Тюркские языки
Тюркские языки
РусскийЧувашскийЯкутскийТувинскийЧулымскийХакасскийШорскийАлтайскийКиргизскийТатарскийСибирско-татарскийБашкирскийБалкарскийКарачаевскийКумыкскийНогайскийКаракалпакскийКазахскийУзбекскийУйгурскийТуркменскийАзербайджанскийТурецкийКрымскотатарскийКараханидскийОрхоно-енисейский
1яэпĕминменмӓнминменменменминминминменменменменmenменmenmănmenmənbenmenمَنْ (men)𐰢𐰤 (men), 𐰋𐰤 (ben)
2тыэсĕэнсенсӓнсинсенсенсенсинсинһинсенсенсенсенsenсенsensănsensənsensenسَنْ (sen)𐰾𐰤 (sen)
3ононоонавăлукиниолололололалулулулололололolолuuoloooاُلْ (ol)𐰆𐰞 (ol)
4мыэпирбиһигибисписпісписбисбизбезпесбеҙбизбизбизбизbizбiзbizbizbizbizbizbizبِزْ (biz)𐰋𐰃𐰕 (biz)
5выэсирэһигисилерсилӓрсірерсилерслерсилерсезсесһеҙсизсизсизсизsizсендерсiзsizsizlarsenlarsizsilărsizlărsănlărsizsizsizsizسِزْ (siz)𐰾𐰃𐰕 (siz)
6онивĕсемкинилэроларолароларыларолораларалараларуларалаалаолароларolarоларularularolaronlaronlarolarاُلارْ (olar)[[]]
7этоткубубопупупобубубулбупыбылбубубубубулbulбұлbubumavububububuبُو (bū)𐰉𐰆 (bu)
8тотвăллешĕолололололтигианзыолтигиошолтегешулултегейинендагъыололшоололсоланавolsolanaолсоланауshuo’shauavushuşuşoloşuоşuоاُلْ (ol)𐰆𐰞 (ol)
9здеськунтаманнамындамындамындамындамындамындабул жердемондабиредәмынтапы йертәпы аратабындамындаблайдамындабылайдамундашундамундаbundabul jerdeмұндаbu yerdabu yoqdabu yondabundabu yărdămayărdămanaşu taýdaondabäriburadaburadaburaburasımındaمُنْدا (mundā)𐰉𐰆𐰦𐰀 (bunta)
10тамунтаçавăнталереонноындаандатӓғдӓандаандаондоандаандатиги жактатиги жердеандатегендәанташанташал йертәтегендәандаандаалайдаондаондаondasondaol jerdesol jerdeондаандаu yerdau yoqdau yondaunda,
u yărdă
ol ýerdeo taýdaoradaoradaoraorasıandaاَنْدا (andā)𐰦𐰀 (anta)
11ктокамкимкымкимкемкемкемкимкемкемкемкимкимкимкимkimкімkimkimkimkimkimkimكِمْ (kim)𐰚𐰢 (kеm)
12чтомĕнтуохчүүнöмӓнименооненемеэмненәрсәнинимәнейнимәнененене затнене затneнеnimananemănämeneneنا (nē), ناما (nemē), ناكُو (negǖ), قَيُو (qayū)𐰤𐰀 (ne)
13гдеăçтаханнакайдақайдахайдақайдакайдакайдаканакайдаҡайтаней йертәҡайҙакъайдакъайдакъайдакайдаqaydaқайдақаніqayerdaqaydanădăqăyărdăqăyărniredeharadaneredehaniqaydaqayerdeقَنْدا (qandā), قَيُودا (qayūdā), قَنٖى (qanï̄)𐰴𐰣𐰃 (qanı)
14когдахăçанхаһанкажанқажанхаӌанқачанкачанкачанкайчанҡацанҡасанкъачанкъачанкъачанкашанqashanқашанqachonqachanhaçanhaçanne zamanqaçanne vaqıtقَجانْ (qačan)𐰴𐰲𐰣 (qaçan)
15какмĕнлехайдахканчапкандыгқайнархайдиқайдекандыйканайкандайнечикничекницекҡалайнисеккъалайкъалайнечиккалайqalayқалайqalayqandaynechikqandaqnähiliniçikhäýsynecənətərnasılnasılنَتَكْ (neteg)𐰤𐰀𐱅𐰏 (neteg), 𐰤𐰲𐰝 (neçük)
16немарçуксуохэвесчокӓмеснимесчохэбесэмесэместүгелтүгелтүгелтюйюлдютюлтюйюлтюгюлтувылemesемесemasyo’qămăsyoqdäldeyildeğildegilيُوقْ (yōq), اَرْماسْ (ermēs)yoq
17всёпĕтĕмпурпуртебарыбүтүнхамыкшуптубүгүпарчатоозапрайтикciтоозабастыраӱзебаарыбардыкбүткүлбөтенбарыпарыбөтәбитеубарыбютеубарыбютюнбаьрисавлайba’ribarlıqbarshapu’tkilpu’tinбәрібарлықбаршабүкілbarchahammabutunbariborliqhămmăbarchăpütünbarliqbaryhemmeähliherbütünhamısıtümbütünhepbütünepepisiقَمُغْ (qamuɣ), بَرْجا (barčā)𐰴𐰢𐰍 (qamuğ)
18многонумайүгүсэлбэххөйкöпькöпкöпкöпкөпкүпкәнпорамкүпкёпкёбкёпкоьпko’pкөпkoʻpköpköpçoxçokçoqكُبْ (köp), اُكُوشْ (üküš)𐰈𐰚𐰾 (üküs), 𐰈𐰚𐱁 (üküş)
19несколькотемиçехас даханнык эрэаҕыйахкашбир кашшалакашкыйнакöпӓлӓкöп нимеснинӌе-десалакöп эбесбир канчабир нечеберничәперницәбер нисәбир талайбир ненчабир ненчабир нечебир нешеbir nesheбірнешеbir nechabir qanchaba’ziayrimbir qanchăazraqbăzibirnäçeberentakbəzibir neçəbazıkimibirkaçbirazbir qaçbir qaç
20малосахалаҕыйахасэвээшбичии[[]]асасасазазасәҙазбиркесекбиразазазазazазozkampichaazazazazazاازْ (āz)𐰕 (az)
21другойурăхатынбашкаөскепасқыпасхапашқабашкаöскöбашкабашкабүтәнпашҡабашҡабашхасыбирсибашхабашгъаоьзгебаскаоьзгеbasqao’zgeбасқаөзгеboshqao’zgabashqaözgăartuqbaşgabaşqadigərayrıözgəbaşkaöbürdiğerbaşqadigerاَذِنْ (aδïn), اَذْرُقْ (aδruq), اُنْكٖى (öŋī)𐰑𐰣 (adın)
22одинпĕрребиирбирпирпірпирбирбирберпербербирбирбирбирbirбiрbirbirbirbirbirbirبٖيرْ (bīr)𐰋𐰃𐰼 (bir)
23дваиккĕиккиийииғиікіийгиэкиэкиикеикеикеэкиэкиэкиэкиekiекіikkiikkiikkiikiikiekiاِكّٖى (ikkī)𐰚𐰃 (eki)
24тривиççĕүсүшӱщӱсӱшӱчүчөчөцөсючючуьчуьшu’shүшuchüchüçüçüçüçاُجْ (üč)𐰈𐰲 (üç)
25четыретăваттăтүөртдөрттӧрттӧрттӧрттӧрттөртдүрттүртдүрттерттёртдёртдоьртto’rtтөртtoʻrttörtdörtdörddörtdörtتُورْتْ (tȫrt)𐱅𐰈𐰼𐱅 (tört)
26пятьпиллӗкбиэсбешпӓсписпешбешбешбишпишбишбешбешбешбесbesбесbeshbăshbäşbeşbeşbeşبٖيشْ (bḗš)𐰋𐰾 (bes), 𐰋𐰃𐰾 (bis), 𐰋𐰃𐱁 (biş)
27большойпысăкмăнулаханулугулуғулугулуғпоғдајаанчоңзуролосуролоҙурбөйөкэредәүөлкәнуллудеменгилиуллутамадауллууллыуьйкенullıuʻlkenұлыүлкенkattabuyukulkanchongyoghanbüyükzorulyçişikböyükbüyükulubüyükبَدُكْ (bedük), اُلُغْ (uluɣ)𐰆𐰞𐰍 (uluğ)
28длинныйвăрăмуһунузунузунузунузунузунузунозыноссоноҙонузунузакъузунузунузынuzınұзынuzunuzunuzynuzunuzunuzunاُزُنْ (uzun)𐰆𐰕𐰣 (uzun)
29широкийсарлакаанлăкиэҥкэтиткалбакалгыгделгемщалвақчалбахаллығкеңэннигчалбақjалбакэлбеккеңкиңкиңкиңкенгкенггенгэнликенъэнлиялпакken’enlijalpaqкеңендіжалпақkengkănggiňişgiňgenişenligenişenlikeñkenişكِنْكْ (keŋ), يَسٖى (yasï̄)keñ
30толстыйхулăнхалыҥсуонкылынчоонқалынщонхалынқалынчоонкалыҥjooнкалыңжooнкалынюанҡалынҡалынкъалынкъалынкъалынкалынюванqalın’juwanқалыңжуанqalinyo’g’onqelingalyňqalınkalınyoğunqalınقَلِنْ (qalïn)𐰴𐰞𐰣 (qalın), 𐰘𐰆𐰍𐰣 (yoğan)
31тяжелыййывăрыараханаараарараарааруурооравырауырауырауураууравуравырawırауырogʻireghiragyrağırağırağırاَغِرْ (aɣïr)𐰍𐰺 (ağır)
32маленькийпĕчĕккыракыччыгыйбичиибичекичещкiчиӌеккичигкичинеккичинекичинекейкечкенәбәләкәйкецкенәкесебәләкәйгитчегитчегиччикишкейкишкенекишкенекейkishkenekishkentayкішікішкенекішкентайkichikkichkinakichikkiçikiçijikkiçikbalacaküçükkiçikküçükكِجِكْ (kičig), اُشَقْ (ušaq)𐰚𐰃𐰲𐰏 (kičig)
33короткийкĕскекылгаскыскачолдакқысқаҗақхысхақысқакыскачолтыккыскачолоккыскаҡысҡаҡыҫҡасулаҡкъысхакъысхакъысгъачолакъкыскашолакqısqasholaqқысқашолақqisqaqisqagysgaqısakısaqısqaقِسْغا (qïsɣā), قِرْتْ (qïrt)𐰶𐰃𐰽𐰍𐰀 (qısğa)
34узкийтăвăрансăркыараҕастаркызаатартaртaртаркызыктартартартартартартартарtarтарtortardardardartarتارْ (tār)𐱃𐰺 (tar)
35тонкийçинçеçӳхесинньигэсчараасчиңгечугачишкӓҗекщуғаҗақнiскечуғачуғаӌахчишкечуғачичкеjукаичкежукаюканечкәйецкәйоғанәҙекингчгежукъаингичгеинчеюкъкъайинъишкеюкаjin’ishkejuqaжіңішкежұқаingichkayupqainchikăyupqainçeincənazikinceyufkainceيِنْجْكا (yinčgē), يُڤْقا (yuvqā)𐰘𐰨𐰏𐰀 (yinčge), 𐰖𐰆𐰖𐰴𐰀 (yuyqa)
36женщинахĕрарăмдьахтархерээженкадайхерээжен кижиэшпи (устар.)ӓпьщӱқатипчi кiзiтижи кижиӱй кижиаялхатынҡатынҡатынтиширыутиширыукъатын гишихатынqatınhayalқатынәйелayolxotinqizayalheleýaýalqadınkadınqadınاُراغُوتْ (urāɣūt), اِشٖلارْ (išīlēr)urağutuzun tonlığ
37мужчинаарçынэр киһиэр (кижи)ӓрьғизиир кiзiэр кижиэр кижиэрэркекирир кешеирэр кишиэркегирыуэркишиэркегирыуэркекэр гишиэркекэрerkekerеркекерerkakărărkăkerkek (adam)kişierkekeradamerkekaqayاَرْ (er)𐰼 (er)
38человекçынэтемкиһикижикизикiзiкижикижикишиадамкешекешекешеәҙәмкишиадамадамгишиадамкисиаьдемkisiadamкісіадамkishiodaminsoninsankishiynsanadamkişiinsanadaminsankişiadaminsankişiكِشٖى (kišī)𐰚𐰃𐰾𐰃 (kisi), 𐰚𐰃𐱁𐰃 (kişi)
39ребёнокачаоҕоуругтөлүре (диал.)оғланкӓщоғащпалаолғанпалабалабалабалапалабалаcaбыйбәпесбаласабийбаласабийбалабалаbalaбалаbolachaqabalaçagabalauşaqçağaçocukbalaكَنْجْ (kenč)𐰆𐰍𐰞 (oğul)
40женаарăмойохкадайамдыы кижиӓпьщӱқатипчiзiэпчиэмдегиқатӱйиэжиаялкатынхатынҡатынҡатынкъатынюй бийчекъатынкъатынхатынпишеqatınhayalқатынәйелxotinayolrafiqakhotunayalyoldashaýalarvadəyalkarıavratkadınapayكِسْ (kis)𐰋𐰱 (ebçi)
41мужупăшкаэркэргэнэрашакӓрьирiэрöбöгöнкүйөөиририрэрэрэрэркиевбайerku’yewbayеркүйеубайerkuyovyoldashăräradamərkocaeraqayباكْ (bēg)𐰼 (er)
42матьаннеийэиеаваӓнӓиҗӓинеіӌеэнеичеэнеэнеанаинәәсәинәанаанняанаанаанаanaeneанаonaayaoyianaejeanaanneanaanaاَنا (anā), اَبا (ebē)𐰈𐰏 (ög)
43отецаттеаҕаадаачаадаадаабаадаабаадаатаатаатаатаатааттяатаатаатаataa’keатаәкеotaadadadaatakakaatababaatababaاَتا (atā)𐰴𐰭 (qañ)
44животноечĕр чунвыльăхкыылхарамайаңаң-меңмалаңаң-қушмал-қушаҥтындуаңжаныбарайбанхайванҗәнлекҡайуанйәннекйәнлекхайванмалхайыуанжаныуархайыуанджаныуаргьайвананъянуварайванan’janıwarhaywanаңжануархайуанhayvonjonivorhaywanjanliqhaýwanheyvanhayvanayvan[[]]𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚 (kiyik), 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰃 (yılqı)
45рыбапулăбалыкбалыкпалықпалыхпалықбалыкбалыкбалыкпалыҡбалыҡчабакъчабакъбалыкъбалыкbalıqбалықbaliqbeliqbalykbalıqbalıkbalıqبَلِقْ (balïq)𐰉𐰞𐰴 (balıq)
46птицакайăкчыычаахкөтөркушқучақхусқушкушчымчыккушкошҡошҡошчыпчыкъчыпчыкъкъушкусqusқұсqushqushguşquşkuşquşقُشْ (quš)𐰴𐰆𐰽 (qus)
47собакайытăытытадайітадайадайэгерийтитэтэтэтитититийтiytитitkuchukko’ppakititköpekgüýükitköpəkköpekitköpekitاِتْ (ït)𐰃𐱃 (ıt)
48вошьпыйтăбытбытпитпiтпитбийтбитбетпетбетбибитбитбийтbiytбитbitpitbitbitbitbitبِتْ (bit)bit
49змеяçĕленмоҕойэриэн үөнчыланузун қуртчыланчыланјыланжыланеланйыланйыланжилянджыланйыланйыланjılanжыланilonyilanýylanilanyılanyılanيِلانْ (yïlān)𐰖𐰃𐰞𐰣 (yılan)
50червьхуртăманүөнкуртшыйлашкынқуртсӧскӓйхуртқурткуртчойлошконкурткортсуалчанҡортҡортселәүсенкъурткъуртхурткуртqurtқұртшылаушынqurtqurutgurtgurçukqurdkurtsolucanqurtقُرْتْ (qurt)qurt
51деревойывăçмасыяшащағасағашагашжыгачдаракагачағацағастеректеректеректерекagʻashағашyogʻochdaraxtyaghachdărăkhagaçbagağacağaçterek (растение); ağaç (материал)يِغَجْ (yïɣač)𐰃𐰍𐰲 (ığaç)
52лесвăрмантыаойуураргаарыгэзимаҗарозуаащтартайғыағасағашчышагаш аразытокойурманурманағацлыҡурманагъачагъаччегеторманагъачлыкъормантогайагашлыкormantogʻayормантоғайoʻrmontoʻqayormanormanliqtokaýormanmeşəormanorman𐰘𐰃𐱁 (yış), 𐰖𐰃𐰽 (yıs)
53палкатуяпатактайахмасдаянгыышбудуксыпаащағащщтӓктаяхтайақтайактаяктаяктаяҡсыбыҡботаҡтаякътаякътаякътаякtayaqтаяқшыбықбұтақyogʻochtayoqchoqmaqtayaqsoylaçöptaýakçubuqdeğnekçubukdayakçubuqجِبِقْ (čïbïq)𐱃𐰖𐰴 (tayaq)
54плодçимĕçфруктчимисчемиш[[]]нимисфруктфруктјиилекжемишҗимешйемешемешжемишкёгеткёгетемишемисjemisжемісmevamevămiwemeyvəyemişmeyveyemişmeyvaيَمِشْ (yémiš)yemiş
55семявăрлăхвăрăтуораахбурдукүреүрезинсемӓӱренӱренӱренүрөнурукорлыкорлоҡорлоҡурлукъбюртюкурлукъурлукъурлыктукымurıqtuqımұрықтұқымurugʻtuxumuruqtohumtoxumtohumururluqtuhumاُرُغْ (uruɣ)uruğ
56листçулçăсэбирдэхбүрүпӱрпӱрпӱрјалбыракжалбыракяфракяпраҡяпраҡчапракъчапракъяпыракъяпыракjapıraqжапырақyaproqbargyopurmaqýaprakyarpaqyaprakyapraqيَبُرْغاقْ (yapurɣāq)yapurğaqyalbırğaq
57кореньтымарсилисдазылдөсчылтыстазылчилегетазылтӧсчылтыстазылтамыртамыртамыртамыртамыртамыртамуртамырtamırтамыртүпildiztomiryiltizkökdüýpköktüpkökdamartamırكُكْ (kök), تُوبْ (tǖp), يِلْدِزْ (yïldïz)yıldıztüpkök
58корахупăхуйăрхатырыккаъртчөвүрээтӓрӓкхабыххахпасқақпашчöбрöкабыккабыккайрыҡабыҡҡабыҡҡайыркъабукъкъабукъкъабукъкабыкqabıqқабықqobiqqobuqqovzaqgabykqabıqkabukqabuqقاسْ (qās)qadız
59цветокчечекçеçкечэчиксибэккичечекқос отчахаяхпорчочақкийекчечекгүлчәчәкгөлцицәккөлсәскәгюлгоккагюлгоккачечекшешекейгуьлgu’lгүлшешекgulchechakgülchechăkgülçiçəkgülçiçekçeçek~çiçekجَجَكْ (čeček)çeçäkçiçäk
60травакурăкотоътсигенотототöлеңöлöнотчөпүләнүләнүләнханскырдыкотлаухансототоьленотsho’pотшөпөлеңoʻtoʻlanotot-chöpchöpototototاُتْ (ot)𐱇 (ot)
61верёвкапăявçипвĕренбыабагаргамчыхендирчеппағпағарғамӌыпағбуужипарканбауарканпаубауаркъанжипбауджибджыджымйипаркъанйипарканбавjipжіпарқанarqonipbog’arqantanapýüpurganipipurganarqanyipsıcımيِبْ (yïp), اُرُقْ (uruq)yıp
62кожатиртириикешалгыщамағтеертеретеретеритиретиретиретеритеритеритериteriтеріteriterăderihamdərideriteriتَرٖى (terī)𐱅𐰼𐰃 (teri)
63мясоашкакайэтэътӓтитэтэтэтитититэтэтэтэтetgo’shетgoʻshtetgöshătetətetetاَتْ (et)𐱅 (et)
64кровьюнхаанханқанханқанканканканҡанҡанкъанкъанкъанканqanқанqonqanganqankanqanقانْ (qān)𐰴𐰣 (qan)
65костьшăмăуҥуохсөөксööксööксööксööксөөксөяксөйәкһөйәксюйексюексюексуьекsu’yekсүйекsuyaksöngăksüňksümükkemikkemiksüyekسُنْكُكْ (süŋük)𐰾𐰈𐰭𐰰 (süñük)
66жирçусыачагүсщағчағӱсчағјууӱсмаймаймаймайжауджауявмаймайmayмайyogʻmoyyaghmayyağyağyağyağmayياغْ (yāɣ), اُزْ (ǖz), جِرْ (čïr)𐰖𐰍 (yağ)
67яйцоçăмартасымыытчуургащумуртқанымырханыбыртқајымырткажумурткайомыркайомортҡайомортҡакүкәйгаккыжумуртхагаккыйымырткъаюмырткаjumırtqamaʻyekжұмыртқаtuxumyumurtqatukhumýumurtgayumurtayumurtayımırtaيُمُرْتْغا (yumurtɣā)yumurtğa
68рогмăйракамуосмыйысмӱсмӱусмӱусмӱӱсмүйүзмөгезмөйөсмөгөҙмюйюзмюйюзмююзмуьйизmu’yizмүйізmuguzshoxmünggüzşahbuynuzboynuzmüyüzboynuzمُنْكُزْ (müŋüz)müñüz
69хвостхӳрекутуруккудурук[[]]хузурухқузуруқкуйруккуйруккойрыкҡойроҡҡойроҡкъуйрукъкъуйрукъкъуйрукъкуйрыкquyrıqқұйрықdum, (quyruq)quyruqguýrukquyruqkuyrukquyruqقُذْرُقْ (quδruq)𐰴𐰆𐰑𐰺𐰆𐰸 (qudruq)
70перотĕктүүкуорсунчүгтӱкчӱгчӱгjуҥжүнкаурыйҡауырсынҡыйаҡҡаурыйкъанат тюктюктюккушынqawırsınpa’rқауырсынjuntukpatpăyýelektüktüyyüntükيُوكْ (yǖg), تُو (tǖ|t=hair)
71волосçӳçасбаттахкылтүүчашхылдүкщащсасхылшашчачкылтӱкчаччәчкылцацсәсчаччачтюкчачкъылтюкшашкылтуькshashqıltu’kшашқылтүкsochqilyolchachqiltüksaçgyltüýsaçqılsaçkılsaçqılسَجْ (sač), قِلْ (qïl), تُو (tǖ)𐰽𐰲 (saç)
72головапуçбастөбөбашпаспаспашбашбашбашпашбашбашбашбашбасbasбасboshbashbaşkellebaşbaşbaşبَشْ (baš)𐰉𐱁 (baş)
73ухохăлхакулгаахкулак[[]]хулахқулақкулаккулакколакҡолаҡҡолаҡкъулакъкъулакъкъулакъкулакqulaqқұлақquloqqulaqgulakqulaqkulakqulaqقُلَقْ (qulaq), قُلْقاقْ (qulqaq)𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴 (qulqaq)
74глазкуçхарахкаракқарақхарахқарақкöскөзкүзкүскүҙкёзкёзгёзкоьзko’zкөзkoʻzközкөзgözgözközكُوزْ (kȫz)𐰚𐰈𐰕 (köz)
75носсăмсамурунмуннудумчукпурунпурунтумзухтунӌухпурунтумчукмурунборынпоронтанаубурунбурунбурунбурынтумсыкmurınмұрынтұмсықтанауburunburunburunburunburunburunبُرُنْ (burun)burun
76ротçăварайахаасағысаасаасақсыоосоозавызауысауыҙаузауузавузавызawızауызogʻizaghizagyzağızağızağızاَغِزْ (aɣïz)𐰍𐰕 (ağız)
77зубшăлтиисдиштистiстиштиштиштештештештиштиштиштисtisтісtishchishdişdişdiştişتٖىشْ (tï̄š)tiş
78языкчĕлхетылдылтилтiлтилтилтилтелтелтелтилтилтилтилtilтілtiltildildildiltilتِلْ (tïl)til
79ноготьчĕрнетыҥырахдыргактырғақтырғахтырбақтырмактырмактырнактырнаҡтырнаҡтырнакътырнакътырнакътырнакtırnaqтырнақtirnoqtirnaqdyrnakdırnaqtırnaktırnaqتِرْنْغَقْ (tïrŋaq)𐱃𐰺𐰭𐰴 (tırñaq)
80стопауратилэхтаваңгайтаващтабантабантаманаяктабанайаҡ йөслөктабантабанаякъаякътабанtabanтабанoyoqayaqaýakayaqayaktabanayaqtabanاَذَقْ (aδaq)taban
81ногапĕçĕатахбутазақазахазақбутбутаякайаҡаяҡаякъбутаякъбутаякayaqаяқбұтoyoqputputaýakqıçbacakbutbacaqayaqبُوتْ (būt)𐰑𐰴 (adaq)
82коленочĕр куççитобукдискектысвастiзектизетизетизетезтубыҡтубыҡтобукътобукътобукътизтизdizeтізеtizzatizdyzdizdizdirsektopuktizتٖيزْ (tīz)𐱅𐰃𐰕 (tiz)
83рукаалăилиихолқолхолқолколколкулҡулҡулкъолкъолкъолколqolқолqoʻlqoleləlelkolqolelاَلِكْ (elig)eligel
84крылоçунаткынатчалгынқанатханатқанатканатканатканатҡанатҡанаткъанаткъанаткъанатканатqanatқанатqanotqanatganatqanadkanatqanatقَنَتْ (qanat)𐰴𐰣𐱃 (qanat)
85животхырăмхарынисхырынижинқарынхарынicтiқарынқурсақкарыничкарыничкурсаккарынэчкорсакҡорсаҡэцҡорһаҡкъарынкъарынкъарынкъурсакъкарынишкурсакqarınishqursaqқарынішқұрсақqorinqorsaqgarynqarınkarınkursakqarınqursaqقَرِنْ (qarïn)𐰴𐰺𐰣 (qarın), 𐰴𐰆𐰺𐰆𐰍𐰽𐰴 (quruğsaq)
86кишкипыршăоһоҕосшөйүндүиҗиiчегеичегеичегеичегиэчәкэцәкэсәкчегилеичегичегиичекишекishekішекichaküchăyiçegebağırsaqiçalatbağırsakiçekبَغِرْسُقْ (baɣïrsuq)bağarsuqbağırsuqiçägü
87шеямăймоонньумооймоюнпойунмойынмойунмойынмоюнмуенпуйынмуйынбоюнбоюнбоюнмойынmoyınмойынboʻyinboyunboýunboyunboyunboyunبُيِنْ (boyïn)𐰉𐰆𐰖𐰣 (boyın)
88спинаçурăмкэлинарҕаооргащарынарғапiлучакöксӱаркабеларкааркасыртйелткәйерткәарҡааркъасыртаркъааркаarqaарқаorqaarqaarkayagyrnyarxakürəkarkasırtbelarqasırtاَرْقا (arqā), اُجا (učā)arqa
89грудькăкăртүөсхөрек[[]]кöгістöшкöгӱстöшкөкүрөккүкрәккүкрәктүшкүкрәккёкюрекёшюнкёкюрекёшюнкёкюректёшкоькиректоьскевдеko’kirekto’sgewdeкөкіректөскеудеemchakămchăkemjekdöşgöğüsmemeköküskökrekكُكُزْ (kögüz), اَمِكْ (emig)köküzköküs
90сердцечĕресүрэхчүрекщӱрӓкчӱрекчӱрекјӱрекжүрөкйөрәкйөрәкйөрәкжюрекджюрекюрекюрекjuʻrekжүрекyurakyürăkýürekürəkyürekyürekيُرَكْ (yürek), كُنْكُلْ (köŋül)𐰘𐰈𐰼𐰚 (yürek)
91печеньпĕвербыарбаарбӱӱрпаарпаарбуурбоорбавырпауырбауырбауурбауурбавурбавырbawırбауырjigarjigărbeghirbagyrciyərkaraciğerbağırqara cigerبَغِرْ (baɣïr)𐰉𐰍𐰺 (bağır)
92питьĕçмеисижерижӓрьғеiзергеишичеричүүэчәргәэцкәлеэсеүичергеичергеичмекишуьвishiwішуichmoqichmăk (iching!)içmekiçməkiçmekiçmekاِجْماكْ (ičmēk)
93естьçимеаһаасиэчиирщиғещииғечиргечииjииржеашаргаашанҡалыашауауузланыргъаашаргъаашаргъаашамакъевашавjewasawжеуасауyemoqyimăk ~ yemăk (yăng!)iýmekyeməkyemekaşamaqيَيماكْ (yḗmēk)𐰘𐰃 (yi)
94кусатьçыртмаытырарызырартуткулаарқаварғаызырарғатударғаызыртиштеертиштетешләргәцәйнәгәлетешләүкъабаргъакъабаргъахапмакътислевtislewтістеуқабуtishlamoqchishlimăk (chishlăng!)dişlemekdişləməkısırmakdişlemektişlemekاِسِرْماقْ (ïsïrmāq), تِشْلاماكْ (tišlēmēk)ısır
95сосатьĕммеэмэрсорарэмерсорайғаӓмӓрғесорарғаэмерғесорсоорорэмерэмүүсорууимәргәсуырыргаимкәлеимеүэмергеэмергеэммексормакъэмуьвсорувemiwsorıwемусоруemmoqsoʻrmoqămmăk (eming!)emmekəmməkemmeksomurmakemmekاَمّاكْ (emmēk), سُورْماقْ (sōrmāq)emsor
96плеватьсурмасиллиирдүкпүрертӱкӱрӓйғетӱкӱрергетӱккӱртӱкӱрертүкүрүүтөкерергәтөкөркәлетөкөрөүтюкюрюргетюкюрюргетюкюрмектуькируьвtu’kiriwтүкіруtuplamoqtükürmăk (tükürüng!)tüýkürmektüpürməktükürmektükürmekسُذْماقْ (soδmāq)sut
97блеватьхăсмахотуолууркузарқузарғахузарғақускустыртаркусуукосаргаҡосҡалыҡоҫоукъусаргъакъусаргъакъусмакъкусувqusıwqayt etiwқұсуqusmoqqusmak (qusung!)gusmakqusmaqkusmakqusmaqقُسْماقْ (qusmāq), يَنْماقْ (yanmāq)qus
98дутьвĕрмеүрүрерхадыырӱрӓйғеӱрерғеӱбӱрерғеӱбӱрсалғынаӱрерсогорүйлөөсогууурууөрергәисәргәөргәлеөрөүуфгюрюргеурургъауьфюрмекэшмекуьруьвэсуьвu’riwesiw u’rlewu’plewүруесуүрлеуesmoqchiqmaqüflemeköwüsmeküfürməkesmeküfürmekesmek (о ветре); üfürmek (о человеке)اَسْماكْ (esmēk)estüpir
99дышатьсывламатыынартынартынавсарғатынарғатынтынардем алуусуларгатын алыргатын алғалытын алыусолургъасолургъатыныш алмакътыныс алувdem alıwдем алутыныс алуnafas olmoqdam chiqalmoqnăpăs almaq (năpăs eling!)dem almaknəfəs almaqsolumakdinlenmeknefes almakتِنْماقْ (tïnmāq)tın
100смеятьсякулмакүлкаттыраркӱлӓрғехатхыраргакӱлергеқатқыркаткыраркаткыруукүлүүкөлергәкөлгәлеҡатҡырғалыкөлөүкюлюргекюлюргекюлемеккуьлуьвku’liwкүлуkulmoqkülmăk (külüng!)gülmekgülməkgülmekkülmekتِنْماقْ (külmēk), قَتْغُرْماقْ (qatɣurmāq)külqatğur
101видетькурмакөркөөркöрӓйғекöрергекöркöрöркөрүүкүрергәкүргәлекүреүкёрюргекёрюргегёрмеккоьруьвko’riwкөруkoʻrmoqkörmăk (körüng!)görmekgörməkgörmekkörmekكُرْماكْ (körmēk)𐰝𐰈𐰼 ,𐰚𐰈𐰼 (kör)
102слышатьилтмеистэрдыңнаарӓстӓрғеистергеуқугаругууэшитүүишетергәэшеткәлеишетеүэшитиргеэшитиргеэшитмекэситуьвesitiwестуeshitmoqanglimaq (anglang!)eşitmekeşitməkişitmekduymakeşitmekاَشِتْماكْ (ešitmēk)𐰾𐰃𐰓 (esid)
103знатьпĕлмебилэрбилирпилӓрғепiлергепилбилербилүүбелергәпелгәлебелеүбилиргебилиргебилмекбилуьвbiliwбілуbilmoqbilmăk (biling!)bilmekbilməkbilmekbilmekبِلْماكْ (bilmēk)𐰋𐰃𐰠 (bil)
104думатьшухăшламашутламасанаасанаарсаналдаарбодаарбоданырпöғӓрғесақтарғасағынарғапöгӱнтолансананаройлооуйларгауйлағалыуйлаусагъышланыргъаоюмларгъасагъыш этергеойламакъойлавoylawойлауoʻylamoqoylimaq (oylang!), pikir qilmaq (pikir qiling!)pikir etmeksaýmaküýtmekdüşünməkdüşünmeksanmaktüşünmekoylamaqاُوماكْ (ȫmēk), سَقِنْماقْ (saqïnmāq)𐰽𐰴𐰣 (saqın)
105нюхатьшăршламасыттаачыттаарчыстиғачыстанарғачыстајытааржыттооиснәргәйыслағалыеҫкәүийискергеийискергеийислемекийискилевiyiskewиіскеуisqamoqpurimaq (purang!) (sniff)ysgamak (sniff)iyləməkqoxlamaqqoxumaqkokmak (give off smell)koklamak (to sniff, sense)qoqlamaqيِذْلاماقْ (yïδlāmāq)𐰉𐰃𐰑𐰞𐰀 (yıdla)
106боятьсяхăрамакуттанкоргарқортарғахорығарғақоруқкоркыыркоркуукуркыргаҡурыҡҡалыҡурҡыукъоркъургъакъоркъаргъакъоркъмакъкоркувqorqıwқорқуqoʻrqmoqqorqmaq (qorqung!)gorkmakeýmenmekqorxmaqkorkmakqorqmaqقُرْقْماقْ (qorqmāq)𐰴𐰆𐰺𐰴 (qorq)
107спатьçывăрмаутуйудуурузиғаузирғаузууйуктааруктоойокларгайоҡлағалыйоҡлаужукъларгъаджукъларгъаюхламакъуйклавuyqılawұйықтауuxlamoqukhlimaq (ukhlang!)uklamakyatmaquyumakyuqlamaqاُذٖيماقْ (uδï̄māq), يَتْماقْ (yatmāq)𐰆𐰑 (udı)
108житьпурăнмасырытолорчурттаарщуртииғачуртирғачуртачатјажарjӱрержашоояшәргәйәшәгәлейәшәүжашаргъаджашаргъаяшамакъяшавоьмир суьруьвjasawo’mir su’riwжасауөмір сүруyashamoqyashimaq (yashang!)ýaşamakyaşamaqyaşamakyaşamaqيَشاماقْ (yašāmāq)𐰖𐱁 (yaşa)
109умиратьвилмеөлөрөлүрöллӓрғеöлергеöлöлöрөлүүүләргәүлгәлеүлеүёлюргеауушургъаёлюргеоьлмекоьлуьвo’liwөлуoʻlmoqölmăk (ölüng!)ölmekölməkölmekölmekيَشاماقْ (ölmēk), كَجْماكْ (kečmēk)𐰈𐰠 (öl)
110убиватьвĕлермеөлөрөрөлүрерöлӱрӓйғеöдiрергеöдӱрöлтӱрерөлтүрүүүтерергәүлтергәлеүлтереүёлтюрюргежояргъаёлтюрюргеоьлтюрмекоьлтируьвo’ltiriwөлтіруoʻldirmoqöltürmăk (öltürüng!)öldürmeköldürməköldürmeköldürmekاُلْدُرْماكْ (öldürmēk)𐰈𐰠𐰼 (ölür)
111боротьсяçапăçмаохсустуһункыргыссэриилэсдемисежиртутчурчаалажырдайылдажырхүрежиркӱрӓзӓрғекӱрезергехарбазарғачаалазарғачаалашкӱрештудушjуулажарсогушууурушуукөрәшергәсуғышҡалыһуғышыутутушургъакюреширгеуруш этергеджагъалашыргъаябушмакъэришмексогысувкавга этуьвurısıwsawash etiwсоғысукүресуurushmoqqurashmoqsoqushmaq (soqushung!), urushmaq (urushung!)uruşmaksöweşmekgöreşmekvuruşmaqsavaşmaqdöyüşməkdövüşmeksavaşmakgüreşmekküreşmekسَڤَشْماق (savašmāq), جَلِشْماقْ (čalïšmāq), سُنْكُشْماكْ (süŋüšmēk), اُرُشماقْ (urušmāq)𐰾𐰈𐰭𐱁 (süŋüš), 𐰾𐰈𐰭𐰾 (süŋüs)
112охотитьсятытма çӳребултаааңнаараңныыраңзынарғааңнирғааңнааҥдараң уулооауларгааулағалыаулауауғаһунарғауучуланыргъаууларгъаав этмеканъшылавawlawаңшылауаулауovlamoqovlimaq (ovlang!)awlamakovlamaqavlamakavlamaqاَڤْلاماقْ (avlāmāq)𐰉𐰞𐰀 (abla)
113ударитьçапмашаккамаоҕуссогаркагаршанчарсоғарғаcабарғатеергеурунарғашапсоқсогаруруусогуусугаргабәрергәсуҡҡалыһуғыуурургъасогъаргъаурургъаурмакъурувсогувurıwsog’ıwsabawұрусоғусабауurmoqurmaq (urung!)patlamakurmakvurmaqvurmakçarpmaksokmakurmaqاُرْماقْ (urmāq), قَقْماقْ (qaqmāq)𐰆𐰺 (ur)
114резатькасмакысбыскезеркӓзӓрғекизергекескезеркесүүбычуукисәргәкискәлекиҫеүкесергежырыргъакесергегесмеккесуьвпишуьвтилуьвkesiwpishiwtiliwкесупішутілуkesmoqkăsmăk (kesing!)kesmekkəsməkkesmekbiçmekkesmekكَسْماكْ (kesmēk), بِجْماقْ (bïčmāq), قِيْماقْ (qïymāq), اُورْماقْ (ormāq)𐰚𐰾 (kes), 𐰉𐰃𐰲 (bıç)
115разделитьпайламауйăрмааҥардааараарчарароондактаарщарайғаӱлиғечарарғаоодарғачааркезе шапӱлечабарбөлүүажыратуубүләргәпүлгәлеярыуюлеширгебёлюргеджарыргъабёлмекбоьлуьвbo’liwбөлужаруyormoqyarmaq (yering!)ýarylmakyarmaqbölmekyarmakbölmekيَرْماقْ (yarmāq), يَرْماكْ (yermēk), اَذِرْماقْ (aδïrmāq), سُكْماكْ (sökmēk)böl
116колотьчикметирмехайытаршанчарбижектээршиштээрчанҗарғасазарғақазатоорсайаркадарсаюуматыруучәнчергәкадаргацәнцкәлесәнсеүҡаҙаучанчыргъачанчыргъасугъаргъачанчмакъкадамакъшаншувкадавshanshıwqadawшаншуқадаусұғутығуsanchmoqtiqmoqtiqmaq (tiqing!), sanjimaq (sanjang!), pichaqlimaq (pichaqlang!)pyçaklamaknaýzalamaksancmaqbatırmaqsoxmaqbıçaklamakbatırmaksancısoqmaqسَنْجْماقْ (sančmāq), سُقْماق (suqmāq)𐰽𐰨 (sanç)
117царапатьчăрмаламачермешăйăрматарбаатыҥырахтаадырбактаартырвиғатырбахтирғатырбақтатырмаарсыйрыыртырмоотырнаргатырнағалытырнаутырнаргъатырнаргъатырнамакътырнавtırnawтырнауtirnamoqtirnaqlimaq (tirnaqlang!)dyrnaçaklamakcızmaqdırnaqlamaqtırmalamakçizmektırnamaqقَشٖيماقْ (qašï̄māq), اَزْماكْ (ezmēk)tırma
118копатьалтмачавмачакаламачаваламачавса кăлармахасказарқазарғахазарғақасказарказууказыргаҡасҡалыҡаҙыукъазаргъакъазаргъакъазмакъказувqazıwқазуqazimoqkolimaq (kolang!), qazmaq (qezing!)gazmakqazmaqkazmakqazmaqقَزْماقْ (qazmāq), قَزٖيماقْ (qazï̄māq), اُشَماكْ (üšēmēk), اُنْكْماكْ (üŋmēk)qaz
119плаватьишмеуһунхарбааэштирщӱзӓрғечӱзергечӱcық чöрjӱзерэжинерсүзүүйөзәргәйөскәлейөҙөүжюзергеджюзергеюзмекюзуьвялдавju’ziwжүзуsuzmoq(su) üzmăk (üzüng!)ýüzmeküzməkyüzmeksüzülmekyaldamaqيُزْماكْ (yüzmēk), جَبْماقْ (čapmāq)yüz
120летатьвĕçмекөтужаруҗарғаучугарғаучуқучаручууочаргаоцҡалыосоуучаргъаучаргъаучмакъушувushıwұшуuchmoquchmaq (uchung!)uçmakuçmaquçmakuçmaqاُجْماقْ (učmāq), تَنْكْماكْ (teŋmēk)𐰆𐰲 (uç)
121ходитьутмаçӳремебархаампбаарчорууркылаштаарпарайғапарарғачöрергечöрбазарјӱрербаcуужүрүүбарууйөрергәйөрөгәлеатлаужюрюргебарыргъаджюрюргебарыргъаюрюмекюруьвju’riwжүрубаруyurmoqbormoqkezmoqbarmaq (bering!), yürmăk (yürüng!)ýöremekbarmakgəzməkyeriməkyürümekvarmakbasmakyürmekيُرٖيماقْ (yorï̄māq)𐰖𐰆𐰺𐰃 (yorı)
122приходитькилмепымакэлэркелиркӓлӓрғекилергекелкелеркелүүкилергәкилгәлекилеүкелиргекелиргегелмеккелуьвkeliwкелуkelmoqkălmăk (keling!)gelmekgəlməkgelmekkelmekكَلماكْ (kelmēk)𐰚𐰠 (kel)
123лежатьвыртмасытарчыдарщадарғачадарғачатjaдаржатууятаргайатҡалыятыужатаргъаджатаргъаятмакъятувjatıwжатуyotmoqyatmaq (yeting!)ýatmakuzanmakuzanmaqyatmaqyatmakuzanmakyatmaqيَتْماقْ (yatmāq)𐰖𐱃 (yat)
124сидетьлармаолороролураролурайғаодырарғаодуротураротурууутырыргаутырғалыултырыуолтурургъаолтурургъаолтурмакъолтырувotırıwотыруoʻtirmoqolturmaq (olturung!)oturmakoturmaqoturmakoturmaqاُلْتُرْماقْ (olturmāq)𐰆𐰞𐰺 (olur)
125стоятьтăматурартурартурайғатурарғатуртурартурууторыргаторғалытороусюелиргесирелиргесюелиргесирелиргетурмакътурувturıwтұруturmoqturmaq (turung!)durmakdurmaqdurmakturmaqتُرْماقْ (turmāq)𐱃𐰆𐰺 (tur)
126повернутьпăрмаçавăрмаэргитэрэрийэрээрэргилдиреревирӓйғеайлан(дыр)арғаайландыры бызарғапурпурулбурарбурыларбуруубурулууборыргапоролғалыборолоубурургъабурургъабурмакъбурулмакъбурувбурылувburıwburılıwбұрубұрылуburmoqburimaq (burang!)dönmekdönməkdönmekburmakburulmaqاَڤُرْماكْ (evürmēk), جَڤُرْماكْ (čevürmēk), تَڤُرْماكْ (tevürmēk)ebirqadır
127падатьтӳнметакăнмаӳкметүсдүжераңдарлыраңнапарайғатӱзергетӱшчығылуштӱжерjыгылартүшүүжыгылууегылыргайығылғалытөшөүтюшергежыгъылыргъатюшергейыгъылмакъйыгылувjıg’ılıwqulawжығылуқұлаутүсуtushmoqyiqilmoqchüshmăk (chüshüng!)ýykylmakdüşməkdüşmekyıkılmaktüşmekتُشْماكْ (tüšmēk), اُجْماقْ (učmāq)𐱅𐰈𐰾 (tüs)
128даватьпамабиэрэрбээрпӓрӓйғепирергеперберерберүүбирергәпиргәлебиреүбериргебериргебермекберуьвberiwберуbermoqbărmăk (bering!)bermekverməkvermekbermekبِيرْماكْ (bḗrmēk)𐰋𐰼 (bir)
129держатьтытматутартудартударғатударғатуттударкармоотутуутотаргаошлағалытотоутутаргъатутаргъатутмакъыславтутувustawtutıwұстаутұтуtutmoqushlamoqtutmaq (tutung!)tutmaktutmaqtutmaktutmaqتُتْماقْ (tutmāq)𐱃𐰆𐱃 (tut)
130сжиматьхĕсмечăмăртамахĕстермепăчăртамаыгаркызарқыстырайғахызарғақыза тутсыгаркыза тударсыгуукысаргаҡысҡалысыҡҡалыҡыҫыукъысаргъакъысаргъакъысмакъкысувсыгувqısıwқысусығуsiqmoqqismoqqismaq (qising!), siqmaq (siqing!)sykmaksıxmaqsıkmakkısmaksıqmaqسِقْماقْ (sïkmāq)𐰶𐰾 (qıs)
131теретьсăтăрмасĕрмесотаалдүрбүүрөгээрчызарғащызарғачызарғачосjыжарсүртүүсүйкөөушалооышкыргауаргаыуғалыышҡыуышыргъаышыргъаишымакъыскылавısqılawısıwысқылауысуishqalamoqsurtmoqsürkimăk (sürkăng!)oýkamaksürtenmeksürtməkovmaksürtmeksürtmekسُرْتْماكْ (sürtmēk), تُرْتْماكْ (türtmēk), يَقْماقْ (yaqmāq)sürt
132мытьçумасууйчуурщунарғачуурғачунjунаржууюаргайыуғалыйыуыужууаргъаджууаргъажувмакъювувjuwıwжууyuvmoqyuymaq (yuyung!)ýuwmakyumaqyıkamakyumakyuvmaq[[]]yu
133вытиратьшăлмасотчодараштаарщозарғащоссаларғачызарғачосарлаарарчып турарсӱртӱаарчуусүртүүсөртергәсөрткәлеһөртөүсыйпаргъакъургъакъсытыргъасюртергесибирмексуьртуьвsu’rtiwсүртуartmoqsürtmăk (sürtüng!), eritmaq (eriting!)süpürmeksilməksilmeksüpürmeksürtmeksilmek[[]]türt
134тянутьтуртмасĕтĕрметарттыртарсөөртүртартарғатартарғасöртиргетарттартартартуучоюутартыргатартҡалытартыутартыргъатартыргъатартмакътартувtartıwтартуchoʻzmoqtortmoqtartmaq (tarting!)dartmakçekmekçəkməkçekmektartmakçekmektartmaq[[]]tart
135толкатьтĕртметĕкмеүтасидеридӓрғеiдергесазарғаитийдертӱртертүртүүэтәргәэтеп йебәргәлеэтеүтюртергетюртергетебериргетюртмектебермекийтевiyteriwитеруitarmoqturtmoqittărmăk (ittiring!)itmekitələməkitmektepmekitemek[[]]ititer
136бросатьпăрахмаывăтмаутмабырахкэбистамнаадажаароктааршывыдаарадарғатастиғатастирғасилергеташташелчачарыргытууташтооташларгаташлағалыырғытҡалыташлауатаргъаатаргъаташламакъатмакътаславбылактырувыргытувtaslawılaqtırıwтастаулақтыруатуotmoqtashlamoqtashlimaq (tashlang!), atmaq (eting!)atmakatmaqatmakbırakmakatmaq[[]]at
137вязатькăкармаçыхмасыпмабаайбаглаарпағлиғапалғирғапағлабуулаарбайлообәйләргәпәйләгәлебәйләүбайларгъаэшергебайларгъабайламакъбайлавбавлавbaylawbawlawбайлауbogʻlamoqbaghlimaq (baghlang!)baglamakbağlamaqbağlamakbağlamaq[[]]𐰉𐰀 (ba)
138шитьçĕлеметĕрлеметикдаараартиғӓрғетiгергетиккöктööртигүүтегәргәтеккәлетегеүтигергетигергетикмектигуьвtigiwтігуtikmoqtikmăk (tiking!)tikmektikməkdikmektikmek[[]]tik
139считатьшутламааахсанаарсанииғасанирғатооласанатоолоорчоттоорсаноосанаргаисәпләгәлеһанаусанаргъасанаргъасанамакъсанавsanawсанауsanamoqsanimaq (sanang!)sanamaksaymaqsaymaksaymaq[[]]𐰽𐰣𐰀 (sana)
140сказатьтемекаламаэтдиэчугааларсөглээрэдерайдарғачоохтирғачохтанарғаайтайдарайтуудешәйтергәәйткәлетигәлеәйтеүайтыргъаайтыргъадергеайтмакъдемекайтувдевaytıwdewайтудеуaytmoqdemoqdemăk (dăng!), eytmaq (eyting!)diýmekdeməkdemeksöylemekdemekaytmaqsöylemek[[]]𐱅𐰃 (ti), 𐰖 (ay)
141петьюрламаыллааырлаарырлиғаырлирғасарнирғаырласарнакожоҥдоорырдооҗырларгайырлағалыйырлаужырларгъаджырларгъайырламакъйырлавqosıq aytıwжырлауән айтуashula aytmoqkuylamoqnakhsha eytmaq (nakhsha eyting!), sayrimaq (sayrang!)saýramakoxumaqsöylemekötmekyırlamaq (о людях); ötmeksayramaq (о птицах)[[]]yırla
142игратьвыльамаоонньооойнааройниғаойнирғаойнаойнооройнооуйнаргауйнағалыуйнауойнаргъаойнаргъаойнамакъойнавoynawойнауoʻynamoqoynimaq (oynang!)oýnamakoynamaqoynamakoynamaq[[]]oyna
143плытьишмеуһунэштирсалдаарщӱзӓрғечӱзергеағарғаықақјӱзерcүзүүкалкууйөзәргәығып парғалыйөҙөүжюзергеджюзергеюзмекюзуьвялдавju’ziwжүзуқалқуsuzmoqlăylimăk (lăylăng!), üzmăk (üzüng!), lăpildimăk (lăpildăng!)ýüzmeküzməkyüzmeksüzülmekyaldamaq[[]]yüz
144течьюхмасүүрагартөктүрағарғаағарғаақагарагууагаргааҡҡалыағыусаркъыргъаагъаргъаакъмакъагувag’ıwағуoqmoqaqmaq (eqing!)akmakaxmaqakmakaqmaq[[]]aq
145замерзатьшăнматоҥдоңартоңарғатопарайғатоорғатоңтоотоҥарчарчартоңууүшүүтуңыргаөшергәөшөп ҡалғалыөшөүбузларгъаюшюргебузларгъаюшюргебузламакъуьшюмектонъувуьсуьвбузлавton’ıwu’siwmuzlawтоңуүсумұздауmuzlamoqtoʻngmoqtonglimaq (tonglang!)şatlamakdoňdurmakdonmaqdonmaküşümekbuzlanmaq[[]]𐱃𐰆𐰭 (toñ)
146пухнутьшыçмаисүлүнкөбеөиһэн таҕысыжархапыярдөртееркöвӓрғекöппарайғасiзергекöбергешишкöптижершишүүкөбүүшешәргәшешенкәлешешеүкёбергекёбергешишмекгёпмексисуьвisiwісуshishmoqköpmăk (köpüng!), qaparmaq (qapirang!)çişmekşişməkşişmekkabarmakköpürmekşişmek[[]]şış
147солнцехĕвелкүнхүнкӱнғарағыкӱн қарағыкӱнкӱнқуйашкӱнкүнкояшҡойашҡояшкюнкюнгюнгюнешкуьнkuʻnquyasкүнquyoshkunküngüngüngünəşgüneşküneşكُنْ (kün)𐰚𐰈𐰤 (kün)
148лунауйăхыйайайғарағыайайайайайайайайайайайayайoyayayayayاايْ (āy)𐰖 (ay)
149звездаçăлтăрсулуссылдысщылтысчылтысчылтысјылдысжылдызйолдызйылтысйондоҙжулдузджулдузюлдузюлдызjuldızжұлдызyulduzyultuzýyldyzulduzyıldızyıldızيُلْدُزْ (yulduz)yulduz
150водашывуусугсуғсуғсуғсуусуусусыуһыусуусуусувсувsuwсуsuvsusuwsususuvسُوڤْ (sūv)𐰽𐰆𐰉 (sub)
151дождьçумăрсамыырардахчаъссуғщағнаңмырнағбурјаҥмырјаашжамгыржааняңгырйаңҡырйауынямгыржауунджангурянгурявунямгырjamgʻırjawınjanʻbırжаңбыржауынyomgʻiryamghurýağışyağışyağmuryağmurيَغْمُرْ (yaɣmur)yağmur
152рекаçырмашывюханшывөрүссугхемчулсуғсуғчулатсууөзөндарыяелгайылғайылғаиҙелчереккъобанчерекоьзенсувйылга сувdaʻryaoʻzekөзенdaryodăriyaderýaçayırmaközenاُكُزْ (ögüz)𐰈𐰏𐰕 (ögüz)
153озерокӳлĕкүөлхөлкöлкöлкöлкöлкөлкүлкүлкүлкёлкёлкёлкоьлkoʻlкөлkoʻlkölkölgölgölgölكُولْ (kȫl)𐰚𐰈𐰠 (köl)
154моретинĕсмуорабайҕалдалайулуғ кöлталайталайталайдеңиздиңгезтиңкесдиңгеҙтенгизтенгизденгизтенъизten’izтеңiзdengizdengizdeňizdənizdenizdeñizتَنْكِزْ (teŋiz), كُولْ (kȫl)𐱃𐰞𐰆𐰖 (taluy)
155сольтăвартуусдустустустустустузтозтостоҙтузтузтузтузduzтұзtuztuzduzduztuztuzتُوزْ (tūz)𐱃𐰆𐰕 (tuz)
156каменьчултаасдаштастасташташташташташташташташташтасtasтасtoshtashdaşdaştaştaşتاشْ (tāš)𐱃𐱁 (taş)
157песокхăйăркумахкумэлезинқумсайхумқумақкумаксайкумкомҡомҡомюзмезкъумхумкъайыркумкайырqumqayırқұмқайырqumqumgumçägequmkumqumقُمْ (qum)𐰴𐰆𐰢 (qum)
158пыльтусантобурахбыылдоозунтозантозынтозунтоозынытозчаңтузантусантуҙансаңбукъукъумбукъучангтозаншанъtozan’shan’тозаңшаңchang[[]]toztozançaňtoztoztozتُوزْ (tōz), تُبْراقْ (toprāq)𐱃𐰆𐰕 (toz)
159землятăпраçĕрбуорcирдовуракчерхөрзүнщӓрьтобырахчиртобрақчертобрактопурактуфракҗиртупраҡтупраҡертопуракъжертопуракътопуракътопыракtopıraqтопырақtuproqtopatopraktorpaqtoprakyertopraqyerتُبْراقْ (toprāq), يِيرْ (yḗr)𐱃𐰆𐰯𐰺𐰴 (topraq)
160облакопĕлĕтбылытбулутпулутпулутпулутбулутбулутболытполотболотбулутбулутбулутбулытbultбұлтbulutbulutbulutbuludbulutbulutبُلِتْ (bulït)𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃 (bulıt)
161тумантĕтретумантумантувантубантубантумантумантомантомантомантумантумантубантумантуманdumanтұманtumantumandumandumansisdumantumanتُمانْ (tumān), بُوسْ (būs)𐱃𐰆𐰢𐰣 (tuman)
162неботӳпехаллаандээркӱнтигiртегритеҥерикöккөккүкауакүккёккёккёккоькkoʻkкөкkoʻkosmonasmankökgökasmangöygöktepekökتَنْكْرٖى (teŋrī), كُوكْ (kȫk)𐱅𐰭𐰼𐰾 (teñri)
163ветерçилтыалсалгынхатщӓлчилсалғынсалкынжелҗилйелелжелджелелелjelжелyelshamalsălkin shamalýelküləkyelyelyelيِيلْ (yḗl), اَسِنْ (esin)yelesintüpi
164снегюрхаархарқархарқаркаркаркарҡарҡаркъаркъаркъаркарqarқарqorqargarqarkarqarقارْ (qār)𐰴𐰺 (qar)
165лёдпăрмуусдошпуспусмустошмузбозпосбоҙбузбузбузбузmuzмұзmuzmuzbuzbuzbuzbuzبُوزْ (būz)buz
166дымтĕтĕмбуруоыштӱдӱныстӱдӱныштӱдӱныштүтүнтөтентөтөнтөтөнтютюнтютюнтютюнтуьтинtu’tinтүтінысtutuntütüntüssetüstüdumanistütüntütünتُتُنْ (tütün), اِشْ (ïš)tütün
167огоньвутуотототототототутутутотототялынотялынotjalınотжалыналауoʻtolovotatăshotodateşodateşotاُوتْ (ōt)𐰆𐱃 (ot)
168золакĕлкүлхүлкӱлкӱлкӱлкӱлкүлкөлкөлкөлкюлкюлкюлкуьлku’lкүлkulkülkülkülkülkülكُلْ (kül)kül
169горетьçунмауоттаумайуматкыварөртениркöйӓрғекöйергекöйкӱйеркүйүүянаргакөйгәлеянҡалыяныужанаргъаджанаргъагюймекянмакъкуьювянувku’yiwjanıwкүюжануyonmoqköymăk (köyüng!), yanmaq (yening!)ýanmakotlamakötmekyanmaqyanmakyanmaq[[]]köyörten
170дорогаçулсуолчолорукщолчолчолjолжолюлйулюлжолджолёлйолjolжолyoʻlyolýolyolyolyol[[]]𐰖𐰆𐰞 (yol)
171горатухайадагтағтағтағтуутоотаутаутаутаутаутавтавtawтауtogʻtaghdagdağdağdağ[[]]𐱃𐰍 (tağ)
172красныйхĕрлĕкыһылкызылқызылхызылқызылкызылкызылкызылҡысылҡыҙылкъызылкъызылкъызылкызылqızılқызылqizilqizilgyzylqırmızıalkızılkırmızıqızılqırmızı[[]]𐰶𐰃𐰕𐰞 (qızıl)
173зелёныйсимĕсешĕлкүөхногаанкöкот кöкноғанчазылчажылјажылжашыляшелйәшелйәшелжашилджашиляшылгёкясылjasılжасылкөкyashilyeshilýaşylyaşılyeşilyeşil[[]]𐰖𐰽𐰞 (yasıl)
174жёлтыйсарăараҕассаһархайсарыгсарығсарығсарығсарысарысарысарыһарысарысарысарысарыsarıсарыsariqseriqsarysarısarısarı[[]]𐰽𐰺𐰍 (sarığ)
175белыйшурăүрүҥмаҕанакақвысахақакакакаҡаҡакъакъакъакaqақoqaqakbeyazakbeyazaq[[]]𐰀𐰴 (aq), 𐰈𐰼𐰈𐰭 (ürüñ)
176чёрныйхурахаракарақарахарақаракаракаракараҡараҡаракъаракъаракъаракараqaraқараqorasiyohqarasiyah rănggaraqarakarasiyahqarasiya[[]]𐰴𐰺𐰀 (qara)
177ночькаçтүүндүнтӱнтӱнхараатӱнтӱнтүнтөнтөнтөнкечекечегечетуьнкешеtuʻnтүнtunkechatünkechăkăchgijegecəgecedüngece[[]]𐱅𐰈𐰤 (tün)
178денькункүнүсхүнкӱнкӱнкӱнкӱндӱскӱнкүнкөнкөнкөнкюнкюнгюнкуьнкуьндизkuʻnkuʻndizкүнкүндізkunküngüngüngüngündüzkün[[]]𐰚𐰈𐰤 (kün), 𐰝𐰈𐰤𐱅𐰕 (küntüz)
179годçулдьылсылчылщылчылчылjылжылелйылйылжылджылйылйылjılжылyilyilýylilyılyılsene[[]]𐰘𐰃𐰞 (yıl)
180тёплыйăшăсылаасчылыгщылығщылащчылығчылығjылужылууҗылыйылыйылыжылыджылыйылыйылыjıllıжылыiliqilliqilmanýylyılıqılıkissi[[]]isig
181холодныйсивĕтымныымүлүүнсоок[[]]соохсооқсооксууксалкынсуыкcыуыҡһыуыҡсууукъсууукъсувукъсувыксалкынsuwıqsalqınсуықсалқынsovuqsoghuqsowuksoyuqsoğuksuvuq[[]𐱃𐰆𐰢𐰞𐰍 (tumlığ)
182полныйтуллитолорудолутолатолдыратолдуратолотолтуратолуктулытулытулытолутолутолутолыtolıтолыtoʻqtoʻlatoluqdolydokdoludolutoktolu[[]]tolu
183новыйçĕнĕсаҥачаанӓӓнаанааjaныжаңыяңайаңаяңыжангыджангыянгыянъыjan’aжаңаyangiyengitäzeyenitəzəyeniyañı[[]]yañı
184старыйкивĕватăэргээргиӓрьғииргiэскиэскиэскиискеискеиҫкеэскиэскиэсгиэскиeskiескіeskiăskiköneəskieskieski[[]]eski
185хорошийлайăхүтүөүчүгэйэки[[]]чахсычақшыjaкшыжакшыяхшыйаҡшыяҡшыашхыигиашхыигияхшыяхшыийгиjaqsıiygiжақсыигіyaxshiyakhshiýagşygowyyaxşıiyiyahşıeyi[[]]𐰓𐰏𐰈 (edgü)
186плохойяпăхначардьаабыкуһаҕанбагайбaксӱвӱрчабалхомайчабалjaманкомойжаманначарначаряманйаманнасаряманаманосаламаняманяманосалjamannasharжаманнашарyomonyamanýamanpis(er)betpisyamankötüyamanyamanosalyaramay[[]]𐰖𐰉𐰞𐰴 (yablaq), 𐰖𐰉𐰕 (yabız)
187гнилойçĕрĕксытыйбытчыдыгириксазанӱрӱкчызығiрiкчызаанирикчирикчирикчерекцерексерекчиригенчирикчирикширикshirikшірікchirikchirikchirigănçüýrükçürükçürükçürük[[]]erikyıdığ
188грязныйпыльчăклăварланчăкхуракирдээххирлигбоктугпащламакiрлiгпуртахкирлигкирлӱкирпычраккерлепыцраҡкерлебысраҡкиркиркирликирнаскирлинасkirliılasкірласkirkirmăynătpaskinakirlihapaçirklikirlikirlikirli[[]]kirligqaçaç
189прямойтӳрĕкөнөхөнүдорткöнкöнiтӱстӱсчикетүзтурытурытөстуратюзтюзтувратюзтувратуьзтикtuwrıdu’ziwтуратүзутікеtoʻgʻritikudultüzgönidogrydüzdüzdoğrudoğrutüz[[]]toğru
190круглыйçавракатөгүрүктөгерикборбактырыкыщумақтегiлектоғылахтерпектоғалақтегерикболчоктегеректоголокжумурутүгәрәкйомрыйоморотүңәрәкйоморотёгеректёгерекдёгеректымалактоьгерекdumalaqjumırıдомалақжұмырдөңгелекdumaloqyumaloqdomlaqyumilaqtogalaköwreyumruyuvarlaktoptekerlektögerek[[]]yumğaq
191острыйçивĕчвичкĕнсытыычидигөткүрщидиғущтуғчiтiгчидигуштығкурчкурчөткүрүткенүткероцлоүткержютюджитииттиоьткирo’tkirөткiржітіoʻtkirkăskinötkürittikýitiötgüritikeskin (заточенный); sivri (сужающийся к концу)keskin (заточенный); süyrü (сужающийся к концу)يِتِكْ (yitig)yitigyiti
192тупоймăкасыппахмугуршаптыдөгейтомақомасалығмокомококөтпөгөнүтмәсүтмәсүтмәҫгумадахдуппукъгумухтомакъоьтпестопалo’tpesөтпейтінөткір емесoʻtmasötmăskütekkütkörtoqal[[]][[]]
193гладкийтакăртӳрĕякадэхсидескитас[[]]тӱссылағайайғытегистӱскилентегизтекшижылмашоматигезтигесйылмағайшымасыйдамсыйдамтегиштегисtegisтегісtekissilliqtăkshisiliqtekizhamardüzdüztegiztüzيابْرٖى (yaprï̄), اَلَنْكْ (alaŋ)tüzdämtüzsulañ
194мокрыййĕпеисленчĕк нӳрĕуулаахисленчĕкинчэҕэйөлшыкмөөншалсуғлуғöлöлӱлӱшчыктунымнымдууюешсыулыдымлыжибигенмылыдымдымкылdımqılılg’alдымқылылғалhoʻlnamhölnămçyglyölnəmyaşislaqıslakyaşsılaqdımاُولْ (ȫl)öl
195сухойхăрăктипĕкураанахкургагқуруғқевиғхуруғқуруғкургаккургаккорыҡороҡорокъургъакъкъургъакъкъургъакъкъурукургаккурыqurg’aqқұрғақquruqqurgʻoqquruqquryqurukuruquruقُرُغْ (quruɣ)qurğaqquruğ
196правильныйтĕрĕссөп, сөптөөхтабашынылапқаварта олсынорташынапчынтуроотороотуурадөрестөрөсдөрөҫтюзтюздурусдурысdurıstuwrıдұрысtoʻgʻritoghradogrydüzgündoğrudoğrudoğruجٖىنْ (čï̄n)tüzüktoğruköni
197близкийçывăхчугасчоокщағынащчағынчағынјакынjуукжакынякынйыуыҡяҡынжууукъджууукъювукъякынювыкjaqınjuwıqжақынжуықyaqinyeqinýakynyaxınyakınyaqınيَقِنْ (yaqïn), يَغُوقْ (yaɣūq)𐰖𐰍𐰸 (yağuq)
198далёкийинçеыраахыракырақырахырақыраакузакыраакалысеракалысйыраҡалыҫузакъузакъйыракъузакъузакалысjıraquzaqalısжырақұзақалысuzoqolisyiraquzakalyşuzaqırakuzakuzaqيِراقْ (yïrāq)𐰃𐰺𐰴 (ıraq)
199правыйсылтăмуҥаоңоң щаоңоңоҥоңуңуңуңонгонгонгонъon’оңoʻngongsagsağsağsağاُنْكْ (oŋ)
200левыйсулахайхаҥассолагайсолсолсолсолсолсулсулһулсолсолсолсолsolсолchapsolçepsolsolsolسُولْ (sōl)sol
201на (чём-то)-ра/-ре-та/-те-га/-ҕа-да-де-та-те-да-де-да-де-та-теӱстӱнде-де/-те-да/-до/-де/-дө-да/-дәөстендәөстөтә-да/дә/та/тә/-ҙа/-ҙә/-ла/ләөҫтөндә-да/-деюсюнде-да/-деюстюнде-да/-деуьстюнде-да/-де/-та/-теуьстинде-da/-de/-ta/-teu’stinde-да/-де/-та/-теүстінде-da-da/-dă/-ta/-tă-da-da/-də-da/-de-ta/-te-da/de/-ta/teدا (-dē, -dā)𐰈𐰕𐰀 (üze)
202в (чём-то)-ра/-ре-та/-теиһигэр-да-де-та-теиштинде-да-дӓ-да-де-та-теиштинде-де-теичинде-да-до-де-дө-да/-дәэчендә-та/-тә-да-да/-деичинде-да/-деичинде-да/-деичинде-да/-де/-та/-теишинде-da/-de/-ta/-teishinde-да/-де/-та/-теiшiнде-da-da/-dă/-ta/-tă-da-da/-dəiçinde-da/-de-ta/-te-da/-de/-ta/-teاِجِنْدا (ičindē), اجْرا (ičrē), دا (-dē, -dā)𐰃𐰲𐰼𐰀 (içre)
203с (чем-то)-па/-пекытары-лиг/-лыг/-луг/-лүг/-ниг/-ныг/-нуг/-нүг/-тиг/-тыг/-туг/-түг-биле-биле кады/катай-наң/-нӓң/-лаң/-лӓң-даң/-дең/-таң/-тең/-наң/-неңқапшыра-ла/-лемененбиргебелəнпеләнманмән-менәнблаблабуланман/мен/бан/бен/пан/пенmenen/benen/penen-мен/-бен/-пенbilanbilănbilenilə-la/-ləile-la/-le-nenileبِرْلا (birlē)𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀 (birle)
204итататате-па/-пеуоннабилеболгашбаза-наң/-нӓң/-лаң/-лӓңдаатаапазоқла/ле/ло/лöжанаһәм-да/-дәәмта/тәһәмэмдаэмдава-да/деэм-да/-де/-та/-теjaʻnehaʻm-da/-de/-ta/-teжәнеһәм-да/-де/-та/-теvaweda/ileveveتَقٖى (taqï̄), يَما (yemē)yeme
205если-сан/-сененченэхербуоллаҕынаөскө-за/-са/-зе/-себолзабир эвес[[]]-за/-зе/-са/-сесынапэде полза-ca/-ce-са/-се/-со/-сөэгерәгәр-са/-сәәгәр-са/-сәәгәрэсе-са/-сеэсеэгерэгер-са/-сеeger-sa/-seегер-са/-сеagar-sa/-săăgăregerəgər-sa/-seiseeger-sa/-seاَرْسا (ersē), سا (-sē, -sā), اَبَنْكْ (apaŋ)erse-sar/-ser
206потому чтомĕншĕн тесенол иһинчүге дээргечүге дизеооңужуноланыңнаңаннаңаранаң аараоныҥ учунанткеничөнкиник тисәңсөнкиючюннекдесекючюннеге тюгюлнеге десенъsebebiөйткенiсебебiнеге десеңchunki-ghachqa-găchkă-qachqa-kăchkăchünkiçünkiçünkiyüzündendolayıötürüiçinçünküçünkiاُجُنْ (üčün)[[]]
207имяятаатататататататисематисемисемататататatатotismnomatisimatadadadisimااتْ (āt)𐱃 (at)
208домçурткилпÿртдьиэөгбажың[[]]ибтурачирэмӱй (кондомский диалект)ӱйүйөййорт[[]]өййортюйжуртюйджуртуьйуьйүйжайтамүйжайтамuy/уй[[]][[]][[]]evev[[]]𐰋 (eb)
209стенастенаэркинкүүлэхана[[]]свепиртелеккабыргадубалдивар[[]]диуаркъабыргъахунакъабыргъахунатамчыртамиргедуьгерdiywalқабырғадуалdevor/девор[[]][[]][[]]duvardivar[[]][[]]
210оленьпăлантабаиви[[]]ах киикақ киикбугубугуболан[[]]боланкийикбуукъубагийикбугыкерекшинланьсуўынбұғыkiyik/кийик[[]][[]][[]]geyiksığın[[]][[]]
211мышьшăшикутуйахкүске[[]]кӱскешышқанчычканчычкантычкан[[]]сысҡанчичханчичханчычкъаншышканtıshqanтышқанsichqoncha/сичқонча[[]][[]][[]]sıçansıçan[[]][[]]
212кроликкуянкуруолуккоданкойгунтоолай[[]]кроликкроликкойонкоёнйорт куяны[[]]ҡуянкъоянкъоянкъоянтавшанкоянтавшанасыраў қоянүй қоянықоянquyon/қуён[[]][[]][[]]tavşanqoyan[[]][[]]
213орёлăмăрт кайăкхотойэзир[[]]хара хусқара-қушбӱркӱтмӱркӱтбүркүтбөркет[[]]бөркөткөсөгәнтаҙғараҡарағошсәмреғошкъушкъушкъаракъушкарагусbuʻrkitбүркітburgut/бургут[[]][[]][[]]kartalqartal[[]][[]]
214паукэрешменооҕуйээремчик[[]]iрiмӌiкқорбалчықјӧргӧмӧшжөргөмүшүрмәкүч[[]]үрмәксегубугыбугубугыбуанкабутмиямиямаоьрмекшинoʻrmekshiөрмекшіo’rgimchak/ўргимчак[[]]möýörümjek