӓрғе | чӱзерге, ағарға | ық, ақ | јӱзер | cүзүү, калкуу | йөзәргә | ығып парғалы | йөҙөү | жюзерге | джюзерге | юзмек | юзуьв, ялдав | ju’ziw | жүзу, қалқу | suzmoq | lăylimăk (lăylăng!), üzmăk (üzüng!), lăpildimăk (lăpildăng!) | ýüzmek | üzmək | yüzmek, süzülmek | yaldamaq | [[]] | yüz |
144 | течь | юхма | сүүр | агар, төктүр | ағарға | ағарға | ақ | агар | агуу | агарга | аҡҡалы | ағыу | саркъыргъа | агъаргъа | акъмакъ | агув | ag’ıw | ағу | oqmoq | aqmaq (eqing!) | akmak | axmaq | akmak | aqmaq | [[]] | aq |
145 | замерзать | шăнма | тоҥ | доңар | тоңарға, топарайға | тоорға | тоң, тоо | тоҥар, чарчар | тоңуу, үшүү | туңырга, өшергә | өшөп ҡалғалы | өшөү | бузларгъа, юшюрге | бузларгъа, юшюрге | бузламакъ, уьшюмек | тонъув, уьсуьв, бузлав | ton’ıw, u’siw, muzlaw | тоңу, үсу, мұздау | muzlamoq, toʻngmoq | tonglimaq (tonglang!) | şatlamak, doňdurmak | donmaq | donmak, üşümek | buzlanmaq | [[]] | 𐱃𐰆𐰭 (toñ) |
146 | пухнуть | шыçма | ис, үлүн, көбеө, иһэн таҕыс | ыжар, хапыяр, дөртеер | кöвӓрғе, кöппарайға | сiзерге, кöберге | шиш, кöп | тижер | шишүү, көбүү | шешәргә | шешенкәле | шешеү | кёберге | кёберге | шишмек, гёпмек | сисуьв | isiw | ісу | shishmoq | köpmăk (köpüng!), qaparmaq (qapirang!) | çişmek | şişmək | şişmek, kabarmak, köpürmek | şişmek | [[]] | şış |
147 | солнце | хĕвел | күн | хүн | кӱнғарағы, кӱн қарағы | кӱн | кӱн, қуйаш | кӱн | күн | кояш | ҡойаш | ҡояш | кюн | кюн | гюн, гюнеш | куьн | kuʻn, quyas | күн | quyosh, kun | kün | gün | gün, günəş | güneş | küneş | كُنْ (kün) | 𐰚𐰈𐰤 (kün) |
148 | луна | уйăх | ый | ай | айғарағы | ай | ай | ай | ай | ай | ай | ай | ай | ай | ай | ай | ay | ай | oy | ay | aý | ay | ay | ay | اايْ (āy) | 𐰖 (ay) |
149 | звезда | çăлтăр | сулус | сылдыс | щылтыс | чылтыс | чылтыс | јылдыс | жылдыз | йолдыз | йылтыс | йондоҙ | жулдуз | джулдуз | юлдуз | юлдыз | juldız | жұлдыз | yulduz | yultuz | ýyldyz | ulduz | yıldız | yıldız | يُلْدُزْ (yulduz) | yulduz |
150 | вода | шыв | уу | суг | суғ | суғ | суғ | суу | суу | су | сыу | һыу | суу | суу | сув | сув | suw | су | suv | su | suw | su | su | suv | سُوڤْ (sūv) | 𐰽𐰆𐰉 (sub) |
151 | дождь | çумăр | самыыр, ардах | чаъс | суғщағ | наңмыр | нағбур | јаҥмыр, јааш | жамгыр, жаан | яңгыр | йаңҡыр, йауын | ямгыр | жауун | джангур | янгур, явун | ямгыр | jamgʻır, jawın, janʻbır | жаңбыр, жауын | yomgʻir | yamghur | ýağış | yağış | yağmur | yağmur | يَغْمُرْ (yaɣmur) | yağmur |
152 | река | çырма, шыв, юханшыв | өрүс | суг, хем | чул | суғ | суғ, чулат | суу | өзөн, дарыя | елга | йылға | йылға, иҙел | черек | къобан, черек | оьзен | сув, йылга сув | daʻrya, oʻzek | өзен | daryo | dăriya | derýa | çay | ırmak | özen | اُكُزْ (ögüz) | 𐰈𐰏𐰕 (ögüz) |
153 | озеро | кӳлĕ | күөл | хөл | кöл | кöл | кöл | кöл | көл | күл | күл | күл | кёл | кёл | кёл | коьл | koʻl | көл | koʻl | köl | köl | göl | göl | göl | كُولْ (kȫl) | 𐰚𐰈𐰠 (köl) |
154 | море | тинĕс | муора, байҕал | далай | улуғ кöл | талай | талай | талай | деңиз | диңгез | тиңкес | диңгеҙ | тенгиз | тенгиз | денгиз | тенъиз | ten’iz | теңiз | dengiz | dengiz | deňiz | dəniz | deniz | deñiz | تَنْكِزْ (teŋiz), كُولْ (kȫl) | 𐱃𐰞𐰆𐰖 (taluy) |
155 | соль | тăвар | туус | дус | тус | тус | тус | тус | туз | тоз | тос | тоҙ | туз | туз | туз | туз | duz | тұз | tuz | tuz | duz | duz | tuz | tuz | تُوزْ (tūz) | 𐱃𐰆𐰕 (tuz) |
156 | камень | чул | таас | даш | тас | тас | таш | таш | таш | таш | таш | таш | таш | таш | таш | тас | tas | тас | tosh | tash | daş | daş | taş | taş | تاشْ (tāš) | 𐱃𐱁 (taş) |
157 | песок | хăйăр | кумах | кум, элезин | қум, сай | хум | қумақ | кумак, сай | кум | ком | ҡом | ҡом | юзмез | къум | хум, къайыр | кум, кайыр | qum, qayır | құм, қайыр | qum | qum | gum, çäge | qum | kum | qum | قُمْ (qum) | 𐰴𐰆𐰢 (qum) |
158 | пыль | тусан | тобурах, быыл | доозун | тозан | тозын | тозун | тоозыны | тоз, чаң | тузан | тусан | туҙан, саң | букъу, къум | букъу | чанг | тозан, шанъ | tozan’, shan’ | тозаң, шаң | chang | [[]] | toz, tozan, çaň | toz | toz | toz | تُوزْ (tōz), تُبْراقْ (toprāq) | 𐱃𐰆𐰕 (toz) |
159 | земля | тăпра, çĕр | буор, cир | довурак, чер, хөрзүн | щӓрь | тобырах, чир | тобрақ, чер | тобрак | топурак | туфрак, җир | тупраҡ | тупраҡ, ер | топуракъ, жер | топуракъ | топуракъ | топырак | topıraq | топырақ | tuproq | topa | toprak | torpaq | toprak, yer | topraq, yer | تُبْراقْ (toprāq), يِيرْ (yḗr) | 𐱃𐰆𐰯𐰺𐰴 (topraq) |
160 | облако | пĕлĕт | былыт | булут | пулут | пулут | пулут | булут | булут | болыт | полот | болот | булут | булут | булут | булыт | bult | бұлт | bulut | bulut | bulut | bulud | bulut | bulut | بُلِتْ (bulït) | 𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃 (bulıt) |
161 | туман | тĕтре | туман | туман | туван | тубан | тубан | туман | туман | томан | томан | томан | туман | туман, тубан | туман | туман | duman | тұман | tuman | tuman | duman | duman | sis, duman | tuman | تُمانْ (tumān), بُوسْ (būs) | 𐱃𐰆𐰢𐰣 (tuman) |
162 | небо | тӳпе | халлаан | дээр | кӱн | тигiр | тегри | теҥери, кöк | көк | күк | ауа | күк | кёк | кёк | кёк | коьк | koʻk | көк | koʻk, osmon | asman, kök | gök, asman | göy | gök, tepe | kök | تَنْكْرٖى (teŋrī), كُوكْ (kȫk) | 𐱅𐰭𐰼𐰾 (teñri) |
163 | ветер | çил | тыал | салгын, хат | щӓл | чил | салғын | салкын | жел | җил | йел | ел | жел | джел | ел | ел | jel | жел | yel | shamal, sălkin shamal | ýel | külək, yel | yel | yel | يِيلْ (yḗl), اَسِنْ (esin) | yel, esin, tüpi |
164 | снег | юр | хаар | хар | қар | хар | қар | кар | кар | кар | ҡар | ҡар | къар | къар | къар | кар | qar | қар | qor | qar | gar | qar | kar | qar | قارْ (qār) | 𐰴𐰺 (qar) |
165 | лёд | пăр | муус | дош | пус | пус | мус | тош | муз | боз | пос | боҙ | буз | буз | буз | буз | muz | мұз | muz | muz | buz | buz | buz | buz | بُوزْ (būz) | buz |
166 | дым | тĕтĕм | буруо | ыш | тӱдӱн | ыс, тӱдӱн | ыш, тӱдӱн | ыш | түтүн | төтен | төтөн | төтөн | тютюн | тютюн | тютюн | туьтин | tu’tin | түтін, ыс | tutun | tütün | tüsse | tüstü | duman, is, tütün | tütün | تُتُنْ (tütün), اِشْ (ïš) | tütün |
167 | огонь | вут | уот | от | от | от | от | от | от | ут | ут | ут | от | от | от, ялын | от, ялын | ot, jalın | от, жалын, алау | oʻt, olov | ot, atăsh | ot | od | ateş, od | ateş, ot | اُوتْ (ōt) | 𐰆𐱃 (ot) |
168 | зола | кĕл | күл | хүл | кӱл | кӱл | кӱл | кӱл | күл | көл | көл | көл | кюл | кюл | кюл | куьл | ku’l | күл | kul | kül | kül | kül | kül | kül | كُلْ (kül) | kül |
169 | гореть | çунма | уотта, умай, умат | кывар, өртенир | кöйӓрғе | кöйерге | кöй | кӱйер | күйүү | янарга | көйгәле, янҡалы | яныу | жанаргъа | джанаргъа | гюймек, янмакъ | куьюв, янув | ku’yiw, janıw | күю, жану | yonmoq | köymăk (köyüng!), yanmaq (yening!) | ýanmak, otlamak, ötmek | yanmaq | yanmak | yanmaq | [[]] | köy, örten |
170 | дорога | çул | суол | чол, орук | щол | чол | чол | jол | жол | юл | йул | юл | жол | джол | ёл | йол | jol | жол | yoʻl | yol | ýol | yol | yol | yol | [[]] | 𐰖𐰆𐰞 (yol) |
171 | гора | ту | хайа | даг | тағ | тағ | тағ | туу | тоо | тау | тау | тау | тау | тау | тав | тав | taw | тау | togʻ | tagh | dag | dağ | dağ | dağ | [[]] | 𐱃𐰍 (tağ) |
172 | красный | хĕрлĕ | кыһыл | кызыл | қызыл | хызыл | қызыл | кызыл | кызыл | кызыл | ҡысыл | ҡыҙыл | къызыл | къызыл | къызыл | кызыл | qızıl | қызыл | qizil | qizil | gyzyl | qırmızı, al | kızıl, kırmızı | qızıl, qırmızı | [[]] | 𐰶𐰃𐰕𐰞 (qızıl) |
173 | зелёный | симĕс, ешĕл | күөх | ногаан | кöк | от кöк, ноған, чазыл | чажыл | јажыл | жашыл | яшел | йәшел | йәшел | жашил | джашил | яшыл, гёк | ясыл | jasıl | жасыл, көк | yashil | yeshil | ýaşyl | yaşıl | yeşil | yeşil | [[]] | 𐰖𐰽𐰞 (yasıl) |
174 | жёлтый | сарă | араҕас, саһархай | сарыг | сарығ | сарығ | сарығ | сары | сары | сары | сары | һары | сары | сары | сары | сары | sarı | сары | sariq | seriq | sary | sarı | sarı | sarı | [[]] | 𐰽𐰺𐰍 (sarığ) |
175 | белый | шурă | үрүҥ, маҕан | ак | ақвыс | ах | ақ | ак | ак | ак | аҡ | аҡ | акъ | акъ | акъ | ак | aq | ақ | oq | aq | ak | ağ | beyaz, ak | beyaz, aq | [[]] | 𐰀𐰴 (aq), 𐰈𐰼𐰈𐰭 (ürüñ) |
176 | чёрный | хура | хара | кара | қара | хара | қара | кара | кара | кара | ҡара | ҡара | къара | къара | къара | кара | qara | қара | qora, siyoh | qara, siyah răng | gara | qara | kara, siyah | qara, siya | [[]] | 𐰴𐰺𐰀 (qara) |
177 | ночь | каç | түүн | дүн | тӱн | тӱн, хараа | тӱн | тӱн | түн | төн | төн | төн | кече | кече | гече | туьн, кеше | tuʻn | түн | tun, kecha | tün, kechă, kăch | gije | gecə | gece, dün | gece | [[]] | 𐱅𐰈𐰤 (tün) |
178 | день | кун | күнүс | хүн | кӱн | кӱн | кӱн, кӱндӱс | кӱн | күн | көн | көн | көн | кюн | кюн | гюн | куьн, куьндиз | kuʻn, kuʻndiz | күн, күндіз | kun | kün | gün | gün | gün, gündüz | kün | [[]] | 𐰚𐰈𐰤 (kün), 𐰝𐰈𐰤𐱅𐰕 (küntüz) |
179 | год | çул | дьыл, сыл | чыл | щыл | чыл | чыл | jыл | жыл | ел | йыл | йыл | жыл | джыл | йыл | йыл | jıl | жыл | yil | yil | ýyl | il | yıl | yıl, sene | [[]] | 𐰘𐰃𐰞 (yıl) |
180 | тёплый | ăшă | сылаас | чылыг | щылығ, щылащ | чылығ | чылығ | jылу | жылуу | җылы | йылы | йылы | жылы | джылы | йылы | йылы | jıllı | жылы | iliq | illiq, ilman | ýyly | ılıq | ılık | issi | [[]] | isig |
181 | холодный | сивĕ | тымныы, мүлүүн | соок | [[]] | соох | сооқ | соок | суук | салкын, суык | cыуыҡ | һыуыҡ | сууукъ | сууукъ | сувукъ | сувык, салкын | suwıq, salqın | суық, салқын | sovuq | soghuq | sowuk | soyuq | soğuk | suvuq | [[] | 𐱃𐰆𐰢𐰞𐰍 (tumlığ) |
182 | полный | тулли | толору | долу | тола | толдыра | толдура | толо | толтура, толук | тулы | тулы | тулы | толу | толу | толу | толы | tolı | толы | toʻq, toʻla | toluq | doly, dok | dolu | dolu, tok | tolu | [[]] | tolu |
183 | новый | çĕнĕ | саҥа | чаа | нӓӓ | наа | наа | jaны | жаңы | яңа | йаңа | яңы | жангы | джангы | янгы | янъы | jan’a | жаңа | yangi | yengi | täze | yeni, təzə | yeni | yañı | [[]] | yañı |
184 | старый | кивĕ, ватă | эргэ | эрги | ӓрьғи | иргi | эски | эски | эски | иске | иске | иҫке | эски | эски | эсги | эски | eski | ескі | eski | ăski | köne | əski | eski | eski | [[]] | eski |
185 | хороший | лайăх | үтүө, үчүгэй | эки | [[]] | чахсы | чақшы | jaкшы | жакшы | яхшы | йаҡшы | яҡшы | ашхы, иги | ашхы, иги | яхшы | яхшы, ийги | jaqsı, iygi | жақсы, игі | yaxshi | yakhshi | ýagşy, gowy | yaxşı | iyi | yahşı, eyi | [[]] | 𐰓𐰏𐰈 (edgü) |
186 | плохой | япăх, начар | дьаабы, куһаҕан | багай, бaк | сӱвӱр | чабал, хомай | чабал | jaман, комой | жаман, начар | начар, яман | йаман | насар, яман | аман, осал | аман | яман | яман, осал | jaman, nashar | жаман, нашар | yomon | yaman | ýaman, pis, (er)bet | pis, yaman | kötü, yaman | yaman, osal, yaramay | [[]] | 𐰖𐰉𐰞𐰴 (yablaq), 𐰖𐰉𐰕 (yabız) |
187 | гнилой | çĕрĕк | сытыйбыт | чыдыг, ирик | сазан, ӱрӱк | чызығ, iрiк, чызаан | ирик | чирик | чирик | черек | церек | серек | чириген | чирик | чирик | ширик | shirik | шірік | chirik | chirik, chirigăn | çüýrük | çürük | çürük | çürük | [[]] | erik, yıdığ |
188 | грязный | пыльчăклă, варланчăк, хура | кирдээх | хирлиг, боктуг | пащлама | кiрлiг, пуртах | кирлиг | кирлӱ | кир | пычрак, керле | пыцраҡ, керле | бысраҡ | кир | кир, кирли | кир, нас | кирли, нас | kirli, ılas | кір, лас | kir | kir, măynăt, paskina | kirli, hapa | çirkli, kirli | kirli | kirli | [[]] | kirlig, qaçaç |
189 | прямой | тӳрĕ | көнө | хөнү, дорт | кöн | кöнi | тӱс | тӱс, чике | түз | туры | туры, төс | тура | тюз | тюз | тувра, тюз | тувра, туьз, тик | tuwrı, du’ziw | тура, түзу, тіке | toʻgʻri, tik | udul, tüz | göni, dogry | düz | düz, doğru | doğru, tüz | [[]] | toğru |
190 | круглый | çаврака | төгүрүк | төгерик, борбак, тырыкы | щумақ | тегiлек, тоғылах, терпек | тоғалақ | тегерик, болчок | тегерек, тоголок, жумуру | түгәрәк, йомры | йоморо | түңәрәк, йоморо | тёгерек | тёгерек | дёгерек | тымалак, тоьгерек | dumalaq, jumırı | домалақ, жұмыр, дөңгелек | dumaloq, yumaloq | domlaq, yumilaq | togalak, öwre | yumru | yuvarlak, top, tekerlek | tögerek | [[]] | yumğaq |
191 | острый | çивĕч, вичкĕн | сытыы | чидиг, өткүр | щидиғ, ущтуғ | чiтiг | чидиг, уштығ | курч | курч, өткүр | үткен | үткер, оцло | үткер | жютю | джити | итти | оьткир | o’tkir | өткiр, жіті | oʻtkir | kăskin, ötkür, ittik | ýiti, ötgür | iti | keskin (заточенный); sivri (сужающийся к концу) | keskin (заточенный); süyrü (сужающийся к концу) | يِتِكْ (yitig) | yitig, yiti |
192 | тупой | мăка | сыппах | мугур, шапты, дөгей | томақ | омас | алығ | моко | мокок, өтпөгөн | үтмәс | үтмәс | үтмәҫ | гумадах | дуппукъ, гумух | томакъ | оьтпес, топал | o’tpes | өтпейтін, өткір емес | oʻtmas | ötmăs | kütek | küt | kör | toqal | [[]] | [[]] |
193 | гладкий | такăр, тӳрĕ, яка | дэхси | дески, тас | [[]] | тӱс | сылағай, айғы | тегис, тӱс, килен | тегиз, текши, жылма | шома, тигез | тигес, йылмағай | шыма | сыйдам | сыйдам | тегиш | тегис | tegis | тегіс | tekis, silliq | tăkshi, siliq | tekiz | hamar, düz | düz | tegiz, tüz | يابْرٖى (yaprï̄), اَلَنْكْ (alaŋ) | tüzdäm, tüz, sulañ |
194 | мокрый | йĕпе, исленчĕк нӳрĕ | уулаах, исленчĕк, инчэҕэй | өл, шык, мөөн, шал | суғлуғ | öл | öл | ӱлӱш, чыкту | ным, нымдуу | юеш | сыулы | дымлы | жибиген | мылы | дым | дымкыл | dımqıl, ılg’al | дымқыл, ылғал | hoʻl, nam | höl, năm | çygly, öl | nəm, yaş, islaq | ıslak, yaş | sılaq, dım | اُولْ (ȫl) | öl |
195 | сухой | хăрăк, типĕ | кураанах | кургаг | қуруғ, қевиғ | хуруғ | қуруғ | кургак | кургак | коры | ҡоро | ҡоро | къургъакъ | къургъакъ | къургъакъ, къуру | кургак, куры | qurg’aq | құрғақ | quruq, qurgʻoq | quruq | qury | quru | kuru | quru | قُرُغْ (quruɣ) | qurğaq, quruğ |
196 | правильный | тĕрĕс | сөп, сөптөөх, таба | шын, ылап | қаварта ол | сын, орта | шынап | чын, туроо, тороо | туура | дөрес | төрөс | дөрөҫ | тюз | тюз | дурус | дурыс | durıs, tuwrı | дұрыс | toʻgʻri | toghra | dogry | düzgün, doğru | doğru | doğru | جٖىنْ (čï̄n) | tüzük, toğru, köni |
197 | близкий | çывăх | чугас | чоок | щағынащ | чағын | чағын | јакын, jуук | жакын | якын | йыуыҡ | яҡын | жууукъ | джууукъ | ювукъ | якын, ювык | jaqın, juwıq | жақын, жуық | yaqin | yeqin | ýakyn | yaxın | yakın | yaqın | يَقِنْ (yaqïn), يَغُوقْ (yaɣūq) | 𐰖𐰍𐰸 (yağuq) |
198 | далёкий | инçе | ыраах | ырак | ырақ | ырах | ырақ | ыраак, узак | ыраак, алыс | ерак | алыс | йыраҡ, алыҫ | узакъ | узакъ | йыракъ, узакъ | узак, алыс | jıraq, uzaq, alıs | жырақ, ұзақ, алыс | uzoq, olis | yiraq | uzak, alyş | uzaq | ırak, uzak | uzaq | يِراقْ (yïrāq) | 𐰃𐰺𐰴 (ıraq) |
199 | правый | сылтăм | уҥа | оң | оң ща | оң | оң | оҥ | оң | уң | уң | уң | онг | онг | онг | онъ | on’ | оң | oʻng | ong | sag | sağ | sağ | oñ, sağ | اُنْكْ (oŋ) | oñ |
200 | левый | сулахай | хаҥас | солагай | сол | сол | сол | сол | сол | сул | сул | һул | сол | сол | сол | сол | sol | сол | chap | sol | çep | sol | sol | sol | سُولْ (sōl) | sol |
201 | на (чём-то) | -ра/-ре, -та/-те | -га/-ҕа | -да, -де, -та, -те | -да, -де | -да, -де, -та, -те | ӱстӱнде | -де/-те | -да/-до/-де/-дө | -да/-дә, өстендә | өстөтә | -да/дә/та/тә/-ҙа/-ҙә/-ла/лә, өҫтөндә | -да/-де, юсюнде | -да/-де, юстюнде | -да/-де, уьстюнде | -да/-де/-та/-те, уьстинде | -da/-de/-ta/-te, u’stinde | -да/-де/-та/-те, үстінде | -da | -da/-dă/-ta/-tă | -da | -da/-də | -da/-de, -ta/-te | -da/de/-ta/te | دا (-dē, -dā) | 𐰈𐰕𐰀 (üze) |
202 | в (чём-то) | -ра/-ре, -та/-те | иһигэр | -да, -де, -та, -те, иштинде | -да, -дӓ | -да, -де, -та, -те | иштинде | -де, -те | ичинде, -да, -до, -де, -дө | -да/-дә, эчендә | -та/-тә | -да | -да/-де, ичинде | -да/-де, ичинде | -да/-де, ичинде | -да/-де/-та/-те, ишинде | -da/-de/-ta/-te, ishinde | -да/-де/-та/-те, iшiнде | -da | -da/-dă/-ta/-tă | -da | -da/-də | içinde, -da/-de, -ta/-te | -da/-de/-ta/-te | اِجِنْدا (ičindē), اجْرا (ičrē), دا (-dē, -dā) | 𐰃𐰲𐰼𐰀 (içre) |
203 | с (чем-то) | -па/-пе | кытары | -лиг/-лыг/-луг/-лүг/-ниг/-ныг/-нуг/-нүг/-тиг/-тыг/-туг/-түг, -биле, -биле кады/катай | -наң/-нӓң/-лаң/-лӓң | -даң/-дең/-таң/-тең/-наң/-нең | қапшыра | -ла/-ле | менен, бирге | белəн | пелән, ман, мән | -менән | бла | бла | булан | ман/мен/бан/бен/пан/пен | menen/benen/penen | -мен/-бен/-пен | bilan | bilăn | bilen | ilə, -la/-lə | ile, -la/-le | -nen, ile | بِرْلا (birlē) | 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀 (birle) |
204 | и | тата, та, те, -па/-пе | уонна | биле, болгаш, база | -наң/-нӓң/-лаң/-лӓң | даа, таа | пазоқ | ла/ле/ло/лö | жана | һәм, -да/-дә | әм, та/тә | һәм | эм, да | эм, да | ва, -да/де | эм, -да/-де/-та/-те | jaʻne, haʻm, -da/-de/-ta/-te | және, һәм, -да/-де/-та/-те | va | vă | we | və, da/də | ile, ve | ve | تَقٖى (taqï̄), يَما (yemē) | yeme |
205 | если | -сан/-сен, енчен, эхер | буоллаҕына, өскө | -за/-са/-зе/-се, болза, бир эвес | [[]] | -за/-зе/-са/-се, сынап | эде полза | -ca/-ce | -са/-се/-со/-сө, эгер | әгәр, -са/-сә | әгәр, -са/-сә | әгәр | эсе, -са/-се | эсе | эгер | эгер, -са/-се | eger, -sa/-se | егер, -са/-се | agar | -sa/-să, ăgăr | eger | əgər | -sa/-se, ise | eger, -sa/-se | اَرْسا (ersē), سا (-sē, -sā), اَبَنْكْ (apaŋ) | erse, -sar/-ser |
206 | потому что | мĕншĕн тесен | ол иһин | чүге дээрге, чүге дизе, ооңужун | оланыңнаң | аннаңар | анаң аара | оныҥ учун | анткени | чөнки | ник тисәң | сөнки | ючюн, нек, десек | ючюн | неге тюгюл | неге десенъ | sebebi | өйткенi, себебi, неге десең | chunki | -ghachqa, -găchkă, -qachqa, -kăchkă, chünki | çünki | çünki | yüzünden, dolayı, ötürü, için, çünkü | çünki | اُجُنْ (üčün) | [[]] |
207 | имя | ят | аат | ат | ат | ат | ат | ат | ат | исем, ат | исем | исем | ат | ат | ат | ат | at | ат | ot, ism, nom | at, isim | at | ad | ad | ad, isim | ااتْ (āt) | 𐱃 (at) |
208 | дом | çурт, кил, пÿрт | дьиэ | өг, бажың | [[]] | иб, тура, чир | эм, ӱй (кондомский диалект) | ӱй | үй | өй, йорт | [[]] | өй, йорт | юй, журт | юй, джурт | уьй | уьй | үй, жай, там | үй, жай, там | uy/уй | [[]] | [[]] | [[]] | ev | ev | [[]] | 𐰋 (eb) |
209 | стена | стена | эркин, күүлэ | хана | [[]] | све | пиртелек | кабырга | дубал | дивар | [[]] | диуар | къабыргъа, хуна | къабыргъа, хуна | там, чыр | там, ирге, дуьгер | diywal | қабырға, дуал | devor/девор | [[]] | [[]] | [[]] | duvar | divar | [[]] | [[]] |
210 | олень | пăлан | таба | иви | [[]] | ах киик | ақ киик | бугу | бугу | болан | [[]] | болан | кийик | буу | къубагийик | бугы, керекшин, лань | суўын | бұғы | kiyik/кийик | [[]] | [[]] | [[]] | geyik | sığın | [[]] | [[]] |
211 | мышь | шăши | кутуйах | күске | [[]] | кӱске | шышқан | чычкан | чычкан | тычкан | [[]] | сысҡан | чичхан | чичхан | чычкъан | шышкан | tıshqan | тышқан | sichqoncha/сичқонча | [[]] | [[]] | [[]] | sıçan | sıçan | [[]] | [[]] |
212 | кролик | куян | куруолук | кодан, койгун, тоолай | [[]] | кролик | кролик | койон | коён | йорт куяны | [[]] | ҡуян | къоян | къоян | къоян, тавшан | коян, тавшан | асыраў қоян, үй қояны | қоян | quyon/қуён | [[]] | [[]] | [[]] | tavşan | qoyan | [[]] | [[]] |
213 | орёл | ăмăрт кайăк | хотой | эзир | [[]] | хара хус | қара-қуш | бӱркӱт, мӱркӱт | бүркүт | бөркет | [[]] | бөркөт, көсөгән, таҙғара, ҡарағош, сәмреғош | къуш | къуш | къаракъуш | карагус | buʻrkit | бүркіт | burgut/бургут | [[]] | [[]] | [[]] | kartal | qartal | [[]] | [[]] |
214 | паук | эрешмен | ооҕуй | ээремчик | [[]] | iрiмӌiк | қорбалчық | јӧргӧмӧш | жөргөмүш | үрмәкүч | [[]] | үрмәксе | губу, гыбу | губу, гыбу | анкабут, мия, мияма | оьрмекшин | oʻrmekshi | өрмекші | o’rgimchak/ўргимчак | [[]] | möý, örümjek | |