Тюркские языки
Тюркские языки
№РусскийЧувашскийЯкутскийТувинскийЧулымскийХакасскийШорскийАлтайскийКиргизскийТатарскийСибирско-татарскийБашкирскийБалкарскийКарачаевскийКумыкскийНогайскийКаракалпакскийКазахскийУзбекскийУйгурскийТуркменскийАзербайджанскийТурецкийКрымскотатарскийКараханидскийОрхоно-енисейский
1яэпĕминменмӓнминменменменминминминменменменменmenменmenmănmenmənbenmenمَنْ (men)𐰢𐰤 (men), 𐰋𐰤 (ben)
2тыэсĕэнсенсӓнсинсенсенсенсинсинһинсенсенсенсенsenсенsensănsensənsensenسَنْ (sen)𐰾𐰤 (sen)
3он, оно, онавăл, укиниолололололалулулулололололolолuuoloooاُلْ (ol)𐰆𐰞 (ol)
4мыэпирбиһигибисписпісписбисбизбезпесбеҙбизбизбизбизbizбiзbizbizbizbizbizbizبِزْ (biz)𐰋𐰃𐰕 (biz)
5выэсирэһигисилерсилӓрсірерсилерслерсилерсезсесһеҙсизсизсизсизsizсендер, сiзsiz, sizlar, senlarsiz, silăr, sizlăr, sănlărsizsizsizsizسِزْ (siz)𐰾𐰃𐰕 (siz)
6онивĕсемкинилэроларолароларыларолораларалараларуларалаалаолароларolarоларularularolaronlaronlarolarاُلارْ (olar)[[]]
7этоткубубопупупобубу, булбупыбылбубубубу, булbulбұлbubu, mavububububuبُو (bū)𐰉𐰆 (bu)
8тотвăл, лешĕололололол, тиги, анзыолтиги, ошолтеге, шулултегейинендагъы, ололшо, олол, сол, анавol, sol, anaол, сол, анауshu, o’shau, avu, shuşu, şoloşu, оşu, оاُلْ (ol)𐰆𐰞 (ol)
9здеськунтаманнамындамындамындамындамындамында, бул жердемонда, биредәмынта, пы йертә, пы аратабындамында, блайдамында, былайдамунда, шундамундаbunda, bul jerdeмұндаbu yerda, bu yoqda, bu yondabunda, bu yărdă, mayărdă, manaşu taýda, onda, bäriburadaburada, bura, burasımındaمُنْدا (mundā)𐰉𐰆𐰦𐰀 (bunta)
10тамунта, çавăнта, лереонноындаанда, тӓғдӓандаандаондо, андаанда, тиги жакта, тиги жердеанда, тегендәанта, шанта, шал йертәтегендәандаанда, алайдаондаондаonda, sonda, ol jerde, sol jerdeонда, андаu yerda, u yoqda, u yondaunda,
u yărdă		ol ýerde, o taýdaoradaorada, ora, orasıandaاَنْدا (andā)𐰦𐰀 (anta)
11ктокамкимкымкимкемкемкемкимкемкемкемкимкимкимкимkimкімkimkimkimkimkimkimكِمْ (kim)𐰚𐰢 (kеm)
12чтомĕнтуохчүүнöмӓнименооне, немеэмненәрсә, нинимә, нейнимәненене, не затне, не затneнеnima, nanemănämenəneneنا (nē), ناما (nemē), ناكُو (negǖ), قَيُو (qayū)𐰤𐰀 (ne)
13гдеăçтаханнакайдақайдахайдақайдакайдакайда, канакайдаҡайта, ней йертәҡайҙакъайдакъайдакъайдакайдаqaydaқайда, қаніqayerda, qaydanădă, qăyărdă, qăyărniredeharadanerede, haniqayda, qayerdeقَنْدا (qandā), قَيُودا (qayūdā), قَنٖى (qanï̄)𐰴𐰣𐰃 (qanı)
14когдахăçанхаһанкажанқажанхаӌанқачанкачанкачанкайчанҡацанҡасанкъачанкъачанкъачанкашанqashanқашанqachonqachanhaçanhaçanne zamanqaçan, ne vaqıtقَجانْ (qačan)𐰴𐰲𐰣 (qaçan)
15какмĕнлехайдахканчап, кандыгқайнархайдиқайдекандый, канайкандай, нечикничекницек, ҡалайнисеккъалайкъалайнечиккалайqalayқалайqalay, qanday, nechikqandaqnähili, niçik, häýsynecə, nətərnasılnasılنَتَكْ (neteg)𐰤𐰀𐱅𐰏 (neteg), 𐰤𐰲𐰝 (neçük)
16немар, çуксуохэвес, чокӓмеснимес, чохэбесэмесэместүгелтүгелтүгелтюйюлдютюл, тюйюлтюгюлтувылemesемесemas, yo’qămăs, yoqdäldeyildeğildegilيُوقْ (yōq), اَرْماسْ (ermēs)yoq
17всёпĕтĕм, пур, пуртебары, бүтүнхамык, шупту, бүгүпарчатооза, прай, тикciтоозабастыра, ӱзебаары, бардык, бүткүлбөтен, барыпарыбөтәбитеубары, бютеубары, бютюнбаьри, савлайba’ri, barlıq, barsha, pu’tkil, pu’tinбәрі, барлық, барша, бүкілbarcha, hamma, butun, bari, borliqhămmă, barchă, pütün, barliqbary, hemme, ähli, herbütün, hamısıtüm, bütün, hepbütün, ep, episiقَمُغْ (qamuɣ), بَرْجا (barčā)𐰴𐰢𐰍 (qamuğ)
18многонумайүгүс, элбэххөйкöпькöпкöпкöпкөпкүпкән, порамкүпкёпкёбкёпкоьпko’pкөпkoʻpköpköpçoxçokçoqكُبْ (köp), اُكُوشْ (üküš)𐰈𐰚𐰾 (üküs), 𐰈𐰚𐱁 (üküş)
19несколькотемиçехас да, ханнык эрэ, аҕыйахкаш, бир каш, шала, кашкыйнакöпӓлӓкöп нимес, нинӌе-де, салакöп эбесбир канчабир нечеберничәперницәбер нисәбир талай, бир ненчабир ненчабир нечебир нешеbir nesheбірнешеbir necha, bir qancha, ba’zi, ayrimbir qanchă, azraq, băzibirnäçe, berentakbəzi, bir neçəbazı, kimi, birkaç, birazbir qaçbir qaç
20малосахалаҕыйахас, эвээш, бичии[[]]асасасазазасәҙаз, биркесек, биразазазазazазoz, kam, pichaazazazazazاازْ (āz)𐰕 (az)
21другойурăхатынбашка, өскепасқыпасхапашқабашка, öскöбашкабашка, бүтәнпашҡабашҡабашхасы, бирсибашхабашгъа, оьзгебаска, оьзгеbasqa, o’zgeбасқа, өзгеboshqa, o’zgabashqa, özgă, artuqbaşgabaşqa, digər, ayrı, özgəbaşka, öbür, diğerbaşqa, digerاَذِنْ (aδïn), اَذْرُقْ (aδruq), اُنْكٖى (öŋī)𐰑𐰣 (adın)
22одинпĕрребиирбирпирпірпирбирбирберпербербирбирбирбирbirбiрbirbirbirbirbirbirبٖيرْ (bīr)𐰋𐰃𐰼 (bir)
23дваиккĕиккиийииғиікіийгиэкиэкиикеикеикеэкиэкиэкиэкиekiекіikkiikkiikkiikiikiekiاِكّٖى (ikkī)𐰚𐰃 (eki)
24тривиççĕүсүшӱщӱсӱшӱчүчөчөцөсючючуьчуьшu’shүшuchüchüçüçüçüçاُجْ (üč)𐰈𐰲 (üç)
25четыретăваттăтүөртдөрттӧрттӧрттӧрттӧрттөртдүрттүртдүрттерттёртдёртдоьртto’rtтөртtoʻrttörtdörtdörddörtdörtتُورْتْ (tȫrt)𐱅𐰈𐰼𐱅 (tört)
26пятьпиллӗкбиэсбешпӓсписпешбешбешбишпишбишбешбешбешбесbesбесbeshbăshbäşbeşbeşbeşبٖيشْ (bḗš)𐰋𐰾 (bes), 𐰋𐰃𐰾 (bis), 𐰋𐰃𐱁 (biş)
27большойпысăк, мăнулаханулугулуғулугулуғ, поғдајаанчоңзуроло, суроло, ҙур, бөйөк, эре, дәү, өлкәнуллу, деменгилиуллу, тамадауллууллы, уьйкенullı, uʻlkenұлы, үлкенkatta, buyuk, ulkanchong, yoghan, büyük, zoruly, çişikböyükbüyük, ulubüyükبَدُكْ (bedük), اُلُغْ (uluɣ)𐰆𐰞𐰍 (uluğ)
28длинныйвăрăмуһунузунузунузунузунузунузунозыноссоноҙонузун, узакъузунузунузынuzınұзынuzunuzunuzynuzunuzunuzunاُزُنْ (uzun)𐰆𐰕𐰣 (uzun)
29широкийсарлака, анлăкиэҥ, кэтиткалбак, алгыг, делгемщалвақчалбах, аллығкең, энниг, чалбақjалбак, элбеккеңкиңкиңкиңкенгкенггенг, энликенъ, энли, ялпакken’, enli, jalpaqкең, енді, жалпақkengkănggiňiş, giňgeniş, enligeniş, enlikeñ, kenişكِنْكْ (keŋ), يَسٖى (yasï̄)keñ
30толстыйхулăнхалыҥ, суонкылын, чоонқалын, щонхалынқалын, чоонкалыҥ, jooнкалың, жooнкалын, юанҡалынҡалынкъалынкъалынкъалынкалын, юванqalın’, juwanқалың, жуанqalin, yo’g’onqelingalyňqalınkalın, yoğunqalınقَلِنْ (qalïn)𐰴𐰞𐰣 (qalın), 𐰘𐰆𐰍𐰣 (yoğan)
31тяжелыййывăрыараханаараар, араарааруурооравырауырауырауураууравуравырawırауырogʻireghiragyrağırağırağırاَغِرْ (aɣïr)𐰍𐰺 (ağır)
32маленькийпĕчĕккыра, кыччыгыйбичии, бичекичещкiчиӌеккичигкичинеккичине, кичинекейкечкенә, бәләкәйкецкенәкесе, бәләкәйгитчегитчегиччикишкей, кишкене, кишкенекейkishkene, kishkentayкіші, кішкене, кішкентайkichik, kichkinakichikkiçi, kiçijikkiçik, balacaküçükkiçik, küçükكِجِكْ (kičig), اُشَقْ (ušaq)𐰚𐰃𐰲𐰏 (kičig)
33короткийкĕскекылгаскыска, чолдакқысқаҗақхысхақысқакыска, чолтыккыска, чолоккыскаҡысҡаҡыҫҡа, сулаҡкъысхакъысхакъысгъа, чолакъкыска, шолакqısqa, sholaqқысқа, шолақqisqaqisqagysgaqısakısaqısqaقِسْغا (qïsɣā), قِرْتْ (qïrt)𐰶𐰃𐰽𐰍𐰀 (qısğa)
34узкийтăвăр, ансăркыараҕастар, кызаатартaртaртар, кызыктартартартартартартартарtarтарtortardardardartarتارْ (tār)𐱃𐰺 (tar)
35тонкийçинçе, çӳхесинньигэс, чараасчиңге, чугачишкӓҗек, щуғаҗақнiске, чуға, чуғаӌахчишке, чуғачичке, jукаичке, жукаюка, нечкәйецкә, йоғанәҙекингчге, жукъаингичгеинче, юкъкъайинъишке, юкаjin’ishke, juqaжіңішке, жұқаingichka, yupqainchikă, yupqainçeincə, nazikince, yufkainceيِنْجْكا (yinčgē), يُڤْقا (yuvqā)𐰘𐰨𐰏𐰀 (yinčge), 𐰖𐰆𐰖𐰴𐰀 (yuyqa)
36женщинахĕрарăмдьахтархерээжен, кадай, херээжен кижи, эшпи (устар.)ӓпьщӱ, қатипчi кiзiтижи кижиӱй кижиаялхатынҡатынҡатынтиширыутиширыукъатын гишихатынqatın, hayalқатын, әйелayol, xotin, qizayalheleý, aýalqadınkadınqadınاُراغُوتْ (urāɣūt), اِشٖلارْ (išīlēr)urağut, uzun tonlığ
37мужчинаарçынэр киһиэр (кижи)ӓрьғизиир кiзiэр кижиэр кижи, эрэркекирир кешеирэр киши, эркегирыуэркиши, эркегирыуэркек, эр гишиэркек, эрerkek, erеркек, ерerkakăr, ărkăkerkek (adam)kişierkek, er, adamerkek, aqayاَرْ (er)𐰼 (er)
38человекçын, этемкиһикижикизикiзiкижикижикиши, адамкешекешекеше, әҙәмкиши, адамадамгиши, адамкиси, аьдемkisi, adamкісі, адамkishi, odam, insoninsan, kishiynsan, adam, kişiinsan, adaminsan, kişiadam, insan, kişiكِشٖى (kišī)𐰚𐰃𐰾𐰃 (kisi), 𐰚𐰃𐱁𐰃 (kişi)
39ребёнокачаоҕоуруг, төл, үре (диал.)оғлан, кӓщ, оғащпала, олғанпалабалабалабалапалабала, caбый, бәпесбала, сабийбала, сабийбалабалаbalaбалаbola, chaqabalaçagabala, uşaq, çağaçocukbalaكَنْجْ (kenč)𐰆𐰍𐰞 (oğul)
40женаарăмойохкадай, амдыы кижиӓпьщӱ, қатипчiзiэпчи, эмдеги, қатӱйи, эжиаял, катынхатынҡатынҡатынкъатын, юй бийчекъатынкъатынхатын, пишеqatın, hayalқатын, әйелxotin, ayol, rafiqakhotun, ayal, yoldashaýalarvad, əyalkarı, avrat, kadınapayكِسْ (kis)𐰋𐰱 (ebçi)
41мужупăшкаэр, кэргэнэр, ашакӓрьирiэрöбöгöнкүйөөиририрэрэрэрэр, киев, байer, ku’yew, bayер, күйеу, байer, kuyovyoldash, ărär, adamərkoca, eraqayباكْ (bēg)𐰼 (er)
42матьаннеийэие, аваӓнӓ, иҗӓине, іӌеэне, ичеэнеэнеанаинәәсә, инәана, анняанаанаанаana, eneанаona, aya, oyianaejeanaanne, anaanaاَنا (anā), اَبا (ebē)𐰈𐰏 (ög)
43отецаттеаҕаада, ачаадаада, абаада, абаадаатаатаатаатаата, аттяатаатаатаata, a’keата, әкеota, adadada, atakakaatababa, atababaاَتا (atā)𐰴𐰭 (qañ)
44животноечĕр чун, выльăхкыыл, харамайаң, аң-меңмалаңаң-қуш, мал-қушаҥ, тындуаң, жаныбар, айбанхайван, җәнлекҡайуан, йәннекйәнлек, хайван, малхайыуан, жаныуархайыуан, джаныуаргьайвананъ, янувар, айванan’, janıwar, haywanаң, жануар, хайуанhayvon, jonivorhaywan, janliqhaýwanheyvanhayvanayvan[[]]𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚 (kiyik), 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰃 (yılqı)
45рыбапулăбалыкбалыкпалықпалыхпалықбалыкбалыкбалыкпалыҡбалыҡчабакъчабакъбалыкъбалыкbalıqбалықbaliqbeliqbalykbalıqbalıkbalıqبَلِقْ (balïq)𐰉𐰞𐰴 (balıq)
46птицакайăкчыычаах, көтөркушқучақхусқушкушчымчык, кушкошҡошҡошчыпчыкъчыпчыкъкъушкусqusқұсqushqushguşquşkuşquşقُشْ (quš)𐰴𐰆𐰽 (qus)
47собакайытăытытадайіт, адайадай, эгерийтитэтэтэтитититийтiytитit, kuchuk, ko’ppakitit, köpek, güýükit, köpəkköpek, itköpek, itاِتْ (ït)𐰃𐱃 (ıt)
48вошьпыйтăбытбытпитпiтпитбийтбитбетпетбетбибитбитбийтbiytбитbitpitbitbitbitbitبِتْ (bit)bit
49змеяçĕленмоҕой, эриэн үөнчыланузун қуртчыланчыланјыланжыланеланйыланйыланжилянджыланйыланйыланjılanжыланilonyilanýylanilanyılanyılanيِلانْ (yïlān)𐰖𐰃𐰞𐰣 (yılan)
50червьхурт, ăманүөнкурт, шыйлашкынқурт, сӧскӓйхуртқурткурт, чойлошконкурткорт, суалчанҡортҡорт, селәүсенкъурткъуртхурткуртqurtқұрт, шылаушынqurtqurutgurt, gurçukqurdkurt, solucanqurtقُرْتْ (qurt)qurt
51деревойывăçмасыяшащағасағашагашжыгач, даракагачағацағастеректеректеректерекagʻashағашyogʻoch, daraxtyaghach, dărăkhagaç, bagağacağaçterek (растение); ağaç (материал)يِغَجْ (yïɣač)𐰃𐰍𐰲 (ığaç)
52лесвăрмантыа, ойуурарга, арыг, эзимаҗарозу, аащтар, тайғыағасағаш, чышагаш аразытокойурманурман, ағацлыҡурманагъачагъач, чегеторман, агъачлыкъорман, тогай, агашлыкorman, togʻayорман, тоғайoʻrmon, toʻqayorman, ormanliqtokaýorman, meşəormanorman𐰘𐰃𐱁 (yış), 𐰖𐰃𐰽 (yıs)
53палкатуя, патактайах, масдаянгыыш, будук, сыпаащ, ағащ, щтӓктаяхтайақтайактаяктаяктаяҡсыбыҡ, ботаҡтаякътаякътаякътаякtayaqтаяқ, шыбық, бұтақyogʻoch, tayoqchoqmaq, tayaq, soylaçöp, taýakçubuqdeğnek, çubuk, dayakçubuqجِبِقْ (čïbïq)𐱃𐰖𐰴 (tayaq)
54плодçимĕçфруктчимис, чемиш[[]]нимис, фруктфруктјиилекжемишҗимешйемешемешжемиш, кёгеткёгетемишемисjemisжемісmevamevămiwemeyvəyemiş, meyveyemiş, meyvaيَمِشْ (yémiš)yemiş
55семявăрлăх, вăрăтуораах, бурдукүре, үрезинсемӓӱренӱренӱренүрөн, урукорлыкорлоҡорлоҡурлукъ, бюртюкурлукъурлукъурлык, тукымurıq, tuqımұрық, тұқымurugʻ, tuxumuruqtohumtoxumtohum, ururluq, tuhumاُرُغْ (uruɣ)uruğ
56листçулçăсэбирдэхбүрүпӱрпӱрпӱрјалбыракжалбыракяфракяпраҡяпраҡчапракъчапракъяпыракъяпыракjapıraqжапырақyaproq, bargyopurmaqýaprakyarpaqyaprakyapraqيَبُرْغاقْ (yapurɣāq)yapurğaq, yalbırğaq
57кореньтымарсилисдазыл, дөсчылтыстазыл, чилегетазыл, тӧс, чылтыстазылтамыртамыртамыртамыртамыртамыртамуртамырtamırтамыр, түпildiz, tomiryiltizkök, düýpkök, tüpkök, damartamırكُكْ (kök), تُوبْ (tǖp), يِلْدِزْ (yïldïz)yıldız, tüp, kök
58корахупă, хуйăрхатырыккаърт, чөвүрээтӓрӓкхабых, хахпасқақпашчöбрöкабыккабык, кайрыҡабыҡҡабыҡ, ҡайыркъабукъкъабукъкъабукъкабыкqabıqқабықqobiq, qobuqqovzaqgabykqabıqkabukqabuqقاسْ (qās)qadız
59цветокчечек, çеçкечэчик, сибэккичечекқос отчахаях, порчочақкийекчечекгүлчәчәк, гөлцицәк, көлсәскәгюл, гоккагюл, гоккачечекшешекей, гуьлgu’lгүл, шешекgul, chechakgül, chechăkgülçiçək, gülçiçekçeçek~çiçekجَجَكْ (čeček)çeçäk, çiçäk
60травакурăкотоът, сигенототот, öлеңöлöнот, чөпүләнүләнүләнханс, кырдык, отлаухансотот, оьленот, sho’pот, шөп, өлеңoʻt, oʻlanot, ot-chöp, chöpototototاُتْ (ot)𐱇 (ot)
61верёвкапăяв, çип, вĕренбыабаг, аргамчы, хендир, чеппағпағ, арғамӌыпағбуужип, арканбау, арканпаубауаркъан, жип, бауджиб, джыджымйип, аркъанйип, аркан, бавjipжіп, арқанarqon, ip, bog’arqantanap, ýüp, urganipip, urganarqan, yip, sıcımيِبْ (yïp), اُرُقْ (uruq)yıp
62кожатиртириикеш, алгыщамағтеертеретеретеритиретиретиретеритеритеритериteriтеріteriterăderi, hamdərideriteriتَرٖى (terī)𐱅𐰼𐰃 (teri)
63мясоаш, какайэтэътӓтитэтэтэтитититэтэтэтэтet, go’shетgoʻsht, etgösh, ătetətetetاَتْ (et)𐱅 (et)
64кровьюнхаанханқанханқанканканканҡанҡанкъанкъанкъанканqanқанqonqanganqankanqanقانْ (qān)𐰴𐰣 (qan)
65костьшăмăуҥуохсөөксööксööксööксööксөөксөяксөйәкһөйәксюйексюексюексуьекsu’yekсүйекsuyaksöngăksüňksümükkemikkemik, süyekسُنْكُكْ (süŋük)𐰾𐰈𐰭𐰰 (süñük)
66жирçусыачаг, үсщағчағ, ӱсчағјуу, ӱсмаймаймаймайжауджауяв, маймайmayмайyogʻ, moyyagh, mayyağyağyağyağ, mayياغْ (yāɣ), اُزْ (ǖz), جِرْ (čïr)𐰖𐰍 (yağ)
67яйцоçăмартасымыытчуургащумуртқанымырханыбыртқајымырткажумурткайомыркайомортҡайомортҡа, күкәйгаккы, жумуртхагаккыйымырткъаюмырткаjumırtqa, maʻyekжұмыртқаtuxum, yumurtqatukhumýumurtgayumurtayumurtayımırtaيُمُرْتْغا (yumurtɣā)yumurtğa
68рогмăйракамуосмыйысмӱсмӱусмӱусмӱӱсмүйүзмөгезмөйөсмөгөҙмюйюзмюйюзмююзмуьйизmu’yizмүйізmuguz, shoxmünggüzşahbuynuzboynuzmüyüz, boynuzمُنْكُزْ (müŋüz)müñüz
69хвостхӳрекутуруккудурук[[]]хузурухқузуруқкуйруккуйруккойрыкҡойроҡҡойроҡкъуйрукъкъуйрукъкъуйрукъкуйрыкquyrıqқұйрықdum, (quyruq)quyruqguýrukquyruqkuyrukquyruqقُذْرُقْ (quδruq)𐰴𐰆𐰑𐰺𐰆𐰸 (qudruq)
70перотĕктүү, куорсунчүгтӱкчӱгчӱгjуҥжүнкаурыйҡауырсын, ҡыйаҡҡаурыйкъанат тюктюктюккушынqawırsın, pa’rқауырсынjun, tuk, patpăyýelektüktüy, yüntükيُوكْ (yǖg), تُو (tǖ|t=hair)tü
71волосçӳçас, баттах, кыл, түүчаш, хыл, дүкщащсас, хылшашчач, кыл, тӱкчаччәч, кылцацсәсчаччач, тюкчач, къыл, тюкшаш, кыл, туькshash, qıl, tu’kшаш, қыл, түкsoch, qil, yolchach, qil, tüksaç, gyl, tüýsaç, qılsaç, kılsaç, qılسَجْ (sač), قِلْ (qïl), تُو (tǖ)𐰽𐰲 (saç)
72головапуçбас, төбөбашпаспаспашбашбашбашпашбашбашбашбашбасbasбасboshbashbaş, kellebaşbaşbaşبَشْ (baš)𐰉𐱁 (baş)
73ухохăлхакулгаахкулак[[]]хулахқулақкулаккулакколакҡолаҡҡолаҡкъулакъкъулакъкъулакъкулакqulaqқұлақquloqqulaqgulakqulaqkulakqulaqقُلَقْ (qulaq), قُلْقاقْ (qulqaq)𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴 (qulqaq)
74глазкуçхарахкаракқарақхарахқарақкöскөзкүзкүскүҙкёзкёзгёзкоьзko’zкөзkoʻzközкөзgözgözközكُوزْ (kȫz)𐰚𐰈𐰕 (köz)
75носсăмсамурун, муннудумчукпурунпурун, тумзух, тунӌухпурунтумчукмурунборынпоронтанаубурунбурунбурунбурын, тумсыкmurınмұрын, тұмсық, танауburunburunburunburunburunburunبُرُنْ (burun)burun
76ротçăварайахаасағысаасаас, ақсыоосоозавызауысауыҙаузауузавузавызawızауызogʻizaghizagyzağızağızağızاَغِزْ (aɣïz)𐰍𐰕 (ağız)
77зубшăлтиисдиштистiстиштиштиштештештештиштиштиштисtisтісtishchishdişdişdiştişتٖىشْ (tï̄š)tiş
78языкчĕлхетылдылтилтiлтилтилтилтелтелтелтилтилтилтилtilтілtiltildildildiltilتِلْ (tïl)til
79ноготьчĕрнетыҥырахдыргактырғақтырғахтырбақтырмактырмактырнактырнаҡтырнаҡтырнакътырнакътырнакътырнакtırnaqтырнақtirnoqtirnaqdyrnakdırnaqtırnaktırnaqتِرْنْغَقْ (tïrŋaq)𐱃𐰺𐰭𐰴 (tırñaq)
80стопауратилэхтаваңгайтаващтабантабантаманаяктабанайаҡ йөслөктабантабанаякъаякътабанtabanтабанoyoqayaqaýakayaqayak, tabanayaq, tabanاَذَقْ (aδaq)taban
81ногапĕçĕатахбутазақазахазақбутбутаякайаҡаяҡаякъбутаякъ, бутаякayaqаяқ, бұтoyoq, putputaýakqıçbacak, butbacaq, ayaqبُوتْ (būt)𐰑𐰴 (adaq)
82коленочĕр куççитобукдискектысвастiзектизетизетизетезтубыҡтубыҡтобукътобукътобукъ, тизтизdizeтізеtizzatizdyzdizdiz, dirsek, topuktizتٖيزْ (tīz)𐱅𐰃𐰕 (tiz)
83рукаалăилиихолқолхолқолколколкулҡулҡулкъолкъолкъолколqolқолqoʻlqoleləlel, kolqol, elاَلِكْ (elig)elig, el
84крылоçунаткынатчалгынқанатханатқанатканатканатканатҡанатҡанаткъанаткъанаткъанатканатqanatқанатqanotqanatganatqanadkanatqanatقَنَتْ (qanat)𐰴𐰣𐱃 (qanat)
85животхырăмхарын, исхырын, ижинқарынхарын, icтiқарын, қурсақкарын, ичкарын, ич, курсаккарын, эч, корсакҡорсаҡ, эцҡорһаҡкъарынкъарынкъарын, къурсакъкарын, иш, курсакqarın, ish, qursaqқарын, іш, құрсақqorinqorsaqgarynqarınkarın, kursakqarın, qursaqقَرِنْ (qarïn)𐰴𐰺𐰣 (qarın), 𐰴𐰆𐰺𐰆𐰍𐰽𐰴 (quruğsaq)
86кишкипыршăоһоҕосшөйүндүиҗиiчегеичегеичегеичегиэчәкэцәкэсәкчегилеичеги, чегиичекишекishekішекichaküchăyiçegebağırsaq, içalatbağırsakiçekبَغِرْسُقْ (baɣïrsuq)bağarsuq, bağırsuq, içägü
87шеямăймоонньу, мооймоюнпойунмойынмойунмойынмоюнмуенпуйынмуйынбоюнбоюнбоюнмойынmoyınмойынboʻyinboyunboýunboyunboyunboyunبُيِنْ (boyïn)𐰉𐰆𐰖𐰣 (boyın)
88спинаçурăмкэлин, арҕаооргащарынарға, пiл, учакöксӱарка, беларкааркасырт, йелткә, йерткәарҡааркъасыртаркъааркаarqaарқаorqaarqaarka, yagyrnyarxa, kürəkarka, sırt, belarqa, sırtاَرْقا (arqā), اُجا (učā)arqa
89грудькăкăртүөсхөрек[[]]кöгістöшкöгӱс, тöшкөкүрөккүкрәккүкрәк, түшкүкрәккёкюрек, ёшюнкёкюрек, ёшюнкёкюрек, тёшкоькирек, тоьс, кевдеko’kirek, to’s, gewdeкөкірек, төс, кеудеemchakămchăkemjekdöşgöğüs, memeköküs, kökrekكُكُزْ (kögüz), اَمِكْ (emig)köküz, köküs
90сердцечĕресүрэхчүрекщӱрӓкчӱрекчӱрекјӱрекжүрөкйөрәкйөрәкйөрәкжюрекджюрекюрекюрекjuʻrekжүрекyurakyürăkýürekürəkyürekyürekيُرَكْ (yürek), كُنْكُلْ (köŋül)𐰘𐰈𐰼𐰚 (yürek)
91печеньпĕвербыарбаарбӱӱрпаарпаарбуурбоорбавырпауырбауырбауурбауурбавурбавырbawırбауырjigarjigăr, beghirbagyrciyərkaraciğer, bağırqara cigerبَغِرْ (baɣïr)𐰉𐰍𐰺 (bağır)
92питьĕçмеисижерижӓрьғеiзергеишичеричүүэчәргәэцкәлеэсеүичергеичергеичмекишуьвishiwішуichmoqichmăk (iching!)içmekiçməkiçmekiçmekاِجْماكْ (ičmēk)iç
93естьçимеаһаа, сиэчиирщиғе, щииғечиргечииjииржеашаргаашанҡалыашауауузланыргъа, ашаргъаашаргъаашамакъев, ашавjew, asawжеу, асауyemoqyimăk ~ yemăk (yăng!)iýmekyeməkyemekaşamaqيَيماكْ (yḗmēk)𐰘𐰃 (yi)
94кусатьçыртмаытырарызырар, туткулаарқаварғаызырарға, тударғаызыртиштеертиштетешләргәцәйнәгәлетешләүкъабаргъакъабаргъахапмакътислевtislewтістеу, қабуtishlamoqchishlimăk (chishlăng!)dişlemekdişləməkısırmak, dişlemektişlemekاِسِرْماقْ (ïsïrmāq), تِشْلاماكْ (tišlēmēk)ısır
95сосатьĕммеэмэрсорар, эмерсорайға, ӓмӓрғесорарға, эмерғесорсоорор, эмерэмүү, сорууимәргә, суырыргаимкәлеимеүэмергеэмергеэммек, сормакъэмуьв, сорувemiw, sorıwему, соруemmoq, soʻrmoqămmăk (eming!)emmekəmməkemmek, somurmakemmekاَمّاكْ (emmēk), سُورْماقْ (sōrmāq)em, sor
96плеватьсурмасиллиирдүкпүрертӱкӱрӓйғетӱкӱрергетӱккӱртӱкӱрертүкүрүүтөкерергәтөкөркәлетөкөрөүтюкюрюргетюкюрюргетюкюрмектуькируьвtu’kiriwтүкіруtuplamoqtükürmăk (tükürüng!)tüýkürmektüpürməktükürmektükürmekسُذْماقْ (soδmāq)sut
97блеватьхăсмахотуолууркузарқузарғахузарғақускустыртаркусуукосаргаҡосҡалыҡоҫоукъусаргъакъусаргъакъусмакъкусувqusıw, qayt etiwқұсуqusmoqqusmak (qusung!)gusmakqusmaqkusmakqusmaqقُسْماقْ (qusmāq), يَنْماقْ (yanmāq)qus
98дутьвĕрмеүрүрер, хадыырӱрӓйғеӱрерғе, ӱбӱрерғеӱбӱр, салғынаӱрер, согорүйлөө, согуу, урууөрергә, исәргәөргәлеөрөүуфгюрюргеурургъауьфюрмек, эшмекуьруьв, эсуьвu’riw, esiw u’rlew, u’plewүру, есу, үрлеуesmoqchiqmaqüflemek, öwüsmeküfürməkesmek, üfürmekesmek (о ветре); üfürmek (о человеке)اَسْماكْ (esmēk)es, tüpir
99дышатьсывламатыынартынартынавсарғатынарғатынтынардем алуусуларга, тын алыргатын алғалытын алыусолургъасолургъатыныш алмакътыныс алувdem alıwдем алу, тыныс алуnafas olmoq, dam chiqalmoqnăpăs almaq (năpăs eling!)dem almaknəfəs almaqsolumak, dinlenmeknefes almakتِنْماقْ (tïnmāq)tın
100смеятьсякулмакүлкаттыраркӱлӓрғехатхырарга, кӱлергеқатқыркаткыраркаткыруу, күлүүкөлергәкөлгәле, ҡатҡырғалыкөлөүкюлюргекюлюргекюлемеккуьлуьвku’liwкүлуkulmoqkülmăk (külüng!)gülmekgülməkgülmekkülmekتِنْماقْ (külmēk), قَتْغُرْماقْ (qatɣurmāq)kül, qatğur
101видетькурмакөркөөркöрӓйғекöрергекöркöрöркөрүүкүрергәкүргәлекүреүкёрюргекёрюргегёрмеккоьруьвko’riwкөруkoʻrmoqkörmăk (körüng!)görmekgörməkgörmekkörmekكُرْماكْ (körmēk)𐰝𐰈𐰼 ,𐰚𐰈𐰼 (kör)
102слышатьилтмеистэрдыңнаарӓстӓрғеистергеуқугаругуу, эшитүүишетергәэшеткәлеишетеүэшитиргеэшитиргеэшитмекэситуьвesitiwестуeshitmoqanglimaq (anglang!)eşitmekeşitməkişitmek, duymakeşitmekاَشِتْماكْ (ešitmēk)𐰾𐰃𐰓 (esid)
103знатьпĕлмебилэрбилирпилӓрғепiлергепилбилербилүүбелергәпелгәлебелеүбилиргебилиргебилмекбилуьвbiliwбілуbilmoqbilmăk (biling!)bilmekbilməkbilmekbilmekبِلْماكْ (bilmēk)𐰋𐰃𐰠 (bil)
104думатьшухăшлама, шутламасанаасанаар, саналдаар, бодаар, боданырпöғӓрғе, сақтарғасағынарғапöгӱн, толансананаройлооуйларгауйлағалыуйлаусагъышланыргъа, оюмларгъасагъыш этергеойламакъойлавoylawойлауoʻylamoqoylimaq (oylang!), pikir qilmaq (pikir qiling!)pikir etmek, saýmak, üýtmekdüşünməkdüşünmek, sanmaktüşünmek, oylamaqاُوماكْ (ȫmēk), سَقِنْماقْ (saqïnmāq)𐰽𐰴𐰣 (saqın)
105нюхатьшăршламасыттаачыттаарчыстиғачыстанарғачыстајытааржыттооиснәргәйыслағалыеҫкәүийискергеийискергеийислемекийискилевiyiskewиіскеуisqamoqpurimaq (purang!) (sniff)ysgamak (sniff)iyləmək, qoxlamaq, qoxumaqkokmak (give off smell), koklamak (to sniff, sense)qoqlamaqيِذْلاماقْ (yïδlāmāq)𐰉𐰃𐰑𐰞𐰀 (yıdla)
106боятьсяхăрамакуттанкоргарқортарғахорығарғақоруқкоркыыркоркуукуркыргаҡурыҡҡалыҡурҡыукъоркъургъакъоркъаргъакъоркъмакъкоркувqorqıwқорқуqoʻrqmoqqorqmaq (qorqung!)gorkmak, eýmenmekqorxmaqkorkmakqorqmaqقُرْقْماقْ (qorqmāq)𐰴𐰆𐰺𐰴 (qorq)
107спатьçывăрмаутуйудуурузиғаузирғаузууйуктааруктоойокларгайоҡлағалыйоҡлаужукъларгъаджукъларгъаюхламакъуйклавuyqılawұйықтауuxlamoqukhlimaq (ukhlang!)uklamakyatmaquyumakyuqlamaqاُذٖيماقْ (uδï̄māq), يَتْماقْ (yatmāq)𐰆𐰑 (udı)
108житьпурăнмасырыт, олорчурттаарщуртииғачуртирғачурта, чатјажар, jӱрержашоояшәргәйәшәгәлейәшәүжашаргъаджашаргъаяшамакъяшав, оьмир суьруьвjasaw, o’mir su’riwжасау, өмір сүруyashamoqyashimaq (yashang!)ýaşamakyaşamaqyaşamakyaşamaqيَشاماقْ (yašāmāq)𐰖𐱁 (yaşa)
109умиратьвилмеөлөрөлүрöллӓрғеöлергеöлöлöрөлүүүләргәүлгәлеүлеүёлюрге, ауушургъаёлюргеоьлмекоьлуьвo’liwөлуoʻlmoqölmăk (ölüng!)ölmekölməkölmekölmekيَشاماقْ (ölmēk), كَجْماكْ (kečmēk)𐰈𐰠 (öl)
110убиватьвĕлермеөлөрөрөлүрерöлӱрӓйғеöдiрергеöдӱрöлтӱрерөлтүрүүүтерергәүлтергәлеүлтереүёлтюрюрге, жояргъаёлтюрюргеоьлтюрмекоьлтируьвo’ltiriwөлтіруoʻldirmoqöltürmăk (öltürüng!)öldürmeköldürməköldürmeköldürmekاُلْدُرْماكْ (öldürmēk)𐰈𐰠𐰼 (ölür)
111боротьсяçапăçмаохсус, туһун, кыргыс, сэриилэсдемисежир, тутчур, чаалажыр, дайылдажыр, хүрежиркӱрӓзӓрғекӱрезерге, харбазарға, чаалазарғачаалаш, кӱреш, тудушjуулажарсогушуу, урушуукөрәшергәсуғышҡалыһуғышыутутушургъа, кюреширгеуруш этерге, джагъалашыргъаябушмакъ, эришмексогысув, кавга этуьвurısıw, sawash etiwсоғысу, күресуurushmoq, qurashmoqsoqushmaq (soqushung!), urushmaq (urushung!)uruşmak, söweşmek, göreşmekvuruşmaq, savaşmaq, döyüşməkdövüşmek, savaşmak, güreşmekküreşmekسَڤَشْماق (savašmāq), جَلِشْماقْ (čalïšmāq), سُنْكُشْماكْ (süŋüšmēk), اُرُشماقْ (urušmāq)𐰾𐰈𐰭𐱁 (süŋüš), 𐰾𐰈𐰭𐰾 (süŋüs)
112охотитьсятытма çӳребултаааңнаар, аңныыраңзынарғааңнирғааңнааҥдараң уулооауларгааулағалыаулау, ауға, һунарғауучуланыргъаууларгъаав этмеканъшылавawlawаңшылау, аулауovlamoqovlimaq (ovlang!)awlamakovlamaqavlamakavlamaqاَڤْلاماقْ (avlāmāq)𐰉𐰞𐰀 (abla)
113ударитьçапма, шаккамаоҕуссогар, кагар, шанчарсоғарғаcабарға, теерге, урунарғашап, соқсогаруруу, согуусугарга, бәрергәсуҡҡалыһуғыуурургъа, согъаргъаурургъаурмакъурув, согувurıw, sog’ıw, sabawұру, соғу, сабауurmoqurmaq (urung!)patlamak, urmakvurmaqvurmak, çarpmak, sokmakurmaqاُرْماقْ (urmāq), قَقْماقْ (qaqmāq)𐰆𐰺 (ur)
114резатькасмакыс, быскезеркӓзӓрғекизергекескезеркесүү, бычуукисәргәкискәлекиҫеүкесерге, жырыргъакесергегесмеккесуьв, пишуьв, тилуьвkesiw, pishiw, tiliwкесу, пішу, тілуkesmoqkăsmăk (kesing!)kesmekkəsməkkesmek, biçmekkesmekكَسْماكْ (kesmēk), بِجْماقْ (bïčmāq), قِيْماقْ (qïymāq), اُورْماقْ (ormāq)𐰚𐰾 (kes), 𐰉𐰃𐰲 (bıç)
115разделитьпайлама, уйăрмааҥардаа, араарчарар, оондактаарщарайға, ӱлиғечарарға, оодарғачаар, кезе шап, ӱлечабарбөлүү, ажыратуубүләргәпүлгәлеярыуюлеширге, бёлюргеджарыргъабёлмекбоьлуьвbo’liwбөлу, жаруyormoqyarmaq (yering!)ýarylmakyarmaqbölmek, yarmakbölmekيَرْماقْ (yarmāq), يَرْماكْ (yermēk), اَذِرْماقْ (aδïrmāq), سُكْماكْ (sökmēk)böl
116колотьчикме, тирмехайытаршанчар, бижектээр, шиштээрчанҗарғасазарғақаза, тоорсайар, кадарсаюу, матыруучәнчергә, кадаргацәнцкәлесәнсеү, ҡаҙаучанчыргъачанчыргъа, сугъаргъачанчмакъ, кадамакъшаншув, кадавshanshıw, qadawшаншу, қадау, сұғу, тығуsanchmoq, tiqmoqtiqmaq (tiqing!), sanjimaq (sanjang!), pichaqlimaq (pichaqlang!)pyçaklamak, naýzalamaksancmaq, batırmaq, soxmaqbıçaklamak, batırmak, sancısoqmaqسَنْجْماقْ (sančmāq), سُقْماق (suqmāq)𐰽𐰨 (sanç)
117царапатьчăрмалама, черме, шăйăрматарбаа, тыҥырахтаадырбактаартырвиғатырбахтирғатырбақтатырмаар, сыйрыыртырмоотырнаргатырнағалытырнаутырнаргъатырнаргъатырнамакътырнавtırnawтырнауtirnamoqtirnaqlimaq (tirnaqlang!)dyrnaçaklamakcızmaq, dırnaqlamaqtırmalamak, çizmektırnamaqقَشٖيماقْ (qašï̄māq), اَزْماكْ (ezmēk)tırma
118копатьалтма, чавма, чакалама, чавалама, чавса кăлармахасказарқазарғахазарғақасказарказууказыргаҡасҡалыҡаҙыукъазаргъакъазаргъакъазмакъказувqazıwқазуqazimoqkolimaq (kolang!), qazmaq (qezing!)gazmakqazmaqkazmakqazmaqقَزْماقْ (qazmāq), قَزٖيماقْ (qazï̄māq), اُشَماكْ (üšēmēk), اُنْكْماكْ (üŋmēk)qaz
119плаватьишмеуһун, харбааэштирщӱзӓрғечӱзергечӱc, ық чöрjӱзер, эжинерсүзүүйөзәргәйөскәлейөҙөүжюзергеджюзергеюзмекюзуьв, ялдавju’ziwжүзуsuzmoq(su) üzmăk (üzüng!)ýüzmeküzməkyüzmek, süzülmekyaldamaqيُزْماكْ (yüzmēk), جَبْماقْ (čapmāq)yüz
120летатьвĕçмекөтужаруҗарғаучугарғаучуқучаручууочаргаоцҡалыосоуучаргъаучаргъаучмакъушувushıwұшуuchmoquchmaq (uchung!)uçmakuçmaquçmakuçmaqاُجْماقْ (učmāq), تَنْكْماكْ (teŋmēk)𐰆𐰲 (uç)
121ходитьутма, çӳремебар, хаампбаар, чоруур, кылаштаарпарайғапарарға, чöрергечöрбазар, јӱрербаcуу, жүрүү, барууйөрергәйөрөгәлеатлаужюрюрге, барыргъаджюрюрге, барыргъаюрюмекюруьвju’riwжүру, баруyurmoq, bormoq, kezmoqbarmaq (bering!), yürmăk (yürüng!)ýöremek, barmakgəzmək, yeriməkyürümek, varmak, basmakyürmekيُرٖيماقْ (yorï̄māq)𐰖𐰆𐰺𐰃 (yorı)
122приходитькилме, пымакэлэркелиркӓлӓрғекилергекелкелеркелүүкилергәкилгәлекилеүкелиргекелиргегелмеккелуьвkeliwкелуkelmoqkălmăk (keling!)gelmekgəlməkgelmekkelmekكَلماكْ (kelmēk)𐰚𐰠 (kel)
123лежатьвыртмасытарчыдарщадарғачадарғачатjaдаржатууятаргайатҡалыятыужатаргъаджатаргъаятмакъятувjatıwжатуyotmoqyatmaq (yeting!)ýatmak, uzanmakuzanmaq, yatmaqyatmak, uzanmakyatmaqيَتْماقْ (yatmāq)𐰖𐱃 (yat)
124сидетьлармаолороролураролурайғаодырарғаодуротураротурууутырыргаутырғалыултырыуолтурургъаолтурургъаолтурмакъолтырувotırıwотыруoʻtirmoqolturmaq (olturung!)oturmakoturmaqoturmakoturmaqاُلْتُرْماقْ (olturmāq)𐰆𐰞𐰺 (olur)
125стоятьтăматурартурартурайғатурарғатуртурартурууторыргаторғалытороусюелирге, сирелиргесюелирге, сирелиргетурмакътурувturıwтұруturmoqturmaq (turung!)durmakdurmaqdurmakturmaqتُرْماقْ (turmāq)𐱃𐰆𐰺 (tur)
126повернутьпăрма, çавăрмаэргитэр, эрийэрээр, эргилдиреревирӓйғеайлан(дыр)арға, айландыры бызарғапур, пурулбурар, бурыларбуруу, бурулууборыргапоролғалыборолоубурургъабурургъабурмакъ, бурулмакъбурув, бурылувburıw, burılıwбұру, бұрылуburmoqburimaq (burang!)dönmekdönməkdönmek, burmakburulmaqاَڤُرْماكْ (evürmēk), جَڤُرْماكْ (čevürmēk), تَڤُرْماكْ (tevürmēk)ebir, qadır
127падатьтӳнме, такăнма, ӳкметүсдүжер, аңдарлыраңнапарайғатӱзергетӱш, чығыл, уштӱжер, jыгылартүшүү, жыгылууегылыргайығылғалытөшөүтюшерге, жыгъылыргъатюшергейыгъылмакъйыгылувjıg’ılıw, qulawжығылу, құлау, түсуtushmoq, yiqilmoqchüshmăk (chüshüng!)ýykylmakdüşməkdüşmek, yıkılmaktüşmekتُشْماكْ (tüšmēk), اُجْماقْ (učmāq)𐱅𐰈𐰾 (tüs)
128даватьпамабиэрэрбээрпӓрӓйғепирергеперберерберүүбирергәпиргәлебиреүбериргебериргебермекберуьвberiwберуbermoqbărmăk (bering!)bermekverməkvermekbermekبِيرْماكْ (bḗrmēk)𐰋𐰼 (bir)
129держатьтытматутартудартударғатударғатуттударкармоо, тутуутотаргаошлағалытотоутутаргъатутаргъатутмакъыслав, тутувustaw, tutıwұстау, тұтуtutmoq, ushlamoqtutmaq (tutung!)tutmaktutmaqtutmaktutmaqتُتْماقْ (tutmāq)𐱃𐰆𐱃 (tut)
130сжиматьхĕсме, чăмăртама, хĕстерме, пăчăртамаыгаркызарқыстырайғахызарғақыза тутсыгар, кыза тударсыгуукысаргаҡысҡалы, сыҡҡалыҡыҫыукъысаргъакъысаргъакъысмакъкысув, сыгувqısıwқысу, сығуsiqmoq, qismoqqismaq (qising!), siqmaq (siqing!)sykmaksıxmaqsıkmak, kısmaksıqmaqسِقْماقْ (sïkmāq)𐰶𐰾 (qıs)
131теретьсăтăрма, сĕрмесот, аалдүрбүүр, өгээрчызарға, щызарғачызарғачосjыжарсүртүү, сүйкөө, ушалооышкырга, уаргаыуғалыышҡыуышыргъаышыргъаишымакъыскылавısqılaw, ısıwысқылау, ысуishqalamoq, surtmoqsürkimăk (sürkăng!)oýkamak, sürtenmeksürtməkovmak, sürtmeksürtmekسُرْتْماكْ (sürtmēk), تُرْتْماكْ (türtmēk), يَقْماقْ (yaqmāq)sürt
132мытьçумасууйчуурщунарғачуурғачунjунаржууюаргайыуғалыйыуыужууаргъаджууаргъажувмакъювувjuwıwжууyuvmoqyuymaq (yuyung!)ýuwmakyumaqyıkamak, yumakyuvmaq[[]]yu
133вытиратьшăлмасотчодар, аштаарщозарға, щоссаларғачызарғачосарлаар, арчып турар, сӱртӱаарчуу, сүртүүсөртергәсөрткәлеһөртөүсыйпаргъа, къургъакъсытыргъасюртергесибирмексуьртуьвsu’rtiwсүртуartmoqsürtmăk (sürtüng!), eritmaq (eriting!)süpürmeksilməksilmek, süpürmek, sürtmeksilmek[[]]türt
134тянутьтуртма, сĕтĕрметарттыртар, сөөртүртартарғатартарға, сöртиргетарттартартартуу, чоюутартыргатартҡалытартыутартыргъатартыргъатартмакътартувtartıwтартуchoʻzmoq, tortmoqtartmaq (tarting!)dartmak, çekmekçəkməkçekmek, tartmakçekmek, tartmaq[[]]tart
135толкатьтĕртме, тĕкмеүт, асидеридӓрғеiдерге, сазарғаитийдер, тӱртертүртүүэтәргәэтеп йебәргәлеэтеүтюртергетюртерге, тебериргетюртмек, тебермекийтевiyteriwитеруitarmoq, turtmoqittărmăk (ittiring!)itmekitələməkitmek, tepmekitemek[[]]it, iter
136бросатьпăрахма, ывăтма, утмабырах, кэбис, тамнаадажаар, октаар, шывыдаарадарға, тастиғатастирға, силергеташта, шелчачарыргытуу, таштооташларгаташлағалы, ырғытҡалыташлауатаргъаатаргъаташламакъ, атмакътаслав, былактырув, ыргытувtaslaw, ılaqtırıwтастау, лақтыру, атуotmoq, tashlamoqtashlimaq (tashlang!), atmaq (eting!)atmakatmaqatmak, bırakmakatmaq[[]]at
137вязатькăкарма, çыхма, сыпмабаайбаглаарпағлиғапалғирғапағлабуулаарбайлообәйләргәпәйләгәлебәйләүбайларгъа, эшергебайларгъабайламакъбайлав, бавлавbaylaw, bawlawбайлауbogʻlamoqbaghlimaq (baghlang!)baglamakbağlamaqbağlamakbağlamaq[[]]𐰉𐰀 (ba)
138шитьçĕлеме, тĕрлеметикдаараартиғӓрғетiгергетиккöктööртигүүтегәргәтеккәлетегеүтигергетигергетикмектигуьвtigiwтігуtikmoqtikmăk (tiking!)tikmektikməkdikmektikmek[[]]tik
139считатьшутламааахсанаарсанииғасанирғатоола, санатоолоор, чоттоорсаноосанаргаисәпләгәлеһанаусанаргъасанаргъасанамакъсанавsanawсанауsanamoqsanimaq (sanang!)sanamaksaymaqsaymaksaymaq[[]]𐰽𐰣𐰀 (sana)
140сказатьтеме, каламаэт, диэчугаалар, сөглээр, эдерайдарғачоохтирға, чохтанарғаайтайдарайтуу, дешәйтергәәйткәле, тигәлеәйтеүайтыргъаайтыргъа, дергеайтмакъ, демекайтув, девaytıw, dewайту, деуaytmoq, demoqdemăk (dăng!), eytmaq (eyting!)diýmekdeməkdemek, söylemekdemek, aytmaq, söylemek[[]]𐱅𐰃 (ti), 𐰖 (ay)
141петьюрламаыллааырлаарырлиғаырлирға, сарнирғаырла, сарнакожоҥдоорырдооҗырларгайырлағалыйырлаужырларгъаджырларгъайырламакъйырлавqosıq aytıwжырлау, ән айтуashula aytmoq, kuylamoqnakhsha eytmaq (nakhsha eyting!), sayrimaq (sayrang!)saýramakoxumaqsöylemek, ötmekyırlamaq (о людях); ötmek, sayramaq (о птицах)[[]]yırla
142игратьвыльамаоонньооойнааройниғаойнирғаойнаойнооройнооуйнаргауйнағалыуйнауойнаргъаойнаргъаойнамакъойнавoynawойнауoʻynamoqoynimaq (oynang!)oýnamakoynamaqoynamakoynamaq[[]]oyna
143плытьишмеуһунэштир, салдаарщӱзӓрғечӱзерге, ағарғаық, ақјӱзерcүзүү, калкууйөзәргәығып парғалыйөҙөүжюзергеджюзергеюзмекюзуьв, ялдавju’ziwжүзу, қалқуsuzmoqlăylimăk (lăylăng!), üzmăk (üzüng!), lăpildimăk (lăpildăng!)ýüzmeküzməkyüzmek, süzülmekyaldamaq[[]]yüz
144течьюхмасүүрагар, төктүрағарғаағарғаақагарагууагаргааҡҡалыағыусаркъыргъаагъаргъаакъмакъагувag’ıwағуoqmoqaqmaq (eqing!)akmakaxmaqakmakaqmaq[[]]aq
145замерзатьшăнматоҥдоңартоңарға, топарайғатоорғатоң, тоотоҥар, чарчартоңуу, үшүүтуңырга, өшергәөшөп ҡалғалыөшөүбузларгъа, юшюргебузларгъа, юшюргебузламакъ, уьшюмектонъув, уьсуьв, бузлавton’ıw, u’siw, muzlawтоңу, үсу, мұздауmuzlamoq, toʻngmoqtonglimaq (tonglang!)şatlamak, doňdurmakdonmaqdonmak, üşümekbuzlanmaq[[]]𐱃𐰆𐰭 (toñ)
146пухнутьшыçмаис, үлүн, көбеө, иһэн таҕысыжар, хапыяр, дөртееркöвӓрғе, кöппарайғасiзерге, кöбергешиш, кöптижершишүү, көбүүшешәргәшешенкәлешешеүкёбергекёбергешишмек, гёпмексисуьвisiwісуshishmoqköpmăk (köpüng!), qaparmaq (qapirang!)çişmekşişməkşişmek, kabarmak, köpürmekşişmek[[]]şış
147солнцехĕвелкүнхүнкӱнғарағы, кӱн қарағыкӱнкӱн, қуйашкӱнкүнкояшҡойашҡояшкюнкюнгюн, гюнешкуьнkuʻn, quyasкүнquyosh, kunküngüngün, günəşgüneşküneşكُنْ (kün)𐰚𐰈𐰤 (kün)
148лунауйăхыйайайғарағыайайайайайайайайайайайayайoyayaýayayayاايْ (āy)𐰖 (ay)
149звездаçăлтăрсулуссылдысщылтысчылтысчылтысјылдысжылдызйолдызйылтысйондоҙжулдузджулдузюлдузюлдызjuldızжұлдызyulduzyultuzýyldyzulduzyıldızyıldızيُلْدُزْ (yulduz)yulduz
150водашывуусугсуғсуғсуғсуусуусусыуһыусуусуусувсувsuwсуsuvsusuwsususuvسُوڤْ (sūv)𐰽𐰆𐰉 (sub)
151дождьçумăрсамыыр, ардахчаъссуғщағнаңмырнағбурјаҥмыр, јаашжамгыр, жааняңгырйаңҡыр, йауынямгыржауунджангурянгур, явунямгырjamgʻır, jawın, janʻbırжаңбыр, жауынyomgʻiryamghurýağışyağışyağmuryağmurيَغْمُرْ (yaɣmur)yağmur
152рекаçырма, шыв, юханшывөрүссуг, хемчулсуғсуғ, чулатсууөзөн, дарыяелгайылғайылға, иҙелчереккъобан, черекоьзенсув, йылга сувdaʻrya, oʻzekөзенdaryodăriyaderýaçayırmaközenاُكُزْ (ögüz)𐰈𐰏𐰕 (ögüz)
153озерокӳлĕкүөлхөлкöлкöлкöлкöлкөлкүлкүлкүлкёлкёлкёлкоьлkoʻlкөлkoʻlkölkölgölgölgölكُولْ (kȫl)𐰚𐰈𐰠 (köl)
154моретинĕсмуора, байҕалдалайулуғ кöлталайталайталайдеңиздиңгезтиңкесдиңгеҙтенгизтенгизденгизтенъизten’izтеңiзdengizdengizdeňizdənizdenizdeñizتَنْكِزْ (teŋiz), كُولْ (kȫl)𐱃𐰞𐰆𐰖 (taluy)
155сольтăвартуусдустустустустустузтозтостоҙтузтузтузтузduzтұзtuztuzduzduztuztuzتُوزْ (tūz)𐱃𐰆𐰕 (tuz)
156каменьчултаасдаштастасташташташташташташташташташтасtasтасtoshtashdaşdaştaştaşتاشْ (tāš)𐱃𐱁 (taş)
157песокхăйăркумахкум, элезинқум, сайхумқумақкумак, сайкумкомҡомҡомюзмезкъумхум, къайыркум, кайырqum, qayırқұм, қайырqumqumgum, çägequmkumqumقُمْ (qum)𐰴𐰆𐰢 (qum)
158пыльтусантобурах, быылдоозунтозантозынтозунтоозынытоз, чаңтузантусантуҙан, саңбукъу, къумбукъучангтозан, шанъtozan’, shan’тозаң, шаңchang[[]]toz, tozan, çaňtoztoztozتُوزْ (tōz), تُبْراقْ (toprāq)𐱃𐰆𐰕 (toz)
159землятăпра, çĕрбуор, cирдовурак, чер, хөрзүнщӓрьтобырах, чиртобрақ, чертобрактопурактуфрак, җиртупраҡтупраҡ, ертопуракъ, жертопуракътопуракътопыракtopıraqтопырақtuproqtopatopraktorpaqtoprak, yertopraq, yerتُبْراقْ (toprāq), يِيرْ (yḗr)𐱃𐰆𐰯𐰺𐰴 (topraq)
160облакопĕлĕтбылытбулутпулутпулутпулутбулутбулутболытполотболотбулутбулутбулутбулытbultбұлтbulutbulutbulutbuludbulutbulutبُلِتْ (bulït)𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃 (bulıt)
161тумантĕтретумантумантувантубантубантумантумантомантомантомантумантуман, тубантумантуманdumanтұманtumantumandumandumansis, dumantumanتُمانْ (tumān), بُوسْ (būs)𐱃𐰆𐰢𐰣 (tuman)
162неботӳпехаллаандээркӱнтигiртегритеҥери, кöккөккүкауакүккёккёккёккоькkoʻkкөкkoʻk, osmonasman, kökgök, asmangöygök, tepekökتَنْكْرٖى (teŋrī), كُوكْ (kȫk)𐱅𐰭𐰼𐰾 (teñri)
163ветерçилтыалсалгын, хатщӓлчилсалғынсалкынжелҗилйелелжелджелелелjelжелyelshamal, sălkin shamalýelkülək, yelyelyelيِيلْ (yḗl), اَسِنْ (esin)yel, esin, tüpi
164снегюрхаархарқархарқаркаркаркарҡарҡаркъаркъаркъаркарqarқарqorqargarqarkarqarقارْ (qār)𐰴𐰺 (qar)
165лёдпăрмуусдошпуспусмустошмузбозпосбоҙбузбузбузбузmuzмұзmuzmuzbuzbuzbuzbuzبُوزْ (būz)buz
166дымтĕтĕмбуруоыштӱдӱныс, тӱдӱныш, тӱдӱныштүтүнтөтентөтөнтөтөнтютюнтютюнтютюнтуьтинtu’tinтүтін, ысtutuntütüntüssetüstüduman, is, tütüntütünتُتُنْ (tütün), اِشْ (ïš)tütün
167огоньвутуотототототототутутутототот, ялынот, ялынot, jalınот, жалын, алауoʻt, olovot, atăshotodateş, odateş, otاُوتْ (ōt)𐰆𐱃 (ot)
168золакĕлкүлхүлкӱлкӱлкӱлкӱлкүлкөлкөлкөлкюлкюлкюлкуьлku’lкүлkulkülkülkülkülkülكُلْ (kül)kül
169горетьçунмауотта, умай, уматкывар, өртениркöйӓрғекöйергекöйкӱйеркүйүүянаргакөйгәле, янҡалыяныужанаргъаджанаргъагюймек, янмакъкуьюв, янувku’yiw, janıwкүю, жануyonmoqköymăk (köyüng!), yanmaq (yening!)ýanmak, otlamak, ötmekyanmaqyanmakyanmaq[[]]köy, örten
170дорогаçулсуолчол, орукщолчолчолjолжолюлйулюлжолджолёлйолjolжолyoʻlyolýolyolyolyol[[]]𐰖𐰆𐰞 (yol)
171горатухайадагтағтағтағтуутоотаутаутаутаутаутавтавtawтауtogʻtaghdagdağdağdağ[[]]𐱃𐰍 (tağ)
172красныйхĕрлĕкыһылкызылқызылхызылқызылкызылкызылкызылҡысылҡыҙылкъызылкъызылкъызылкызылqızılқызылqizilqizilgyzylqırmızı, alkızıl, kırmızıqızıl, qırmızı[[]]𐰶𐰃𐰕𐰞 (qızıl)
173зелёныйсимĕс, ешĕлкүөхногаанкöкот кöк, ноған, чазылчажылјажылжашыляшелйәшелйәшелжашилджашиляшыл, гёкясылjasılжасыл, көкyashilyeshilýaşylyaşılyeşilyeşil[[]]𐰖𐰽𐰞 (yasıl)
174жёлтыйсарăараҕас, саһархайсарыгсарығсарығсарығсарысарысарысарыһарысарысарысарысарыsarıсарыsariqseriqsarysarısarısarı[[]]𐰽𐰺𐰍 (sarığ)
175белыйшурăүрүҥ, маҕанакақвысахақакакакаҡаҡакъакъакъакaqақoqaqakağbeyaz, akbeyaz, aq[[]]𐰀𐰴 (aq), 𐰈𐰼𐰈𐰭 (ürüñ)
176чёрныйхурахаракарақарахарақаракаракаракараҡараҡаракъаракъаракъаракараqaraқараqora, siyohqara, siyah rănggaraqarakara, siyahqara, siya[[]]𐰴𐰺𐰀 (qara)
177ночькаçтүүндүнтӱнтӱн, хараатӱнтӱнтүнтөнтөнтөнкечекечегечетуьн, кешеtuʻnтүнtun, kechatün, kechă, kăchgijegecəgece, düngece[[]]𐱅𐰈𐰤 (tün)
178денькункүнүсхүнкӱнкӱнкӱн, кӱндӱскӱнкүнкөнкөнкөнкюнкюнгюнкуьн, куьндизkuʻn, kuʻndizкүн, күндізkunküngüngüngün, gündüzkün[[]]𐰚𐰈𐰤 (kün), 𐰝𐰈𐰤𐱅𐰕 (küntüz)
179годçулдьыл, сылчылщылчылчылjылжылелйылйылжылджылйылйылjılжылyilyilýylilyılyıl, sene[[]]𐰘𐰃𐰞 (yıl)
180тёплыйăшăсылаасчылыгщылығ, щылащчылығчылығjылужылууҗылыйылыйылыжылыджылыйылыйылыjıllıжылыiliqilliq, ilmanýylyılıqılıkissi[[]]isig
181холодныйсивĕтымныы, мүлүүнсоок[[]]соохсооқсооксууксалкын, суыкcыуыҡһыуыҡсууукъсууукъсувукъсувык, салкынsuwıq, salqınсуық, салқынsovuqsoghuqsowuksoyuqsoğuksuvuq[[]𐱃𐰆𐰢𐰞𐰍 (tumlığ)
182полныйтуллитолорудолутолатолдыратолдуратолотолтура, толуктулытулытулытолутолутолутолыtolıтолыtoʻq, toʻlatoluqdoly, dokdoludolu, toktolu[[]]tolu
183новыйçĕнĕсаҥачаанӓӓнаанааjaныжаңыяңайаңаяңыжангыджангыянгыянъыjan’aжаңаyangiyengitäzeyeni, təzəyeniyañı[[]]yañı
184старыйкивĕ, ватăэргээргиӓрьғииргiэскиэскиэскиискеискеиҫкеэскиэскиэсгиэскиeskiескіeskiăskiköneəskieskieski[[]]eski
185хорошийлайăхүтүө, үчүгэйэки[[]]чахсычақшыjaкшыжакшыяхшыйаҡшыяҡшыашхы, игиашхы, игияхшыяхшы, ийгиjaqsı, iygiжақсы, игіyaxshiyakhshiýagşy, gowyyaxşıiyiyahşı, eyi[[]]𐰓𐰏𐰈 (edgü)
186плохойяпăх, начардьаабы, куһаҕанбагай, бaксӱвӱрчабал, хомайчабалjaман, комойжаман, начарначар, яманйаманнасар, яманаман, осаламаняманяман, осалjaman, nasharжаман, нашарyomonyamanýaman, pis, (er)betpis, yamankötü, yamanyaman, osal, yaramay[[]]𐰖𐰉𐰞𐰴 (yablaq), 𐰖𐰉𐰕 (yabız)
187гнилойçĕрĕксытыйбытчыдыг, ириксазан, ӱрӱкчызығ, iрiк, чызаанирикчирикчирикчерекцерексерекчиригенчирикчирикширикshirikшірікchirikchirik, chirigănçüýrükçürükçürükçürük[[]]erik, yıdığ
188грязныйпыльчăклă, варланчăк, хуракирдээххирлиг, боктугпащламакiрлiг, пуртахкирлигкирлӱкирпычрак, керлепыцраҡ, керлебысраҡкиркир, кирликир, наскирли, насkirli, ılasкір, ласkirkir, măynăt, paskinakirli, hapaçirkli, kirlikirlikirli[[]]kirlig, qaçaç
189прямойтӳрĕкөнөхөнү, дорткöнкöнiтӱстӱс, чикетүзтурытуры, төстуратюзтюзтувра, тюзтувра, туьз, тикtuwrı, du’ziwтура, түзу, тікеtoʻgʻri, tikudul, tüzgöni, dogrydüzdüz, doğrudoğru, tüz[[]]toğru
190круглыйçавракатөгүрүктөгерик, борбак, тырыкыщумақтегiлек, тоғылах, терпектоғалақтегерик, болчоктегерек, тоголок, жумурутүгәрәк, йомрыйоморотүңәрәк, йоморотёгеректёгерекдёгеректымалак, тоьгерекdumalaq, jumırıдомалақ, жұмыр, дөңгелекdumaloq, yumaloqdomlaq, yumilaqtogalak, öwreyumruyuvarlak, top, tekerlektögerek[[]]yumğaq
191острыйçивĕч, вичкĕнсытыычидиг, өткүрщидиғ, ущтуғчiтiгчидиг, уштығкурчкурч, өткүрүткенүткер, оцлоүткержютюджитииттиоьткирo’tkirөткiр, жітіoʻtkirkăskin, ötkür, ittikýiti, ötgüritikeskin (заточенный); sivri (сужающийся к концу)keskin (заточенный); süyrü (сужающийся к концу)يِتِكْ (yitig)yitig, yiti
192тупоймăкасыппахмугур, шапты, дөгейтомақомасалығмокомокок, өтпөгөнүтмәсүтмәсүтмәҫгумадахдуппукъ, гумухтомакъоьтпес, топалo’tpesөтпейтін, өткір емесoʻtmasötmăskütekkütkörtoqal[[]][[]]
193гладкийтакăр, тӳрĕ, якадэхсидески, тас[[]]тӱссылағай, айғытегис, тӱс, килентегиз, текши, жылмашома, тигезтигес, йылмағайшымасыйдамсыйдамтегиштегисtegisтегісtekis, silliqtăkshi, siliqtekizhamar, düzdüztegiz, tüzيابْرٖى (yaprï̄), اَلَنْكْ (alaŋ)tüzdäm, tüz, sulañ
194мокрыййĕпе, исленчĕк нӳрĕуулаах, исленчĕк, инчэҕэйөл, шык, мөөн, шалсуғлуғöлöлӱлӱш, чыктуным, нымдууюешсыулыдымлыжибигенмылыдымдымкылdımqıl, ılg’alдымқыл, ылғалhoʻl, namhöl, nămçygly, ölnəm, yaş, islaqıslak, yaşsılaq, dımاُولْ (ȫl)öl
195сухойхăрăк, типĕкураанахкургагқуруғ, қевиғхуруғқуруғкургаккургаккорыҡороҡорокъургъакъкъургъакъкъургъакъ, къурукургак, курыqurg’aqқұрғақquruq, qurgʻoqquruqquryqurukuruquruقُرُغْ (quruɣ)qurğaq, quruğ
196правильныйтĕрĕссөп, сөптөөх, табашын, ылапқаварта олсын, орташынапчын, туроо, тороотуурадөрестөрөсдөрөҫтюзтюздурусдурысdurıs, tuwrıдұрысtoʻgʻritoghradogrydüzgün, doğrudoğrudoğruجٖىنْ (čï̄n)tüzük, toğru, köni
197близкийçывăхчугасчоокщағынащчағынчағынјакын, jуукжакынякынйыуыҡяҡынжууукъджууукъювукъякын, ювыкjaqın, juwıqжақын, жуықyaqinyeqinýakynyaxınyakınyaqınيَقِنْ (yaqïn), يَغُوقْ (yaɣūq)𐰖𐰍𐰸 (yağuq)
198далёкийинçеыраахыракырақырахырақыраак, узакыраак, алысеракалысйыраҡ, алыҫузакъузакъйыракъ, узакъузак, алысjıraq, uzaq, alısжырақ, ұзақ, алысuzoq, olisyiraquzak, alyşuzaqırak, uzakuzaqيِراقْ (yïrāq)𐰃𐰺𐰴 (ıraq)
199правыйсылтăмуҥаоңоң щаоңоңоҥоңуңуңуңонгонгонгонъon’оңoʻngongsagsağsağoñ, sağاُنْكْ (oŋ)oñ
200левыйсулахайхаҥассолагайсолсолсолсолсолсулсулһулсолсолсолсолsolсолchapsolçepsolsolsolسُولْ (sōl)sol
201на (чём-то)-ра/-ре, -та/-те-га/-ҕа-да, -де, -та, -те-да, -де-да, -де, -та, -теӱстӱнде-де/-те-да/-до/-де/-дө-да/-дә, өстендәөстөтә-да/дә/та/тә/-ҙа/-ҙә/-ла/лә, өҫтөндә-да/-де, юсюнде-да/-де, юстюнде-да/-де, уьстюнде-да/-де/-та/-те, уьстинде-da/-de/-ta/-te, u’stinde-да/-де/-та/-те, үстінде-da-da/-dă/-ta/-tă-da-da/-də-da/-de, -ta/-te-da/de/-ta/teدا (-dē, -dā)𐰈𐰕𐰀 (üze)
202в (чём-то)-ра/-ре, -та/-теиһигэр-да, -де, -та, -те, иштинде-да, -дӓ-да, -де, -та, -теиштинде-де, -теичинде, -да, -до, -де, -дө-да/-дә, эчендә-та/-тә-да-да/-де, ичинде-да/-де, ичинде-да/-де, ичинде-да/-де/-та/-те, ишинде-da/-de/-ta/-te, ishinde-да/-де/-та/-те, iшiнде-da-da/-dă/-ta/-tă-da-da/-dəiçinde, -da/-de, -ta/-te-da/-de/-ta/-teاِجِنْدا (ičindē), اجْرا (ičrē), دا (-dē, -dā)𐰃𐰲𐰼𐰀 (içre)
203с (чем-то)-па/-пекытары-лиг/-лыг/-луг/-лүг/-ниг/-ныг/-нуг/-нүг/-тиг/-тыг/-туг/-түг, -биле, -биле кады/катай-наң/-нӓң/-лаң/-лӓң-даң/-дең/-таң/-тең/-наң/-неңқапшыра-ла/-леменен, биргебелəнпелән, ман, мән-менәнблаблабуланман/мен/бан/бен/пан/пенmenen/benen/penen-мен/-бен/-пенbilanbilănbilenilə, -la/-ləile, -la/-le-nen, ileبِرْلا (birlē)𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀 (birle)
204итата, та, те, -па/-пеуоннабиле, болгаш, база-наң/-нӓң/-лаң/-лӓңдаа, таапазоқла/ле/ло/лöжанаһәм, -да/-дәәм, та/тәһәмэм, даэм, дава, -да/деэм, -да/-де/-та/-теjaʻne, haʻm, -da/-de/-ta/-teжәне, һәм, -да/-де/-та/-теvavăwevə, da/dəile, veveتَقٖى (taqï̄), يَما (yemē)yeme
205если-сан/-сен, енчен, эхербуоллаҕына, өскө-за/-са/-зе/-се, болза, бир эвес[[]]-за/-зе/-са/-се, сынапэде полза-ca/-ce-са/-се/-со/-сө, эгерәгәр, -са/-сәәгәр, -са/-сәәгәрэсе, -са/-сеэсеэгерэгер, -са/-сеeger, -sa/-seегер, -са/-сеagar-sa/-să, ăgăregerəgər-sa/-se, iseeger, -sa/-seاَرْسا (ersē), سا (-sē, -sā), اَبَنْكْ (apaŋ)erse, -sar/-ser
206потому чтомĕншĕн тесенол иһинчүге дээрге, чүге дизе, ооңужуноланыңнаңаннаңаранаң аараоныҥ учунанткеничөнкиник тисәңсөнкиючюн, нек, десекючюннеге тюгюлнеге десенъsebebiөйткенi, себебi, неге десеңchunki-ghachqa, -găchkă, -qachqa, -kăchkă, chünkiçünkiçünkiyüzünden, dolayı, ötürü, için, çünküçünkiاُجُنْ (üčün)[[]]
207имяятаатататататататисем, атисемисемататататatатot, ism, nomat, isimatadadad, isimااتْ (āt)𐱃 (at)
208домçурт, кил, пÿртдьиэөг, бажың[[]]иб, тура, чирэм, ӱй (кондомский диалект)ӱйүйөй, йорт[[]]өй, йортюй, журтюй, джуртуьйуьйүй, жай, тамүй, жай, тамuy/уй[[]][[]][[]]evev[[]]𐰋 (eb)
209стенастенаэркин, күүлэхана[[]]свепиртелеккабыргадубалдивар[[]]диуаркъабыргъа, хунакъабыргъа, хунатам, чыртам, ирге, дуьгерdiywalқабырға, дуалdevor/девор[[]][[]][[]]duvardivar[[]][[]]
210оленьпăлантабаиви[[]]ах киикақ киикбугубугуболан[[]]боланкийикбуукъубагийикбугы, керекшин, ланьсуўынбұғыkiyik/кийик[[]][[]][[]]geyiksığın[[]][[]]
211мышьшăшикутуйахкүске[[]]кӱскешышқанчычканчычкантычкан[[]]сысҡанчичханчичханчычкъаншышканtıshqanтышқанsichqoncha/сичқонча[[]][[]][[]]sıçansıçan[[]][[]]
212кроликкуянкуруолуккодан, койгун, тоолай[[]]кроликкроликкойонкоёнйорт куяны[[]]ҡуянкъоянкъоянкъоян, тавшанкоян, тавшанасыраў қоян, үй қоянықоянquyon/қуён[[]][[]][[]]tavşanqoyan[[]][[]]
213орёлăмăрт кайăкхотойэзир[[]]хара хусқара-қушбӱркӱт, мӱркӱтбүркүтбөркет[[]]бөркөт, көсөгән, таҙғара, ҡарағош, сәмреғошкъушкъушкъаракъушкарагусbuʻrkitбүркітburgut/бургут[[]][[]][[]]kartalqartal[[]][[]]
214паукэрешменооҕуйээремчик[[]]iрiмӌiкқорбалчықјӧргӧмӧшжөргөмүшүрмәкүч[[]]үрмәксегубу, гыбугубу, гыбуанкабут, мия, миямаоьрмекшинoʻrmekshiөрмекшіo’rgimchak/ўргимчак[[]]möý, örümjekhörümcekörümcekörümçek[[]][[]]
215лицопитсирэйшырай, арын[[]]сырай, кiзiшырай, кижи, чӱсбет, јӱсбет, жүзбит, йөз[[]]бит, йөҙ, сырайбетбетбет, юз, чырай, сыпатбет, йуз, шырай, сытатбет, жүз, шырайбет, жүз, шырайyuz/юз[[]][[]][[]]yüzyüz, bet[[]][[]]
216телоÿт, çан-çурăм, кĕлеткехолбот, сек[[]]сöстерэди чанытенбуюмҗисем, гәүдә[[]]тән, буй, һынсан, затсан, затзаткаркыра, кевдедене, турпат, зат, айрым, кеқисликдене, тәнtanasi/танаси[[]][[]][[]]ten, beden, vücutten, beden, vucut[[]]bod
217пупоккăвапакиинхин[[]]хиңкендиккендиккиндиккендек[[]]кендеккиндиккиндикгинниккиндиккиндиккіндікkindik/киндик[[]][[]][[]]göbekköbek[[]][[]]
218палецпӳрнетарбахсалаа[[]]салаападырбашсабарбармакбармак[[]]бармаҡбармакъбармакъбармакъбармакбармақсаусақ, бармақbarmoq/бармоқ[[]][[]][[]]parmakparmaq[[]][[]]
219больной
(болезненный)		чирлĕыарыһахаарыг[[]]ағырығ, ағырығлығағрығууры, ууру, сызоорулуу, ооруавыру, чирле[[]]ауырыу, ауырыулы, сирлеауругъан, аурукъсунгансаусузавруйгъанавырув, авырувлыаўырыў, сырқаў, наўқас, кеселауруkasal/касал[[]][[]][[]]hastа, marazıhastа[[]][[]]
220иглайĕпиннэине[[]]iӊетебинге (большая), ингеийнеийнеинә, энә[[]]энә, сәнскәкийнеийнеинеийнеiyneинеigna/игна[[]][[]][[]]iğneine[[]][[]]
221одеждатум-тиртаҥасхеп[[]]кип-азах, кипкеп, тон-азақкийимкийимкием[[]]кейемкийим, быстыркийимопуракъкийимкийим, кийим-кеншеккиімkiyim/кийим[[]][[]][[]]giyim, elbiseurba, kiyim[[]]ton
222громаслатиэтиҥдиңмирээшкин[[]]кӱгӱрткӱзӱреккӱркӱркүн күркүрөгүкүкрәү[[]]күкрәүкюкюреукёк кюкюреукёк кёкюрев, громкоьк гуьрилдевгүлдирмама, көккүн күркіреуmomaqaldiroq/момақалдироқ[[]][[]][[]]gök gürültüsükök güdürdisi[[]][[]]
223молнияçиçĕмчаҕылҕанкызаңнаашкын[[]]чалын, сағынчажынақ, тегри наалычагылган, јажынчагылганяшен[[]]йәшенэлияэлияяшмынйасын, йасын ок, айындырыкжасыл, жылдырымжасын, найзағайchaqmoq/чақмоқ[[]][[]][[]]yıldırım, şimşekyaşın, yıldırım[[]][[]]
224вышеçÿлерехүөһэ, өрөүстүнде, оон бедик, оон узун[[]][[]]кӧдӱрӱстӱндеүстүндө, жогорубиегрәк, югарырак[[]]бейегерәк, юғарыраҡбийигиракъбийигирекбийик, алда, артыкъ, оьрдебийик, бийиктежоқарыда, бурынбиік, жоғары, үстіндеyuqorida/юқорида[[]][[]][[]]yüksek, üstünde, yukarıüstünde (над чем-либо), yuqarı (наверху)[[]][[]]
225нижеаяларахаллара, намыһахалдыында, оон чавыс, куду[[]][[]]тӧбереастында, алдындатөмөндө, алдында, астындатәбәнәгрәк[[]]түбәнгерәк, аҫҡараҡ, түбәнерәкэншгеракъ, алашаракъэнишгерек, алашаракътюпде, тёбен, тёбенге, эништоьмен, тоьменгетөменирек, аласарақ, аласа, келте, келтерек, қысқа, пәс, пәсиректөмен, аласаquyida/қуйида[[]][[]][[]]alçak, altında, aşağıastında (под чем-либо), aşağı (внизу)[[]][[]]
226кашлятьÿсĕрсөтөлүнчөдүрер[[]]чидiлерге, чидiрергечедир-јӧтӧл-жөтөл-йөткерергә[[]]йүткереүжетел этергеджетел этергеаткюрмекйоьткируьвжөтелиў, жөткириўжөтелуyo’talish/йўталиш[[]][[]][[]]öksürmeköksürmek[[]][[]]
227покупатьтуян, илатыылассадып алыр, саарып алыр[[]]садып аларға, аларға[[]]сатып алы-ал-, сатып ал-сатып алырга[[]]һатып алыусатып алыргъасатып (сатыб) алыргъакириндирмек, сатып алмакъсатып алувсатып алыўсатып алуsotib oling/сотиб олиш[[]][[]][[]]satın almaksatın almaq[[]][[]]
228выбиратьсуйламаталшилиир, аңгылаар[[]][[]]тала-таҥ-танда-сайларга[[]]һайлаусайларгъа, айырыргъаайырыргъа, сайларгъасайламакъ, сайлап алмакъ, тангламакъ, танглап алмакъсайлавтаңлаў, таңлап алыў, сайлап алыўтаңдау, сайлауtanlash/танлаш[[]][[]][[]]seçmeksaylamaq[[]][[]]
229растиÿсмеүүн, улаатөзер[[]]öзергеӧсӧс-өс-үсәргә[[]]үҫеүёсергеёсергеоьсмекоьсуьв, уьйкен болувөсиў, үлкейиўөсуo’sadi/ўсади[[]][[]][[]]büyümekösmek[[]][[]]
230открыватьуçмаас, арыйажыдар[[]]азарғааш-ач-ач-ачарга[[]]асыуачаргъаачаргъаачмакъашувашыўашуochish/очиш[[]][[]][[]]açmakaçmaq[[]][[]]
231украстьвăрламауороорлаар[[]]оғырлап аларға, чулғустирғаапар-уурда-уурда-урларга[[]]урлауурларгъаурларгъаурламакъурлавурлаў, урлап алыўұрлауo’g’irlash/ўғирлаш[[]][[]][[]]hırsızlık yapmak, çalmakhırsızlamaq[[]][[]]
232мечтатьĕмĕтленмеыралаасагыштаар[[]]сағынарға, сағысха тӱзергесағышқа тӱш-, санан-тӱш кӧр-түш көр-хыялланырга[[]]хыяллау, уйға батыумуратгъамуратгъахыял этмек, хыялгъа тюшмек, хыялланмакътуьс коьруьв, ойлануварзыў етиў, әрман етиў, қыял етиўармандау, қиялдауorzu qilish/орзу қилиш[[]][[]][[]]düşlemek, özlemekarzu etmek[[]][[]]
233плакатьйӗрытааыглаар[[]]ылғирғаылға-ыйлаарыйлооеларга[[]]илаужиляргъаджыларгъайыламакъйылавжылаўжылау, сықтауyig’lash uchun/йиғлаш учун[[]][[]][[]]ağlamakağlamaq[[]]yuğla, sıqta
234зеватьанасладьааһыйэзээр[[]]изиргеэзе-эjеэсте-иснәргә[[]]иҫнәүэснергеэснергеэснемекэсневесинеўесінеуchaqmoq/чақмоқ[[]][[]][[]]esnemekesnemek[[]][[]]
235готовитьпĕçермебэлэмнээбелеткээр[[]]пилетирге, тимниргепелне-, пыжыр-тамак јаш-тамак жаса-әзерләргә[[]]бешереү, әҙерләүэтерге, хазырларгъа, азыкъ этерге, аш этергехазырларгъа, азыкъ этерге, аш этергежыймакъ, ишлемек, топламакъ, этмекасув, кайнатув, писирувтаярлаў, ҳәзирлеўтамақ істеуtayyorlamoq/тайёрламоқ[[]][[]][[]]hazırlamakazırlamaq; pişirmek (еду)[[]][[]]
236шестьулттăалтаалды[[]]алтыалтыалтыалтыалты[[]]алтыалтыалтыалтыалтыaltıалтыolti/олти[[]][[]][[]]altıaltı[[]]altı
237семьçичсэттэчеди[[]]читічеттијетижетиҗиде[[]]етежетиджетиеттиетиjetiжетіyetti/йетти[[]][[]][[]]yediyedi[[]][[]]
238восемьсакăраҕыссес[[]]сигіссегиссегиссегизсигез[[]]һигеҙсегизсегизсегизсегизsegizсегізsakkiz/саккиз[[]][[]][[]]sekizsekiz[[]][[]]
239девятьтăхăртоҕустос[[]]тоғыстоғустогустогузтугыз[[]]туғыҙтогъузтогъузтогъузтогызtogʻızтоғызto’qqiz/тўққиз[[]][[]][[]]dokuzdoquz[[]]toquz
240десятьвунуонон[[]]ононононун[[]]унононононonонo’n/ўн[[]][[]][[]]onon[[]]on
241веснаçурсаасчас[[]]часхычасқыјасжазяз[[]]яҙжазджазязбашязлыкkoʻklem, baʻhaʻrкөктемbahor/баҳор[[]]ýazyazbaharbaar[[]][[]]
242летоçусайынчай[[]]чайғычайғыјайжайҗәй[[]]йәйжайджайяйязjazжазyoz/ёз[[]]ýaýyayyazyaz[[]][[]]
243осенькĕркүһүнкүс[[]]кӱскӱ, кӱскӱскӱкӱскүзкөзкөҙкъачкюзгюзкуьзguʻzкүзkuz/кузgüzpayız, güzsonbahar, güzküz[[]]
244зимахĕлкыһынкыш[[]]хысхықышқыкышкышкышҡышкъышкъышкъышкысqısқысqish/қишgyşqışkışqış[[]]
245уходитькаймабарчоруур[[]]парарғапар-кӧдӱкөтүүкитәргәкитеү, йүнәлеү, һуҙылыу, юлланыу, юл алыу, ҡарау, тәрбиәләүкитергъакитергъабармакъ, гетмекбарувкетиў, созылыў, тартылыўкетуtark eting/тарк етингكەتمەكgitmekketmek[[]]
246который-акан, -екенхаһыс, хасыһый, хайаларайкаыйзы, кайы[[]]хайзы, нинӌенӌiқайзы, қанченчикайсы, кайзы, нечекайсы, нечекайсынисә, нисәнсе, күпме, ҡайһы, ҡайһыныһыкъычырымкъычырымкъайсы, нече, неченчикайдайқай, қайсысы, нешеқайсы, қайсысы, қайqaysi/қайсиқанчә, нәччә, қайсиhangiqaysı, angi[[]]
247сколькомиçехаскаш[[]]ханӌа, нинӌеқанчекӧп’мӧкөпмөничәкүпме, ни хәтле, ни тиклем, ни ҡәҙәр, ни саҡлы, нисәненчаненчане къадар, нечакъы, неченешев, нешенеше, қаншанеше, қаншаqancha/қанчақанчә, нәччәkaçqaç[[]]
248волккашкăрбөрөбөрү, кокай[[]]пӱӱрпӧрӱбӧрӱбөрүбүребуре, ҡашҡарбёрюбёрюбёрюбоьриqasqırқасқыр, бөріbo’ri/бўрибөрәbörükurtqaşqırbörü’[[]]
249деньгиукҫахарчыакша[[]]ахча(лар)ақчаакчаакчаакчааҡсаахчаахчаакъчаакшаақша, пулақшаpul/пулақча, пулparaaqça, para[[]]
250братьилылалыр[[]]аларға[[[ал-]]алалууалыргаалыуалыргъаалыргъаалмакъалувалыўалуolmoq/олмоқалмақ, кәлтүрмәк, таллимақalmakalmaq[[]]
251бегатьчупмасүүрчүгүрер, маңнаар[[]]чӱгӱрерге, ойлирғачӱгӱр чӧр-јӱгержүгөрүүйөгерергәйүгереү, йүгерешеп йөрөүчабаргъачабаргъачабып айланмакъ, чапмакъювырув, шабувjuwırıwжүгіруyugurmoq/югурмоқжүгәрмәкkoşmakçapmaq[[]]
252бык/коровавӑкар/ĕнеоҕус/ынахбуга/инек[[]]пуға/інекпуға/некбука/ийнек, инекбука, өгүз/инек, сыйырүгез/сыерүгеҙ, буға/һыйырбугъа/ийнекбугъа/ийнекоьгюз/сыйыр, инексыйырsıyırбұқа, өгіз/сиырbuqa/буқа/sigir/сигирбуқа/кала (сийир)öküzboğa, öküz/inekbuğa/sığır[[]]
253конь, лошадьлаша, утат, сылгыаът, чылгы[[]]ататататат, елкыат, алаш, йылҡыататататат, жылқыат, жылқыot/отатatatat
254реброаякойоҕосхавырга, ээги[[]]хабырғакабыргакабыргакабыргаҡабырға, ҡыр, яниегииегикъабургъа, къырый, хыр, ягъакабыргақабырғақабырға, қабыртқаqovurg’a/қовурғаqowurghagaburgaqabırğakaburga, eğeqaburğa[[]]
255медведьупаэһэадыг[[]]аба, азығапшақ, улда (кондомский диалект)айуаюуаюайыуаю, айыуаю, айыуаюваювayıwаюayiqейиқaýyayıayıayuvadığ
256пивосăрапиибэпиво[[]]пивосырасырасырасыраһырасырасырапивопивопивосыраpivo/пивоپىۋاsyrabirabira, pivo
257душа, духчункутсүнезин, кут[[]]чан, чӱрекқут, тынјан, тын, кӱ’н, кӧҥӱлкөңүлкүңел, җан, рухйән, күңел, рух, дәрт, хис, аң, аҡыл, әруах, зат, тын, һулышжанджанжан, ругьйан, дертжанжанruh/руҳҗанgöňülruh, can, iç, gönülcan, göñül
258спасиботавтапуçмахталчеттирдим, четтирген[[]]алғысалғыш ползунрахмат, јакшы элерахмат, жакшы элерәхмәтрәхмәт, яҡшы әле, һау булсау болсау болбаракалласавболынъыз, рахметрахметрахметrahmat/раҳматرەھمەتteşekkür ederimsağ oluñız (при обращении на вы), sağ ol (при обращении на ты)
259здравствуйтесывлăх сунатăп, саламдорообоэкии, менди[[]]изеннерэзеноқтар-су, сэламсалам, рахматисәнмесезһаумыһығыҙсалам алейкум (мужчина по отношению к мужчине), кюн ашхы болсун (по отношению к женщине)салам алейкум (мужчина по отношению к мужчине), кюн ашхы болсун (по отношению к женщине)салам алейкумамансызбасәлемсәлемsalom alaykum/салом алайкумяхшиму сизmerhabaselâm aleyküm, aleyküm selâm (в ответ) meraba
260прощайтесывă юлăр, сыв пулбыраһаайдаһыҥбайырлыг[[]]анымчохпаза кӧрӱшкенче, паза тоғашқанче, қудайбајакшы болзынкоштошуусау булыгызһау булығыҙсау къалыгъызсау къалыгъызгьали, гьалиге, чакъы, чегеяхшы йолҳәзир, ҳәзиршесау болыңызxayrlashuv/хайрлашувخوشhoşça kal, güle gülesağlıqnen qalıñız (остающемуся), sağlıqnen barıñız (уходящему)
261почемумĕншĕнтоҕочүге[[]]негечӧӧқнегеэмне үчүннигә, ни өчен, нишләпниңә, нишләпнекнекне саялы, не учун, неге, о саялынеге, не уьшинне ушын, не себептеннегеnima uchun/нима учуннемишкә, немигә[[]]neçin, neden, niyeneçünneke
262дааха, çаплаээхийе[[]]яэзеэйеообаәйеэйе, шулай шулсорасоравар, дюраьшеawaиәhahe’ehawahə, bəlievet, ha, yae, ebet
263нетҫуксуохчок[[]]чохчоқјок, ба, бежокюкюҡ, -ма/-мәугъай, жокъдуджокъдутюгюл, акъйокyaqжоқyoqyoqýokyoxhayır, yokyoq
264рабочийӗҫҫынниүлэһиткыйгырар, чалаар, адаар[[]]ісӌітоғышчы, иштечиишчиишчиэшчеэшсерабочийрабочийишчи, ишчилерисчирабочийжұмысшыishchiishchiişçiişçiişçiişçi
265травакурăкотоът, сиген[[]]отот, ӧлеңот, ӧлӧҥот, өлөңүлән[[]]ут, үләнханс, кырдыкханс, кырдыкотот, оьленот, шөпот, шөпotototototot
266чеснокыхрасарымсахкош-согуна[[]]самзахчер оқсумусарымсаксарымсаксарымсакһарымһаҡсарымсахсарсмакъсамурсакъсарымсаксарымсақсарымсақsarimsaqsamsaqsarymsaksarımsaqsarımsaksarımsaq
267лук (трава)суханлуук, чочунаах, сүөгэнсогуна[[]]соғаноқсумсогон, согоносогонсуганһуғансохансохансогъансоганпиязжуа, пиязsog’anpiyazsogansoğansoğansoğan
268свиньясыснасибиинньэхаван[[]]сосхашошқачочкочочкодуңгыз, чучка[[]]сусҡатонгуз, кошттонгуз, коштдонгузшошка, донъызтышқанға усаған ҳайўаншошқа, доңызcho’chqachoshqa, chochqadomuzdomuz, çoçqatoñuz
269курицачӑхкууруссадагаа[[]]таңахқуштакаатооктавыктауыҡтауукътауукътавукътавыктаўық, мәкийентауықtovuqtoxutowuktovuqtavuktavuq
270лук (для стрельбы)ухăох саа, чаачар саа, саача[[]]чаӌахчачақјаажааҗәяйәйә[[]][[]]окъ-жаяйай, соганоқжай, сарыжайсадақyoyyayýaýyayyayyay
271здоровьесывлăхчөлкадыкшыл[[]]сағқазықсуу, су кадыксоосаулык, сәләмәтлекһаулыҡ, сәләмәтлексаулукъсаулукъсавлукъсавлык, савден саўлық, саўлық, саламатлық, аманлықденсаулықsalomatlik/саломатликсақлиқ, сағламлиқ, саламәтлик[[]]sağlıqsağlıksağlıq
272пчелапыл хурчӗтигээйи, ыҥырыаары[[]]аараарыадаруаарыбал кортыарыу, ары, бал ҡортобал чибинбал чибинбалжибинбалшыбынпал ҳәрре, пал ҳәрресиараariherearyarıarıbalqurt
273стрелаухă йĕппиох, оноҕосок, согун[[]]охсоғанок, јебеок, жебеукуҡокъокъокъокoqоқ, жебеoqoqokoxokoqoq
274востокхĕвел тухăçилинчөөн, чөөн чүк[[]]іскеркӱн шығыжыкӱнчыгышкүн чыгышкөнчыгыш[[]]көнсығыш, шәреҡкюнчыгъышкюнчыгъышгюнтувушкуьнтуваршығыс, күн шығысшығысsharqsherqgündogarşərqdoğuşarq, kündoğuşkün toğsuq
275западхĕвел анăçарҕаабарыын чүк, барыын[[]]кидеркӱн қонужыкӱнбадышкүнбатышкөнбатышкөнбайышкюнбатышкюнбатышгюнбатышкуьнбатарбатыс, күн батыс, күн батарбатысg’arbgherbgünbatarqərbbatı, garpğarp, künbatıkün batsıq
276югкăнтăрсоҕуруумурнуу чүк[[]]ӱстінзарыхтӱжӱлгӱтӱштӱктүштүккөньяктөньяҡкъыбылакъыбылакъыблаалды яктүслик, қублаоңтүстікjanubjenubgünortacənubgüneycenüp, qıblakün ortusı
277северçурçĕрхотусоңгу чүк, соңгу[[]]ӱстензарыхқузамтӱндӱктүндүктөньяккөньяҡшималшималтемиркъазыкъ, темиркъазыкъ якъарт бет, сыртарқасолтүстікshimolshimaldemirgazykşimalkuzeyşimal, sırttün ortusı
278сумерки, заряĕнтрĕкборуҥуй, борук-сорук, саһарҕа, сарыалдаң, имир[[]]таңпораскараҥу, таҥкараңгыэңгер-меңгер[[]]ҡараңғы, таңашхам къарангы, ашхамашхам къарангы, ашхамкъашкъаралыв вакъти, танг белги береген вакътитуьн, семируьв, юванлавгеўгим, ымырт, иңиріңір, таңqoron’giliq, qorong’iyérim kéchekaranlıkqaranlıqkaranlıkqaranlıq
279сонтӗлӗктүүлдүш, уйгу[[]]тӱсуйғу, тӱштӱштүштөш, йокытөштюштюштюш, юхутуьшуйқытүс, ұйқыtushtüshdüýştüşdüş, rüyatüş
280богтурӑтаҥарадээр, кудай, бурган[[]]худайқудайкудайкудайалла, ходай, тәңре[[]]тәңре, хоҙайтейри, аллахтейри, аллахтенгири, худай, аллагькудайтәңир, қудай, алла, жаратқантәңір, құдайXudoXudahudaýXudatanrıtañrı, ilâhteñri
281верующийĕненекенитэҕэйээччи, таҥараһытчүдүкчү, шажынныг[[]]тигриникпӱтпеенқандымтиндинледингә , диндар, ышаныусы, динидин ахлу, иманлыдин ахлу, иманлыдин юрютеген гиши, и динли гишидин туьсдинге исениўши, диншилдіндарmo’min/мўмин[[]][[]][[]]dindardindar, imanlı
282народхалăхдьончон, улус, эл[[]]халыхқалық, эл, чонкалыккалк, кишилерхалык[[]]халыҡхалкъхалкъхалкъхалк, боьден, миллетхалыкхалықodamlaradamlirhalk, il , iilxalqhalkhalqbodun, il
283историяисторитөрүттөөгү[[]][[]]чооқтарых, тӱӱкитарыхтарих[[]]тарыхтарихтарихтарихтарыхтарийхтарихtariqtariqtaryhtarıxtarihtarih
284странаçĕршывдойду, илчурт, эл[[]]илчерэлэлил[[]]илкъыралкъыралпачалыкъ, уьлкекырал, элел, журт, үлкеелeleleləlülkememleket, elil
285спатьçывăрмаутуйудуур[[]]уйғуузу-уйкууйкуйокларгайоҡожукъларгъаджукъларгъаюхламакъуйклавuyqılawұйықтауuxlamoq/ухламоқухлимақ[[]][[]]uyumakyuqlamaqudı
286песняюрӑырыаыр, ыры[[]]сарын, ырсарыныр, сарын, кожоҥырҗырйыржырджырйырйырqosıqжыр, әнiraýdymmahnıtürkü, şarkıyır, türkü
287работаӗҫүлэажыл, иш, ус[[]]істоғыш,ишишэш[[]]эшиш, жумушджумушиш, ишлевисис/isісishishişişişiş
288стоçĕрсүүсчүс[[]]чӱсчӱсjӱсжүзйөзйөҙжюзджюзюзюзjuʻzжүзyuz/юзйүз[[]][[]]yüzyüzyüz
289следйĕрсуолис[[]]ісисисизэзэҙызызгьызгъызиз/izізiziziziziziz
290времявăхăткэм, сахшаг ,үе[[]]сахтем, туш, ай-кӱнчак, ӧй, вактубакты, убакыт, чакчак, вакыт[[]]ваҡыт, саҡзаманзаманвакъти, заманвакытwaqıt, zamanуақыт, шақ, кезvaqt, chogi’waqtwaktvakit, çağvaqıt, zamanӧd
291десять тысячвунă пинтүмэнтүмэн[[]]тӱменонмуңтӱментүмөнтөмән[[]]төмәнон мингон мингон мингон мынъон мың/on mıńтүменtumantümentümentümendümen, tümenon biñ (устар. tümen)
292мозгмимемэйиимээ[[]]миимиисмеемээмимейемыйымыйымийимыйmiy, meyinмиmiyamengebeýni, beýinbeyinbeyinmiy
293вечныйĕмĕрмэҥэмөңге[[]]кӧзирпо чашқамӧҥкӱтүбөлүкмәңге[[]]мәнгеёмюрлюкёмюрлюкёмюрликоьмуьрликömürlik/өмүрликмәңгіadadiy/абадийәбәдий, мәңгү, өмүрвайәт, бақи[[]][[]]ebediyenebediy[[]]beñgü
294одинокийпĕчченсоҕотох, сааҥаах сааҥнаахчаңгыс[[]]чағысчағысјаҥысбойдокялгыз[[]]яңгыҙжангызджангызянгузянъгызjan’gız/яңгызжалғыз, жаңғызyolg’iz/ёлғизялғуз, йәккә, йеганә, житим, ғерип, аилисиз, тәнһа, бойдақ, тул, йесир[[]]yalgızyalnızyañğız, yalıñız[[]][[]]
295светҫутӑсырдыкчырык[[]]чарыхотјарык, јеҥилжарыкяктылык[[]]еңел, яҡты, яҡтылыҡжарыкъджарыкъярыкъярыхjarıq/ярықжарықyorugʻlik/ёруғликزامان, دۇنيا, جاھان, ئالەم, йоруқ, нур, аләм, дуния, җаһан[[]][[]]ışıkyarıq[[]][[]]
296верблюдтĕветэбиэнтеве[[]]тибетӧӧтӧӧтөөдөя[[]]төя, дөятюетюетюетуьеtu’ye/тўетүйеtuya/туяtöge, төгәdüýedəvədevedeve[[]]tebe
297муравейкăткăкымырдаҕаскымыскаяк[[]]хымысхақымысқашкомурска, чымалыкумурскакырмыска[[]]ҡырмыҫҡакъумурсха, гумулджукджюджю, къумурсхачималыкумырскаshımalı/шымалықұмырсқаchumoli/чумолиچۈمۈلە, chümüle, чүмүләgarynjaqarışqakarıncaqırmısqa[[]]𐰴𐰆𐰢𐰆𐰺𐰽𐰍𐰀 (qumursğa)
298сынывăлуолоол, оглу[[]]оолоғлууулуулуул[[]]улжаш, уланджаш, уланулануланул бала/ul bala, ул/ulұлugli/углиئوغۇل, پەرزەنت, оғул, пәрзәнд[[]][[]]oğuloğul[[]]urı
299дочьхĕркыыскыс, уруг[[]]хысқыс, қыс палакыс, кызыкызыкыз[[]]ҡыҙкъызкъызкъызкызқыз/qızқызqizi/қизqiz, قىز, қиз[[]][[]]kızqız[[]]qız
300братпичче, тетеубай, иниакый (старший), дуңмай (младший)[[]]харындасэр карындаш, ача (старший), туңма (младший), ийгинчи туған (двоюродный)карындажы (младший), карындаш (младший), ага (старший), агазы (старший), акаага (старший), ини (младший)абый (старший), эне (младший)[[]]ағай, ир туған, эне, ҡустыкъарындашкъарнашкъардашага (старший), ини/бебе (младший), аданасағайин/aǵayin, туўысқан/tuúısqan, аға/aǵa (старший), ини/ini (младший)аға, ініuka/укаака, ука, ини[[]][[]]erkek kardeşağa (старший); qardaş, kadâ (младший)[[]]eçü, ini
301сестрааппаэдьиий, балысугба (старшая); дуңма (младшая)[[]]пиӌеқыс қарындаш, пече (старшая)эjе, эjезиэжеапа (старшая), сеңел (младшая)[[]]апай; һеңле, ҡәрендәшэгечэгечкъызардашаьпте (старшая), синъли (младшая), карындас (по отношению к брату)апа/apa (старшая), сиңли/sińli (младшая), қарындас/qarındas (младшая)апа (старшая), сіңлі (младшая), қарындас (по отношению к брату)opa/опаһәдә, егичә, сиңил, һәмширә[[]][[]]kızkardeş, kardeş, abla (старшая)apte, tata (старшая); qardaş, kadâ, qız qardaş (младшая)[[]][[]]
302зватьчĕнмеыҥыркыйгырар, кый дээр, алгырар[[]]хығырарғақыр-, ада-элчиле, элчиледер, элчилетчакыруучакырырга[[]]саҡырыучакъырыргъачакъырыргъачакъырмакъшакырувшақырыўшақыруchaqirmoq/чақирмоқ, taklif qilmoq/таклиф қилмоқئات (at)[[]][[]]çağırmakçağırmaq[[]][[]]

Ссылки

Пример HTML-страницы